Waarom stress goed én slecht voor je is

Wie nooit last heeft van stress is een leugenaar, want het hoort nu eenmaal bij het leven. Soms heb je het zelfs nodig. Denk maar aan het halen van je deadlines, of wanneer je een presentatie moet geven. De spanning tilt je naar een hoger niveau, waardoor je nog beter presteert. Maar let wel: als je langdurig stress ervaart, raakt je brein ontregeld en vergroot de kans op angst, depressie, schizofrenie en zelfs dementie.

Het stresshormoon

Om te weten of de stress die je ervaart gezond is of niet, is het belangrijk om te weten wat er allemaal gebeurt in je hoofd en je lichaam. Als je in een spannende of zelfs enge situatie terechtkomt, geven je hersenen een signaal aan je bijnieren om adrenaline aan te maken. Dat zorgt ervoor dat je hartslag stijgt, je sneller gaat ademen en je meer gefocust bent. Daarnaast maakt je lichaam ook cortisol aan, het stresshormoon dat je de nodige energie geeft om met de acute situatie om te gaan. Eens de spanning weg is, vermindert de aanmaak van cortisol en kom je weer tot rust. In een gezonde stressreactie althans.

Als je niet tot rust komt en je lichaam in een continue staat van paraatheid is, dan is er sprake van aanhoudende stress. En dat is op lange termijn schadelijk voor je gezondheid. Als de spannende situaties zich blijven opstapelen, blijft je lichaam cortisol aanmaken waardoor het de kans niet meer krijgt om te normaliseren.

De juiste balans

Stress is dus in feite een heel gewone functie van het lichaam. Elke activiteit en alle energie die je gebruikt, wordt gereguleerd door het stresssysteem. Het helpt je als het ware bij alles wat je onderneemt. Ben je moe maar moet je die ene deadline echt halen? Dan helpt het stresshormoon je om toch nog even op de tanden te bijten en door te gaan. Maar het is nadien wel belangrijk om je lichaam de tijd te gunnen om te herstellen van die inspanning.

Doe je dat niet? Dan raak je uit balans en heeft stress een negatieve invloed op je leven. Je activiteiten moeten dus in balans zijn met je herstel. Als je in het weekend moet bijslapen of op vrijdag een stuk vermoeider bent dan op maandag, dan weet je dat die balans onder druk staat. Gelukkig is het dan nog niet te laat om het tij te keren. Kruip wat vroeger onder de wol, denk positiever, maak andere keuzes en beweeg. Hoe fitter je bent, hoe sneller je stressreactie daalt.

Doe de test: Hoe stressbestendig ben jij?

Aan de slag

Eén ding is duidelijk: je moet vermijden dat je langdurig onder stress staat. Hieronder vind je vijf tips om de stress aan te pakken.

1. Ga drie keer per week minstens 45 minuten wandelen. Liefst aan een stevig tempo.
2. Slaap minstens zeven tot acht uur per nacht zodat de afvalstoffen in je brein goed worden afgevoerd.
3. Eet gezond. Denk maar aan groenten, fruit, vette vis en niet te veel suikers. De ultieme bouwstenen voor het onderhoud van je hersenen.
4. Probeer eens te mediteren. Het verbetert je werkgeheugen en het helpt je beter om te gaan met je emoties.
5. Maak tijd om met je partner te knuffelen. Intimiteit zorgt ervoor dat het hormoon oxytocine vrijkomt. En dat reguleert het stresshormoon.

(dt/em)