Sollicitatiesucces: kloon je voorganger

Acht jaar geleden kregen beursgenoteerde bedrijven en overheidsinstanties de opdracht om te vervrouwelijken. Niet alleen op de werkvloer, maar vooral in het bestuur. En dat ‘vrouwenquotum’ lijkt nu zijn vruchten af te werpen. Waar tien jaar geleden slechts zeven procent van de bestuurders een vrouw was, is het aandeel sindsdien bijna verviervoudigd.

Die trend zet zich door aan de top. Elf jaar geleden bestond de top twintig van bedrijfsleiders enkel en alleen uit mannen, terwijl vandaag vier vrouwelijke topbestuurders in de lijst blinken. Maar we zijn er nog lang niet, want volgens het quotum moeten bestuursraden tot minstens één derde uitbreiden, en dat is nog altijd niet het geval.

• Lees ook: Wat als man zich bedreigd voelt door vrouwelijke baas?

Het ‘kloonsyndroom’

Waarom is het zo moeilijk om meer vrouwen topfuncties te laten bekleden? De belangrijkste reden is ongetwijfeld het ‘kloonsyndroom’: een psychologisch verschijnsel waarbij de perfecte kandidaat je evenbeeld is, je eigen kloon. Heel onlogisch is het niet, want als je je werk goed doet, dan vind je jezelf ook uiterst geschikt voor de job. Als je dan iemand ontmoet die erg op jou lijkt, dan is die persoon hoogstwaarschijnlijk ook goed in het werk dat je zelf doet. Daarom zoeken werkgevers vaak naar hun evenbeelden. Als opvolger of collega.

Een oude bakker draagt zijn bakkerij bijvoorbeeld liever over een jonge gast die erg op hem lijkt. Voor een bestuursgroep van een bedrijf verdwijnen nuttige kwalificaties vaak naar de achtergrond als er een sterke overeenkomst is met nieuwe leden. En net dat maakt het zo moeilijk voor vrouwen om die mannenwereld binnen te dringen. Zelfs al gedraag je je wat mannelijker, je bent én blijft wel een vrouw.

Het vrouwenquotum

Gelukkig bestaat er een oplossing. Stel: je bent het enige vrouwelijke bestuurslid in de raad, dan ben je een buitenstaander want je wijkt af van de groepsnorm. Maar als net iets meer dan een derde van de groep vrouwen zijn, dan wordt het niet langer als afwijkend gezien en worden vrouwen echt een onderdeel van de groep.

Met een ‘vrouwenquotum’ kun je precies dat effect bekomen. En als er eenmaal een kritische massa aan vrouwen aan de top staat, is zo’n quotum zelfs niet meer nodig, want de ideale kandidaat is een kloon, maar kan vanaf dan zowel een man als een vrouw zijn.

• Lees ook: Waarom vrouwen betere leiders zijn

De harde critici

Maar niet iedereen is een even grote fan van zo’n quotum. Sommige vrouwen vrezen dat ze daardoor niet aangeworven worden voor hun kwaliteiten, maar enkel en alleen voor hun geslacht. Bedrijven daarentegen zijn dan weer bang dat het quotum het winstoogmerk in gevaar brengt, wat natuurlijk geen enkele baas wilt. Toch denken bedrijfsleiders best twee keer na, want uit onderzoek blijkt dat een team van mannen én vrouwen net de prestaties ten goede komt en het bedrijf alleen maar naar een hoger niveau kan tillen.

(dt/em) - Bron: De Tijd / ad.nl