Zwaar beroep versnelt verouderingsproces

Sneller versleten

Voor het hebben van beperkte controle over de dagelijkse bezigheden op het werk - wat vaak voorkomt bij zware beroepen - is het effect zes maanden ouder worden. Dat staat in het proefschrift van gezondheidseconoom Bastian Ravesteijn van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

De discussie over werkbaar werk en vervroegd pensioen voor zware beroepen loopt volop in België. Het gezondheidseffect van een jaar fysiek zwaar werk op latere leeftijd is groot. Ravesteijn vindt dat mensen met zware beroepen zich na hun vijftigste zouden moeten omscholen. Zo wordt voorkomen dat hun werk zoveel schade toebrengt dat ze niet meer kunnen werken.

Mogen ze sneller op pensioen?

Langer doorwerken betekent dat mensen met een zwaar beroep langer worden blootgesteld aan effecten van werken die de gezondheid schaden, juist op een leeftijd waarop dat werk hen het zwaarst valt. Een verhoging van de pensioenleeftijd voor alle werknemers, is voor deze mensen nadelig, omdat we zien dat ze korter leven.

De meest voorkomende fysiek zware beroepen zijn: metselaar, timmerman, postsorteerder, bakker en verpleger. De top vijf voor beperkte controle over de dagelijkse bezigheden bestaat uit lopende bandmedewerker, bediener van machines in chemische fabrieken, metselaar, postsorteerder en kassamedewerker.

Voor zijn onderzoek gebruikte Ravesteijn data over werk en gezondheid in Nederland en Duitsland waar mensen tot 29 jaar lang werden geobserveerd.

Sneller sterven

Ravesteijn toont verder aan dat mensen met laag gewaardeerde beroepen in Nederland drie keer zo vaak een slechte gezondheid rapporteren als mensen met hoog gewaardeerde beroepen. Hun sterftecijfer is tweemaal zo hoog en ze raken tweemaal zo vaak arbeidsongeschikt.

Een algemene verhoging van de pensioenleeftijd is daarmee nadeliger voor mensen met zware beroepen: als zij twee jaar langer moeten doorwerken, dan is dat een relatief groter aandeel van hun resterende verwachte levensduur na pensionering. De pensioenleeftijd voor mensen in ‘lichtere’ beroepen - doorgaans mensen met een hoge opleiding en een hoger inkomen - sterker laten stijgen, vindt Ravesteijn een verstandige beleidsmaatregel.

Wat is een zwaar beroep?

Het is een zeer actueel onderwerp in ons België. Er wordt volop gedebatteerd over werkbaar werk en welke jobs al dan niet het etiket ‘zwaar beroep’ mogen krijgen. Het is de bedoeling dat werknemers met een zwaar beroep ook na de verhoging van de pensioenleeftijd tot 67 jaar vroeger met pensioen kunnen gaan.

De vakbonden vinden dat werken in belastende arbeidsomstandigheden, zoals extreme warmte of koude, als zwaar beroep moet worden erkend. Hetzelfde moet volgens hen gebeuren voor repetitief werk, werken in ploegen, emotioneel zwaar werk en werk met een verhoogd veiligheidsrisico. Dat meldt De Tijd.

Voor de werkgeversorganisaties gaat dat echter te ver. “Heeft iemand een idee wie er niet onder de criteria voor een zwaar beroep valt?”, vroeg Pieter Timmermans, de topman van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), zich af op Twitter. De werkgeversorganisaties willen voor de invulling van de zware beroepen niet verder gaan dan werk in moeilijke arbeidsomstandigheden en ploegenarbeid.

Wordt vervolgd.

(mr)