Zin om als freelancer te werken? Dit zijn de voor- en nadelen

In de lift

Een carrière als freelancer zit duidelijk in de lift. Zo blijkt uit een onderzoek van zelfstandigenorganisatie Unizo dat er in augustus 2022 zo’n 161.345 freelancers in Vlaanderen aan de slag waren, een stijging van 6,9% ten opzichte van het jaar voordien. Die stijging hoeft niet te verbazen: voor heel wat werknemers is het nog altijd een aantrekkelijke gedachte om hun professionele roer volledig zélf in handen te nemen.

Wie freelancet, werkt als zelfstandig ondernemer (zonder personeel) in functie van meerdere bedrijven of klanten. Je hebt dus geen vast contract met één bepaalde werkgever maar wel een schriftelijke samenwerkingsovereenkomst of freelancecontract met meerdere klanten.

Om als freelancer aan de slag te kunnen gaan, moet je je eerst inschrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen en vervolgens een btw-nummer aanvragen bij de FOD Financiën. Pas daarna kun je je vrije leven als freelancer beginnen.

Maar is het wel allemaal zo vrij? Net als bij de meeste keuzes in het leven zijn er ook hier zowel voor- als nadelen. Door jezelf goed te informeren kun je beslissen of een freelancecarrière echt wel matcht met jouw persoonlijkheid. Dit zijn de voor- en nadelen.

CHECK: 7 financiële tips om te starten als freelancer

Heel wat voordelen

1. Betere werk-privébalans

Als freelancer zit je niet vast aan de werkuren van een bedrijf maar maak je zelf je dag-, week-, maand- of zelfs jaarplanning op. Zo kun je je werk perfect afstemmen op je privéleven. Ook hoe vaak en wanneer je vakantie neemt, kun je in principe helemaal zelf bepalen.

Of je nu van thuis uit werkt of vanop een zuiders terras: zolang je de afgesproken opdracht maar tot een goed einde brengt, maakt het in de meeste gevallen voor de klant op zich niet zoveel uit. Dat je dan misschien af en toe eens een online vergadering moet inplannen vanuit je vakantiebestemming is dan ineens een Instagrammable foto waard voor op je professionele socialemediaprofiel.

2. Veel variatie

Never a dull moment als freelancer. De variatie aan klanten zal ervoor zorgen dat je werk nooit hetzelfde is. Elke opdracht is telkens weer een frisse uitdaging die je met plezier aangaat.

3. Focus op je skills

Veel bedrijven huren een freelance medewerker in omdat ze voor een bepaalde taak niet de kennis of de juiste medewerker in huis hebben. Door op jouw specifieke expertise een beroep te doen, wordt niet alleen je ego gestreeld maar ook je bankrekening gespijsd.

4. Beter betaald maar toch goedkoper

Interessant weetje: een freelancer inhuren kost de werkgever een pak minder dan een nieuwe vaste collega aanwerven. Dit komt omdat er een aantal hoge kosten wegvallen zoals de sociale bijdragen, het vakantiegeld, het gewaarborgd maandloon bij ziekte en de 13de maand.

Als freelancer betaal je zelf ook minder sociale bijdragen dan als werknemer: je houdt dus meer over van je loon. Denk dus goed na over je tarief en vraag de correcte waarde van je dienst, in heel wat gevallen zal je uurloon wat hoger liggen dan dat van de werknemer in het bedrijf.

5. Fiscaal interessant

Door als zelfstandige aan de slag te gaan kun je bepaalde onkosten inbrengen bij de belastingen wat fiscaal bijzonder interessant is. Denk maar aan je laptop, smartphone, internetverbruik en zelfs een bezoekje aan een horecazaak met een (mogelijke) klant: alle bewezen werkingskosten kun je maximaal inbrengen als beroepskost. Je boekhouder helpt je hier graag mee verder.

Ook wat nadelen

1. Freelancer ben je 24/7

Freelancer ben je niet van 9 tot 17u maar wel 24/7. Wanneer je je job graag doet, vergeet je de tijd soms wat uit het oog waardoor de grens tussen werk en privé niet altijd even duidelijk afgebakend is. Ook tijdens je vakantie is de kans groot dat je alsnog je mailtjes zit te beantwoorden of nog een laatste last minute opdracht afwerkt.

2. Financiële onzekerheid

Als vaste werknemer heb je financieel gezien nog relatief veel zekerheid. Wie ontslagen wordt, krijgt zijn of haar opzegperiode uitbetaald en heeft nadien nog recht op stempelgeld in afwachting van een nieuwe job. Als freelancer heb je dat niet: wanneer je klant de samenwerking beëindigt of wanneer er minder werk is voor jou, sta je voor voldongen feiten.

Daarnaast heb je als freelancer geen recht op vakantiegeld, geen 13de maand of eindejaarspremie, geen betaalde feestdagen, geen maaltijdcheques of andere extralegale voordelen, geen gewaarborgd maandloon bij ziekte én je bouwt minder pensioenrechten op waardoor je wettelijk pensioen lager is (al kun je die wel zelf aanvullen met VAPZ, een aanvullend pensioen voor zelfstandigen).

Ook wanneer de lonen worden geïndexeerd val jij als freelancer uit de boot. Wil je je loon aanpassen, dan moet je terug onderhandelen met je klant.

Ontdek: Hoe ben je als zelfstandige of freelancer straks toch verzekerd van een goed pensioen?

3. Administratie

Wat veel freelancers onderschatten is de bijbehorende administratie. Van het opmaken en opvolgen van de offertes en facturen tot het betalen van de sociale bijdrage per kwartaal en de tijdige betaling van de btw aan de btw-administratie. Als werknemer hoef je daar allemaal niet over na te denken, als freelancer des te meer.

Tip: zoek een degelijke boekhouder die jou zo goed mogelijk kan ontzorgen zodat jij je kunt focussen op je kernactiviteit: freelancen.

4. Kwaliteitscontrole

Elke klant verwacht van zijn of haar freelancer de allerbeste kwaliteit. Deadlines zijn heilig waardoor de kans bestaat dat je op sommige momenten tot in de late uurtjes nog een tandje zult moeten bijsteken. Ook wanneer de klant uiteindelijk niet tevreden is met het eindresultaat, zul je een herwerking of aanpassing moeten uitvoeren (uiteraard zonder extra vergoeding).

Lees ook: De 8 grootste mythes over freelancers ontkracht

Freelance werken: doen of niet?

Freelancen is een heel bijzondere manier van werken, al heb je wel een specifieke mindset nodig om goed te kunnen omgaan met de financiële onzekerheid. Maak je keuze vooral niet impulsief maar informeer je goed op voorhand en zorg dat je het nodige financiële opzoekingswerk gedaan hebt.

Zie je het wel zitten maar lijkt de stap toch iets te groot? Overweeg dan om tijdelijk 4/5de of deeltijds te werken als werknemer en gebruik die vrijgekomen tijd om te proeven van het freelancersleven. Zo heb je nog even de best of both worlds en kun je in alle rust je eerste stappen zetten als freelancer. Wedden dat het smaakt naar meer?

Zin om als freelancer te werken? Bekijk het huidige vacatureaanbod!

(fd)