Zijn quota voor vrouwen discriminerend?

Kunnen mannen een klacht indienen tegen deze positieve discriminatie?

Deze verplichting van minstens een derde vrouwen in de raden van bestuur geldt voor beursgenoteerde - en overheidsbedrijven. De kamercommissie handelsrecht heeft daarvoor een wettekst goedgekeurd. Als het ook echt wet wordt, gaat de verplichting over zes jaar in, zo kunnen bedrijven de komende jaren bij het vernieuwen van de bestuursmandaten rekening houden met de quota. Bij overheidsbedrijven geldt de regel al vanaf 2012, in niet-beursgenoteerde bedrijven geldt dit niet.

“Op zich worden quotamaatregelen aanvaard om een gelijke behandeling te waarborgen”, zegt Stefaan Diels, advocaat arbeidsrecht bij Taylor Wessing. “We zien het op verkiezingslijsten, en ook in de grondwet staat dat in de ministerraad personen van verschillend geslacht moeten vertegenwoordigd zijn.”

Maar creëren die quota geen discriminatie?

Mannen zouden zich geviseerd kunnen voelen als vrouwen automatisch toegelaten worden tot de raad van bestuur. En andere ondervertegenwoordigde groepen kunnen zich gediscrimineerd voelen omdat enkel vrouwen gunstmaatregelen krijgen. “Vrouwen zijn wel degelijk ondervertegenwoordigd, en quota kunnen een middel zijn om die ongelijkheid te verhelpen. Dus op dat vlak kan het juridisch. Maar quota moeten ook tijdelijk zijn, en mogen een objectieve beoordeling – van in dit geval de kandidaten voor de raad van bestuur - niet in de weg staan. Volgens het gelijkheidsbeginsel moeten quota weer verdwijnen eenmaal het doel bereikt is. In de wettekst staat geen einddatum, dat hoeft geen juridisch probleem te zijn zolang de wet voortdurend geëvalueerd wordt en opgeheven wordt eenmaal er evenveel vrouwen in de raden van bestuur zitten als mannen”, vertelt Stefaan Diels.

“Het grootste juridisch bezwaar kan opduiken bij de beoordeling van de kandidaten voor de raad van bestuur, die moet objectief gebeuren. Iemand anders rechten mogen niet onnodig worden beperkt, daar is de Europese rechtspraak duidelijk over. Bij een gelijke capaciteit mag niet onvoorwaardelijk voor één categorie - vrouwen in dit geval - worden gekozen. Het moet gaan om een objectieve beoordeling van de verschillende kandidaten. Wie zich benadeeld voelt, kan zich wenden tot de rechtbank. Het zal van geval tot geval hangen, wie wint.”

Maar deze quota zijn nog geen wet

De kamercommissie handelsrecht heeft een wettekst goedgekeurd met een wisselmeerderheid van CD&V, SP.A en Groen! aan Vlaamse kant. Bij de Franstalige partijen steunden PS, Ecolo en CDH het ontwerp. Open VLD en N-VA hebben fundamentele bezwaren, en willen het evoceren. Het ontwerp moet dus nog zowel de plenaire vergadering van de Kamer als de Senaat passeren vooraleer het wet kan worden.