Wie wil er werken in China?

“Een bedrijf komt hier in China over als een soort familie.” (Louis Maeyaert, student burgerlijk ingenieur UGent)

“Een motivatiebrief, een korte video en een interview van een kwartier. Dat was voldoende om mij in China te brengen”, zegt Gwenny Nurtantio, studente handelsingenieur aan de VUB. Ze was één van de vijftien studentes uit ons land (en Luxemburg) die deelnamen aan het ‘Seeds for the Future’- programma, dat voor de derde keer door het Chinese technologiebedrijf Huawei in ons land werd georganiseerd. “Zelf ben ik half Chinees, maar ben nooit in China geweest. Ik vond het dus een uitgelezen kans om met het land kennis te maken”, vertelt Gwenny Nurtantio, die samen met 120 studenten deelnam aan de selectie.

Shenzhen

Vrouwelijke studenten in ingenieursrichtingen zijn doorgaans in de minderheid. Maar in het ‘Seeds for the Future’-programma was het net omgekeerd: bij de vijftien ingenieursstudenten die uiteindelijk werden geselecteerd, waren er acht meisjes. Het programma van een tweetal weken bestond uit een taaltraining Mandarijns aan een universiteit in Beijing en een producttraining bij Huawei in het hoofdkwartier in Shenzhen. Studenten leerden ook bij door samen te werken met Huawei-medewerkers. “Een Chinees bedrijf als Huawei lijkt op zich wel op een westers bedrijf. Hun visie en structuur doen bijvoorbeeld eerder Amerikaans aan”, vindt Nurtantio.

Voor de studenten is een opleiding in China een ervaring, die later bovendien mooi oogt op hun cv. Het kader is ook apart. Huawei is met ongeveer vijftigduizend werknemers in Shenzhen een stad in de stad, met meer dan tien gebouwen én een campus waar de studenten verbleven. Al is dat zelfs klein bier in vergelijking met hun overburen van Foxconn, de beruchte fabriek waar onder andere de iPhone en de iPad worden gefabriceerd en waar maar liefst een half miljoen mensen aan de slag zijn. Terwijl Shenzhen dertig jaar geleden amper bestond, telt de stad vandaag vijftien miljoen inwoners.

Engels

“Het ‘Seeds for the Future’-programma van Huawei bestaat al in twintig landen. Het is geen (verdoken) vorm van campus recruitment, want de ingenieursstudenten die uitgekozen werden, studeren nog. Die selectie gebeurde op basis van hun motivatie en openheid ten aanzien van andere culturen. Die openheid kenmerkte ook de 15-koppige Belgische delegatie. Tijdens de hele trip praatten de studenten, die mekaar bij het vertrek in België overigens niet kenden, onderling Engels met elkaar om geen enkele landstaal te discrimineren.

De Belgische studenten bleken alvast gecharmeerd door de Chinese manier van zakendoen. “Je merkt aan alles dat de Chinezen harde werkers zijn. Het familiegevoel zit hier ingebakken in het bedrijfsleven. Een bedrijf als Huawei komt ook over als een soort familie. Veel werknemers zijn er bijvoorbeeld mede-eigenaar”, weet Louis Maeyaert, student burgerlijk ingenieur aan de UGent. “Voor Chinezen zijn wij heel vreemd als grote, blanke persoon. Wij hebben bijvoorbeeld veel bekijks als wij in een stad als Beijing rondlopen. Sommigen namen foto’s van ons. Ook al staan ze wel open voor ons, er is vaak een behoorlijke taalbarrière. De modale Chinees spreekt of begrijpt eigenlijk geen Engels”, stelt hij.

Google noch Facebook

De meeste afgereisde studenten bleken bij nader inzien best bereid om later voor een Chinees bedrijf te werken. Maar in China komen wonen om er te werken, blijkt voor de meesten toch een brug te ver. “Shenzhen is een gigantische metropool, modern en erg indrukwekkend, maar je hebt hier toch ook eigenaardigheden die daarmee in schril contrast staan”, oppert Isa Sebrechts, die eveneens voor burgerlijk ingenieur studeert aan de UGent. “Een detail zijn bijvoorbeeld die hurktoiletten. Die zijn hier compleet normaal, maar voor een westerling is zoiets toch vreemd. Net zoals je het water uit de kraan niet mag drinken en je ook geen Facebook en Google kunt raadplegen. Die worden door de Chinese overheid afgeblokt.”

Dat China op economisch vlak en inzake openheid bezig is aan een gigantische opgang, is alvast een van de belangrijkste herinneringen van de studenten. “Er wordt erg veel geïnvesteerd in infrastructuur. In de stad zie je overal elektrische scooters en taxi’s. De Chinezen hebben hier ook echt het gevoel dat ze erop vooruitgaan”, vindt Louis Maeyaert. “Heel veel zaken, zoals gezinnen die voor de eerste keer een auto kunnen kopen, zijn nieuw voor hen. Bij ons is dat er allemaal al”, stelt hij. “Maar als je naar die opmars kijkt, heb je soms toch het gevoel dat ze ons ooit wel zullen voorbijsteken en dat het in België eerder bergaf kan gaan. Als je verhalen leest dat onze kinderen minder welvarend zullen zijn dan hun ouders, dan ligt dat in China wel anders. Hier blijkt er meer potentieel.”

China voor beginners

We proberen zoveel mogelijk clichés te vermijden, maar twee weken opleiding en verblijf in China levert een beeld op van het land en zijn inwoners. Mede op basis van de ervaringen van de studenten onthouden we enkele kenmerken.

• Chinezen zijn harde werkers en maken vaak lange dagen. Hun familie is erg belangrijk. Ze zijn plichtbewust, observeren goed en zijn ook pragmatisch. De inrichting van zowel burelen als restaurants is bijvoorbeeld erg functioneel.
  
   
• De aanhoudende economische groei heeft de lonen doen stijgen. Het gemiddelde salaris in een stad als Shenzhen ligt op 1.400 euro per maand. Dat is minder dan bij ons, maar het loonverschil daalt.
  
   
• China is geen democratie zoals wij dat kennen, wat het mogelijk maakt om sommige beslissingen erdoor te duwen. Een stad als Shenzhen werd bijvoorbeeld op aansturen van de overheid op enkele decennia uitgebouwd tot metropool van zowat 15 miljoen inwoners.
  
   
• De grote meerderheid van de Chinezen spreekt of begrijpt geen Engels. Dat maakt een wandeling in de binnenstad soms niet eenvoudig.
  
   
• Chinezen zullen bijna nooit ‘neen’ zeggen. Als je bijvoorbeeld in een restaurant vraagt of ze joueen vegetarisch menu kunnen brengen dan is een aarzelende ‘ja’ in de praktijk simpelweg ‘neen’.
  
   
• De gigantische opmars van een industrieel centrum als Shenzhen heeft ook zijn minpunten. Het verkeer slipt alsmaar meer dicht en de huizenprijzen rijzen de pan uit.
  
   
• Ondanks de toenemende openheid zijn er beperkingen. Vooraanstaande webdiensten als Google, Facebook, Dropbox, Twitter en Instagram zijn niet toegelaten en worden afgeblokt door de overheid. Wechat kan dan weer wel, al is dat een Chinese toepassing. Baidu is op zijn beurt het Chinese alternatief voor Google.

(wv)