Werken in Nederland: praktische handleiding voor een jobsafari naar het Noorden

“Nederlanders vinden ons, Belgen, schitterend. En ons accent is al helemaal te gek. Ook het feit dat we vaker iemand met ‘u’ aanspreken, wordt erg gewaardeerd”, vertelt Koen Van Braeckel (35), die al tien jaar in Nederland werkt. Hij studeerde klinische psychologie in Leuven en doctoreerde in 2002 aan de Rijksuniversiteit Groningen, omdat kinderneuropsychologie er veel meer kansen krijgt dan in België.

Toch blijft het mentaliteitsverschil tussen Vlamingen en Nederlanders heel erg uitgesproken, vindt Koen. Zeker op de werkvloer. “De kantoorcultuur in Nederland is hard, in onze ogen zelfs onbeleefd. Schuchtere Vlamingen laten zich gemakkelijk overdonderen, vooral in de driehoek Delft-Amsterdam-Utrecht. Vlaamse vrienden die daar aan de slag gingen, vonden hun draai niet en keerden na twee jaar terug naar België. Een ander koppel is in Den Haag gebleven, maar heeft de eerste jaren echt afgezien. Ik werk in het noorden, in Friesland, waar de mentaliteit rustiger is en meer lijkt op die in Vlaanderen.” 

Wel een voordeel, volgens Koen, is dat hiërarchie een veel minder grote rol speelt in Nederland. En dat werkt in alle richtingen. Een schoonmaker zal je terechtwijzen over een vlek op je bureau. Omgekeerd kan je meteen aan je baas zeggen wat je ervan vindt. Heel efficiënt, moet Koen toegeven. “Ik begrijp nu waarom Nederlanders veel meer bereiken dan Vlamingen, in een internationale werkomgeving.”

Minder politieke spelletjes, minder files

Onze noorderburen spelen inderdaad minder politieke spelletjes op kantoor dan wij”, beaamt Herman Lemmens (37). Hij is market development manager bij FEI, een voormalig filiaal van Philips dat elektronenmicroscopen produceert. “Leg ik een goed onderbouwd idee op tafel, dan is de kans groot dat het wordt doorgevoerd. Alleen spijtig dat Nederland geen eetcultuur heeft. De kantine hier is een ramp.”

Herman Lemmens behaalde zijn doctoraat in de fysica aan de Universiteit Antwerpen. Daar leerde hij de elektronenmicroscopen uit Eindhoven kennen: “Voor een natuurkundige is het Antwerpse niet zo interessant. Belgische bedrijven draaien op ingenieurs, maar in Nederland wordt een fysicadiploma sterk geapprecieerd. Het is hier heel normaal dat een fysicus een marketingjob heeft. In België is dat ondenkbaar.”

Herman pendelt dagelijks tussen Kontich naar Eindhoven. Drie kwartier met de wagen. “Vroeger heb ik een jaar in Leuven gewerkt. Dat was een lange rit. Nu rijd ik al vijf jaar tegen de files in naar Eindhoven. Dat is veel leuker. ’s Morgens in de auto bel ik mijn klanten in Azië en Australië, en ’s avonds hangen die van Houston aan de lijn.”

Meer regeltjes

En de minpuntjes, in Nederland? Onze Vlaamse correspondenten kunnen er wel een paar aanstippen. Bonnie Depla (32), bijvoorbeeld, is deeltijds aan de slag als fysiotherapeute en is daarnaast dansdocent in een school in Bergen-op-Zoom: “Nederlanders zijn echte regelneven, waardoor er overal organisatorische rompslomp ontstaat. Ook in mijn beroep merk ik dat. Als er een nieuwe techniek wordt uitgevonden, zal een Belgisch ziekenhuis die direct invoeren. In Nederland komt er eerst bijkomend onderzoek en wordt er liefst ook nog een speciale commissie opgericht. Het loopt dus langzaam, ja.”

Andere hindernissen kunnen ontstaan door de verschillen in fiscaliteit en sociale zekerheid tussen België en Nederland. “Ga er niet van uit dat je als Belg automatisch op alles recht hebt”, waarschuwt Koen Van Braeckel. Zo moet elke werknemer zich verzekeren voor ziekte- en hospitaalkosten. “Daarbij moet je op voorhand inschatten hoeveel je zal uitgeven voor, bijvoorbeeld, de tandarts. Op basis van die schattingen koop je een ‘pakket’ bij een verzekeraar. Dat kost je op zijn minst 100 euro per maand. Alles wat niet voorzien is in je pakket, betaal je helemaal zelf.”

Hoger loon

We sluiten uiteraard af met goed nieuws: voor een reeks beroepen ligt het salaris in Nederland dan in Vlaanderen. We hebben het over orthodontisten, psychologen, en marketing- en kwaliteitsdirecteurs. “Ook fysiotherapeuten verdienen hier meer”, weet Bonnie Depla. “En de prijzen voor behandelingen liggen hoger. Daarom zie ik veel Vlaamse collega’s hier beginnen.” Het blijft natuurlijk een moeilijke vergelijking, want het Nederlandse zorgstelsel kost een gezin meer, de benzine is er duurder, enzovoort.

België-Nederland: wat zijn de verschillen op de werkvloer?

• Diploma: de erkenning van Belgische diploma’s kan een heikel punt zijn, vooral voor functies in de zorg of bij de overheid. Vraag zo vroeg mogelijk een (te betalen) diplomawaardering aan. Het goeie nieuws? In Nederland liggen bepaalde profielen beter in de markt, zoals natuurkundige en kinderpsychologen.
• Salaris: een Nederlands jaarsalaris schommelt tussen 25.000 tot 30.000 euro bruto. Dat is iets hoger dan in België. Als we de startlonen vergelijken, is het verschil klein.
• Bedrijfswagen: Voor een Nederlands bedrijf is dat een dure zaak, zodat vooral het management een bedrijfswagen krijgt. En dan gaat het om meestal kleinere modellen dan bij ons. 
• Werkloosheid: in Nederland worden werklozen opvallend goed opgevolgd, in vergelijking met ons land. Je hebt recht op een uitkering, maar je moet wekelijks bewijzen dat je actief een baan zoekt. De uitkering ligt hoger dan in België, maar is beperkt in de tijd. Bij gedeeltelijke werkloosheid vraag je een werkloosheidsuitkering aan in Nederland, bij volledige werkloosheid in België.

Werken in Nederland: hoe begin je eraan?

• Belastingen en sociale zekerheidsbijdragen: die betaal je voortaan in Nederland. Je vraagt een SoFI (Sociaal Fiscaal)-nummer aan bij de Belastingdienst Buitenland. Ook je pensioenrechten bouw je in Nederland op, zodra je er aan de slag gaat. Meer informatie over fiscaliteit: Team GWO (Grensoverschrijdend Werken en Ondernemen), via het telefoonnummer (0)800 / 90220.
• Zorgverzekering: als je werkt in Nederland, moet je je inschrijven bij een Nederlandse zorgverzekeraar. Dat kost ongeveer 100 euro per maand, afhankelijk van je polis. Personen ten laste moeten apart worden verzekerd.
• Kinderbijslag: die vraag je aan bij de Sociale Verzekeringsbank. De kinderbijslag wordt door Nederland betaald als je partner niet werkt, of ook in Nederland werkt. Als je een partner hebt die (nog) in België werkt, dan ontvang je de kinderbijslag in ons land.
• Ouderschapsverlof, zwangerschapsverlof en bevallingsverlof: je cao bepaalt in welke mate je er recht op hebt.
• Vakantie: je hebt recht op minstens 20 vakantiedagen per jaar. In vergelijking met België kent Nederland weinig officiële feestdagen.
• Verhuizen: als je naar Nederland verhuist, vraag dan direct een burgerservicenummer (BSN) aan in de gemeente waar je gaat wonen.

Tekst Erik Verreet