Welke perfectionist ben jij?

Perfectionisme zit in de lift, getuige de diverse boeken die vandaag over dit onderwerp verschijnen. Eentje daarvan is 'De ultieme gids voor perfectionisten' van Katherine Schafler. Zij herkent vijf types van perfectionisten. Allemaal hebben die één ding met elkaar gemeen: ze weten vaak niet dat ze perfectionist zijn en dat het hen op allerlei manieren kan hinderen. Terwijl het hen ook kan helpen.

“Zich richten op verbeteren of accepteren in plaats van te perfectioneren, is voor hen vaak al een veel betere benadering”, stelt Katherine Schafler. Als perfectionist kun je trouwens meerdere types combineren. “Je perfectionisme kan meerdere kanten hebben.”

Lees ook: 4 tips tegen perfectionisme

1. Gedreven perfectionist

Die drukt zich kort maar krachtig uit en is scherp gefocust op zijn doel. Zonder zelfreflectie kunnen hun maatstaven variëren van hoog tot onhaalbaar. Wanneer die onbereikbare doelen niet haalbaar blijken, worden ze boos op zichzelf en anderen. Prestaties tellen voor dit type meer dan voor andere types van perfectionisten. Wanneer een gedreven perfectionist het doel niet haalt – of niet helemaal perfect – dan is het ‘mislukt’.

“Dit type kijkt niet echt naar lichtpuntjes of leermomenten”, aldus Schafler. “In onze maatschappij worden ze vaak bewonderd. Hun inzet op het werk is vaak bovengemiddeld, maar dat eist zijn tol op lichamelijk en emotioneel gebied en qua persoonlijke relaties.”

Dit profiel vindt het belangrijk: dat mensen doen wat ze beloofd hebben, op het afgesproken tijdstip, zoals overeengekomen én op het vereiste (en hoge) niveau.

CHECK: Word jij gedreven door gezonde ambitie of bewijsdrang?

2. Klassieke perfectionist

Dit type is betrouwbaar en consequent, heeft oog voor detail en zorgt voor stabiliteit. Maar vaak hebben ze moeite met spontane acties of veranderingen in de routine. “Dit type krijgt vaak het verwijt dat ze afstandelijk en arrogant zijn, maar de orde die ze om zich heen scheppen is voor hen net een vorm van respect. En vaak gaan ze ook door dik en dun voor anderen. Je kunt op hen rekenen.”

Persoonlijk contact vinden ze evenwel moeilijk. “Ze lijken zich niet erg open te stellen voor samenwerking en nieuwe ideeën, kwaliteiten die net heel belangrijk zijn om contacten te verbeteren. Maar daarom voelen ze zich vaak miskend of buitengesloten.”

Dit profiel vindt het belangrijk: dat hij zichzelf en anderen stabiliteit kan bieden met routine, structuur en voorspelbaarheid.

3. Parijse perfectionist

Alle perfectionisten willen presteren en uitblinken, maar bij Parijse perfectionisten draait het om sociale contacten. “Ik noem dit type naar de Parijse vrouwen die een aangeboren elegantie lijken te hebben, maar achter de schermen uren besteden aan hun schoonheidsrituelen”, schrijft Schafler in haar boek.

Deze perfectionist kent de kracht van persoonlijk contact en is heel empathisch. Maar als ze niet opletten, zullen ze overmatig focussen op hun connectie met anderen. En besteden ze veel energie aan het pleasen van de andere. “Ze houden hun perfectie ook vaak verborgen. Het moet allemaal als vanzelf gaan.”

Dit profiel vindt het belangrijk: dat mensen hun best doen om te begrijpen wie jij bent, wat je belangrijk vindt en waarom.

Empathie op de werkvloer: de voor- en nadelen

4. Uitstellende perfectionist

Deze perfectionist legt zijn ziel en zaligheid in een perfecte voorbereiding en bekijkt de mogelijkheden van alle kanten. Hij spring niet overhaast in een project. Maar vaak zal hij ondanks al die voorbereiding niet in actie komen.

“Dit type heeft bepaald geen lage dunk van zichzelf. Ze zijn zich pijnlijk bewust van hun kwaliteiten. Maar ze wachten op het juiste moment om hun waarde te verzilveren. En verbitterd zien ze anderen hen voorbijsteken en uiteindelijk die begeerde promotie of relatie krijgen.”

Dit profiel vindt het belangrijk: dat hij optimaal voorbereid aan een nieuwe baan, project of relatie kan beginnen. Zolang hij niet zeker weet of hij de juiste keuze maakt, neemt hij liever geen beslissing.

5. Chaotische perfectionist

“Bij chaotische perfectionisten bedoel ik niet dat ze chaotisch overkomen of overal chaos veroorzaken. Wel dat ze duizenden dingen tegelijk aanpakken, en dat op een chaotische manier”, weet Schafler.

Deze perfectionist begint moeiteloos aan spannende nieuwe projecten. Hij is spontaan en enthousiast en zit barstensvol goede ideeën. Maar als hij niet oplet, vindt dit type het moeilijk om te blijven focussen op zijn doel en kan hij uiteindelijk niet de energie opbrengen om dat doel te bereiken.

“Toch maken chaotische perfectionisten het leven ook mooier. Ze laten ons zien wat er allemaal mogelijk is. Al kunnen ze hun talenten pas verzilveren door te focussen”, stelt ze. “Er zijn er ook die het heerlijk vinden om met iets nieuws te beginnen en het dan los te laten.”

Dit profiel vindt het belangrijk: dat hij alles uit zijn leven kan halen en zijn passie kwijt kan in zo veel mogelijk nieuwe projecten, vaardigheden of manieren om zichzelf te ontwikkelen.

Uitstelgedrag is genetisch bepaald: wat kan jij doen?

(William Visterin) - Bron: Go for happy Magazine - De ultieme gids voor perfectionisten, Katherine Schafler, 9789024595334, 2023, 352 pagina's