Wat moet je baas allemaal doen om je gezondheid te waarborgen?

1. Naast pesten, moet werkgever voortaan ook stress en burn-out voorkomen

Vanaf 1 september krijgen werkgevers de verantwoordelijkheid om een burn-out en stress bij hun werknemers te vermijden. Vroeger werd in de wet over welzijn op het werk enkel gesproken over de preventie van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag. Nu moeten bedrijven een globaal preventiebeleid opstellen, en rekening houden met alle psychosociale risico’s zoals stress en burn-out.

Na een aantal flagrante pestgevallen in 2011 werd de wetgevingsmolen in beweging gezet om pesten op het werk krachtdadiger aan te pakken. Vanaf 1 september is de nieuwe wet “burn-out” van toepassing, en die gaat veel breder dan vroeger: er wordt voortaan gesproken van psychosociale risico's op het werk.

Het gaat om het bestrijden van de gevolgen van de arbeidsorganisatie, de arbeidsinhoud, de arbeidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden en de interpersoonlijke relaties op het werk, waarop de werkgever een impact heeft en die objectief een gevaar inhouden.

Verruiming definitie pesten 

Met deze verruiming wil men duidelijk maken dat het mogelijk is dat verschillende gedragingen op zich niet onrechtmatig zijn, maar als men ze samenneemt wel een onrechtmatig karakter vertonen die als pesterijen beschouwd kunnen worden. De nadruk komt in de nieuwe wetgeving meer te liggen op de preventie van alle psychosociale risico's, wat heel wat breder gaat dan geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag.

De werkgever zal voortaan verplicht worden om gepaste preventiemaatregelen te nemen om het gevaar uit te schakelen of de schade te beperken die voortvloeit uit een specifieke arbeidssituatie. Concreet kan het bijvoorbeeld gaan om de werkdruk, de autonomie van de werknemer, het type management, de psychische belasting van de te vervullen taken ...

Ook als er geen duidelijke fout is 

Tot nu toe kon een werknemer ook enkel een ‘gemotiveerde klacht’ indienen tegen een werkgever. Maar vaak heeft een werkgever of een collega geen duidelijke fout gemaakt. Soms past de werkorganisatie bijvoorbeeld niet bij iemand, of verwacht een bedrijf te veel van een werknemer in relatie tot diens mogelijkheden.

Dat is veranderd sinds 1 september: werknemers kunnen aan het bedrijf vragen om sneller in te grijpen. Werkgevers zullen meer preventief moeten optreden om welzijn op het werk te garanderen: werknemers sensibiliseren en risicoanalyses uitvoeren bijvoorbeeld. Wanneer een werkgever de organisatie van het werk verandert bijvoorbeeld, moet dat gepaard gaan met een grondige analyse vooraf.

Boetes tot 3.000 euro voor de bedrijven 

De werkgever is de eindverantwoordelijke voor het preventiebeleid in zijn onderneming. Het niet opmaken van een risicoanalyse kan gestraft worden met een strafrechtelijke geldboete van 300 tot 3.000 euro, of met een administratieve geldboete van 150 tot 1.500 euro.

Personen die zich schuldig maken aan geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk kunnen gestraft worden met, hetzij een gevangenisstraf van 6 maanden tot 3 jaar, en/of een strafrechtelijke geldboete van 3.600 tot 36.000 euro, hetzij met een administratieve geldboete van 1.800 tot 18.000 euro.

2. Verplichte pauzes: 15 minuten per 6 uur werk

Ook te veel uren werken kan een aanslag zijn op je gezondheid. Werknemers mogen maximaal 6 uren werken en hebben dan recht op een pauze. De duur van de pauze wordt vastgesteld bij cao of KB. Pauzes die reeds voorzien waren in het arbeidsreglement, blijven gelden. Bij gebrek aan cao of KB bedraagt de pauze minimaal 1 kwartier ten laatste op het moment dat de werknemer 6 uren heeft gewerkt.

Jeugdige werknemers mogen niet meer dan 4,5 uur ononderbroken arbeid verrichten. Wanneer de arbeidstijd op een dag meer bedraagt, wordt een half uur rust gegeven. Bedraagt hij meer dan 6 uur, dan duurt de rusttijd een uur, waarvan een half uur in een keer moet worden genomen.

3. Veilige werkplek: over toiletten, refters, licht, borstvoeding,...

De werkgever moet in zijn risicoanalyse rekening houden met de basiseisen waaraan zijn arbeidsplaatsen moeten voldoen.

De belangrijkste nieuwigheid is dat de werkgever de toegangsmodaliteiten en de toegangsuren tot de sociale voorzieningen vaststelt in het arbeidsreglement, na advies van het Comité voor preventie op het werk.

>Enkele voorbeelden waarvoor de werkgever moet zorgen: 

• De werknemers moeten vrij naar het toilet kunnen gaan.
• Refters worden ingericht in een of meer lokalen, volledig afgescheiden van de arbeidsplaats.
• In besloten werkruimten moet er voldoende zuivere lucht zijn. Ofwel gebeurt dit op natuurlijk wijze, ofwel via de airconditioning. De airconditioningsinstallatie moet aan bepaalde voorwaarden voldoen.
• Er moet voldoende daglicht op de arbeidsplaats binnenkomen. Indien dit niet mogelijk is, moet er voldoende kunstverlichting zijn.
• Als uit de risicoanalyse blijkt dat het voor bepaalde functies noodzakelijk is dat werknemers rustpauzes nemen of wanneer dit blijkt uit andere wetgevingen, dan stelt de werkgever een rustlokaal ter beschikking. Bijvoorbeeld werknemers die worden blootgesteld aan lawaai of trillingen.
• De werkgever stelt een gesloten lokaal ter beschikking van zwangere werkneemsters en werkneemsters die borstvoeding geven.
• De werkgever zorgt ervoor dat de arbeidsplaatsen regelmatig worden schoongemaakt en onderhouden. Hij zorgt er ook voor dat afval regelmatig en veilig wordt verzameld en opgehaald.
• Voor elke staande activiteit. De rusttijden of zittende werktijden moeten minstens een kwartier tijdens de eerste helft van de arbeidsdag en minstens een kwartier tijdens de tweede helft bedragen. Ze worden genomen ten vroegste na anderhalf uur en ten laatste na twee en een half uur prestaties.

(mr) - Met dank aan SD Worx