Wat mag men je NIET vragen tijdens een sollicitatiegesprek?

Een sollicitant heeft ook tijdens een selectieprocedure recht op bescherming van zijn privacy en eerbieding van zijn persoonlijk leven. De werkgever en alle andere personen die namens de werkgever aan de selectieprocedure deelnemen, zoals psychologen of selectiebureaus, mogen niet te ver gaan in het stellen van lastige vragen.

Vragen die raken aan de privacy van de sollicitant mogen slechts worden gesteld indien zij toch om een of andere reden noodzakelijk zijn om de geschiktheid van de werknemer te beoordelen rekeninghoudende met de kenmerken en vereisten van de job.

Medische vragen

De rekruteerder mag in principe niet vragen of een sollicitante zwanger is dan wel peilen naar haar kinderwens. In uitzonderlijke gevallen kan dit wel geoorloofd zijn omdat de openstaande functie op een lijst staat met jobs die niet mogen worden uitgevoerd door zwangere vrouwen omdat ze gevaarlijk kunnen zijn voor het ongeboren kind.

Ook biologische tests, medische onderzoeken of mondelinge informatievergaring om meer inzicht te verkrijgen in de gezondheidstoestand van de sollicitant zijn niet toegelaten, tenzij ze omwille van de specifieke kenmerken van de job toch nodig zijn om de geschiktheid te beoordelen. Dit kan het geval zijn indien een medische aandoening de veiligheid van de werknemer, zijn of haar collega’s of derden in het gedrang kan brengen.

Strafrechtelijk verleden?

Vragen naar het eventuele strafrechtelijke verleden zijn niet toegestaan tenzij een blanco strafregister een absolute vereiste is voor de beoogde job. Dit kan onder meer het geval zijn voor personeel in bewakingsbedrijven of voor specifieke veiligheidsfuncties in banken.

Gelijkheidsbeginsel

De werkgever moet niet alleen de privacy respecteren maar zal tijdens de sollicitatieprocedure ook het gelijkheidsbeginsel moeten respecteren. De werkgever mag niemand ongunstiger behandelen omwille van de leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, syndicale overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische eigenschap of sociale afkomst.

Een verschil in behandeling is in de meeste gevallen enkel gerechtvaardigd wanneer het gaat om een wezenlijke en bepalende beroepsvereiste. Een rekruteerder mag dan ook niet vragen naar de seksuele voorkeur van een sollicitant. Evenmin mag hij vragen of men getrouwd dan wel gescheiden is, of men aangesloten is bij een vakbond of lid van een politieke partij. Enkel voor specifieke organisaties die een bepaalde ideologie aanhangen zou dit nog te rechtvaardigen zijn.

Wat mag wél?

Het vraagrecht van de werkgever kent dus zijn grenzen. Dit betekent echter niet dat alle vragen die zich in de privésfeer bevinden, uitgesloten zijn.

Sommige informatie over de gezinssituatie kan immers nuttig zijn om te beoordelen of je flexibel bent om werkuren aan te passen aan de noden van het bedrijf of om eventueel te verhuizen in de nabijheid van het werk. Denk dus niet te snel dat een bepaalde vraag behoort tot de privésfeer.

(sd) - Met dank aan advocaat Stijn Demeestere.