Wat is er mis met emotionele studiekeuzes?

‘Dat bij de keuze voor een wagen emoties een rol spelen zal niemand betwisten, maar bij een studie of een beroepskeuze zijn emoties plots verdacht’, (Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van ‘Free to work’ en‘Uw werk, uw merk’)

Het is vooreerst opvallend dat bij tegenvallende inschrijfcijfers steeds enkel en alleen naar de jongeren (en ouders) wordt gekeken, niet naar de opleiding of het daarbij aansluitende beroep. De ‘schuld’ uitsluitend bij anderen leggen is emotioneel misschien wel comfortabel maar verhindert ons het probleem ten volle te vatten. In het geval van ingenieursstudies valt bijvoorbeeld op dat de richting er onvoldoende in slaagt vrouwelijke studenten aan te trekken. Wie slechts de helft van zijn potentiële populatie bereikt, moet niet verrast zijn te weinig studenten aan te trekken. Eigenlijk is dit de logica zelve.

Ken je eigen competenties

Daarnaast valt op hoe negatief wordt gedaan over de rol van emoties bij een studiekeuze. Dat bij de keuze voor een wagen emoties een rol spelen zal niemand betwisten maar bij een studie of een beroepskeuze zijn emoties plots verdacht. Veel studierichtingen zijn in de geschiedenis wel eens ‘in’ geweest. Soms heeft dit met arbeidsmarktfactoren te maken, maar zeker niet altijd.

‘Communicatie’ is op dit ogenblik heel aantrekkelijk hoewel de arbeidsmarktresultaten van deze richtingen op geen enkel studieniveau echt goed zijn. Het komt erop aan beter te begrijpen wat jongeren nu precies in deze richtingen aantrekt. Het kan andere richtingen en beroepen die nu in het verdomhoekje zitten, leren om zich te heroriënteren. Wie de emotionele lading van studierichtingen en beroepen of functies niet begrijpt, zal nooit goed advies kunnen geven aan jongeren.

Vervolgens gaan jongeren bij studiekeuzes terecht ook uit van eigen competenties. Wat baat het om te weten dat er schitterende vooruitzichten zijn voor een specifieke functie als je er niet geschikt voor bent? Zicht krijgen op je eigen sterktes en op wat je innerlijke drijfveren zijn, is belangrijker in een studiekeuzeproces dan arbeidsmarktvooruitzichten.

In-, door-, en uitstroom

Tenslotte faalt Agoria in de analyse van het knelpuntberoep ingenieur door steeds enkel naar de instroom te kijken. De stock aan ingenieurs hangt echter ook af van de doorstroom en de uitstroom. Best mogelijk dat daar ook zaken fout lopen.

Wil Agoria (en andere werkgeversfederaties) reële impact verwerven op studiekeuzeprocessen, dan zal het zijn perspectief hierop serieus moeten verbreden.

(jd)