Wat houdt jouw zorgjob leefbaar? “Kies zorgvuldig je werkgever”

“Zorg- en welzijnsorganisaties zien er over tien jaar vast helemaal anders uit”, meent consulente Ute Coudyser.

Ute Coudyser werkte zelf als orthopedagoge in voorzieningen voor mensen met een beperking. “Zorgjobs spreken me aan”, steekt ze van wal. “Het is zinvol werk. Maar er zijn grote besparingen, er moet intensiever gerapporteerd worden en de werkdruk stijgt. Bijvoorbeeld in de sector voor mensen met een beperking, waar in de toekomst niet langer de voorziening de financiële middelen krijgt, maar wel de persoon met een beperking zelf. Die koopt dan zorg in met een persoonsvolgend budget (PVB). Dat veroorzaakt twijfel over de jobzekerheid. Oude zekerheden staan op de helling. Er wordt als zorgmedewerker méér flexibiliteit van je verwacht en je moet inspelen op de vraag van de zorgbehoevende.”

Personeelsbeleid kan daarbij ondersteuning bieden, jijzelf kunt proberen om wendbaarder te worden in je job en je loopbaan, zegt ze. “Jobmotivatie, bewustwording en bezinning zijn de sleutels. Een personeelsdienst zou je bijvoorbeeld niet meer mogen ‘evalueren’ zoals twintig jaar geleden, maar moeten coachen in je professionele ontwikkeling. Ook de organisatie zelf moet wendbaar zijn en openstaan voor jouw persoonlijke motivatie, voor wat jij op een bepaald moment wilt in je loopbaan.”

Wat motiveert je?

Die omslag loopt vaak niet van een leien dakje. Leidinggevenden – maar ook medewerkers – zijn ‘opgevoed’ in een bepaalde organisatiecultuur. “Het is aan beide partijen om dat te veranderen”, zegt Ute Coudyser. “Meer zelfsturing kan een manier zijn. Coachend leiding krijgen is niét aangestuurd worden, wel ondersteuning krijgen in persoonlijke groei, bijvoorbeeld door een teamcoach. Het bestaat in verschillende gradaties, en er zijn duidelijke kaders nodig. Gebeurt het goed, dan helpt zelfsturing je om je goed te voelen in je job. Vraag dus bij een sollicitatie hoe autonoom je kunt werken, als je dat belangrijk vindt. Vraag je af: wie ben ik, wat kan ik en hoe blijf ik gemotiveerd? Hoe kan ik mijn job zelf vormgeven, in welke context en past de zorgcultuur bij mij? Jobcrafting is heel belangrijk: je eigen job ‘maken’ en daar open over te zijn op de werkvloer. Bezin je ook voortdurend over de langere termijn. Niet eenvoudig, want zorg- en welzijnsorganisaties zien er over tien jaar vast helemaal anders uit. Wendbaar en mobiel zijn is een must, ook als oudere werknemer. Een uitdaging, maar je loopbaan in eigen handen nemen en daarover communiceren, levert je mentale vrijheid op.”

Pionnetjes verzetten

Een open communicatiecultuur is belangrijk. Ziekenhuizen en woonzorgcentra zijn meestal meer hiërarchisch georganiseerd dan bijzondere jeugd- of gehandicaptenzorg. “Pionnetjes verzetten, zo wordt daar vaak nog gedacht. Denk dan liever: ik zal mezelf wel verzetten”, zegt Ute Coudyser met een glimlach.

Welke raad heeft ze nog voor werknemers in een zorg- en welzijnsorganisatie? “Probeer bureaucratische frustratie te vermijden. De registratielast verschilt enorm in sommige woonzorgcentra. Is het lichtje gedimd, zijn de sokken uit? Maar als zorgmedewerker kies je er toch voor om te werken met mensen? Op welke manier geeft men leiding? Past dat bij jou? Wordt er tijd voor je vrijgemaakt? Neem geen werk aan dat je niet ligt. Opvoeders aan wie ik vorming geef, vertel ik: wees niet teleurgesteld als je die job niét in de wacht sleept. Hoe duurzaam is het om niet op je plaats te zitten? Zoek een organisatie die even warme aandacht voor jou heeft als voor bewoners of patiënten. Gewoon weten dat eraan gewerkt wordt, maakt al een verschil.”

(wdh)