Wat als ik moet werken op de verkiezingsdag?

In ons land geldt de opkomstplicht: je bent verplicht om naar het stembureau te gaan. Mensen die moeten werken op een verkiezingsdag, kunnen dus in de problemen komen om hun democratische plicht uit te oefenen.

Wat kan je dan doen? We overlopen de mogelijke scenario’s.

1. Je wilt zelf gaan stemmen

Dan spreek je dit best op voorhand af met je werkgever. Je moet overeenkomen wat je gaat doen: een dag verlof nemen of misschien staat je baas toe dat je even afwezig bent om te gaan stemmen.

2. Je geeft een volmacht

Met een volmacht kan iemand in jouw plaats gaan stemmen. Je werkgever moet wel via dit attest bevestigen dat je aanwezig moet zijn op het werk. Bovendien moeten jij en degene die in jouw plaats gaat stemmen (de volmachtdrager) dit volmachtformulier beide ondertekenen.

Je kan aan elke kiesgerechtigde een volmacht geven, ook aan niet-familieleden. Elke volmachtdrager mag wel slechts één volmacht krijgen.

Ook belangrijk: de volmachtdrager moet gaan stemmen in het stembureau van de volmachtgever en moet de volgende documenten mee hebben:

• de volmacht
• het werkgeversattest
• zijn identiteitskaart
• zijn eigen oproepingsbrief (dus die van de volmachtdrager)

3. Je gaat niet stemmen en geeft geen volmacht

Dat kan alleen als je werkgever het werkgeversattest ondertekent, daarmee bevestigt hij dat jouw aanwezigheid op het werk vereist is.

Wat met je loon?

Een werknemer heeft in geen enkele van deze bovenstaande situaties recht op het loon voor de tijd die hij – eventueel - gaat stemmen.

Theoretisch bestaat er een mogelijkheid om gewaarborgd loon te krijgen voor de afwezige tijd op het werk. Maar dit geldt enkel als de werknemer geen mogelijkheid heeft om bij volmacht te stemmen. Aangezien aan elke kiesgerechtigde een volmacht kan gegeven worden, komt dit bijna niet voor.

Uitzondering voor zetelen in een stem- of telbureau:
Een werknemer die wordt opgeroepen om als voorzitter, bijzitter of secretaris te zetelen in een stem- of telbureau heeft altijd het recht om afwezig te blijven op het werk.

De volgende bijzitters mogen voor de benodigde tijd afwezig blijven onder de vorm van klein verlet, en hebben recht op hun loon:

• bijzitter in een hoofdstembureau of enig stembureau
• bijzitter in een hoofdbureau voor stemopneming (maximaal 5 dagen)

Deze personen hun afwezigheid op het werk wordt niet vergoed:

• de voorzitter en de secretaris van de stembureaus en de bureaus voor stemopneming
• de bijzitters in de secundaire stembureaus en de secundaire bureaus voor stemopneming

Een werknemer kan vrijgesteld worden van het zetelen in een stem- of telbureau als hij een wettige reden heeft. Dit wordt in elk concreet geval beoordeeld door de voorzitters van de stembureaus. De bijzitters kunnen gefundeerde beroepsredenen inroepen als hun werkgever het werkgeversattest heeft ondertekend.