Waarom sommige mensen supergetalenteerd zijn

Mensen die niet in één maar in meerdere dingen uitblinken, worden ook wel eens polymaten genoemd. Denk maar aan Leonardo da Vinci, die naast kunstenaar ook uitvinder en anatomist was. Of Johann Wolfgang, de grote schrijver die ook nog eens plantkunde, natuurkunde én mineralogie studeerde. En niet te vergeten: Florence Nightingale, verpleegkundige, statisticus én theoloog.

Een grote dosis lef

Zijn de zogenoemde polymaten dan intelligenter dan anderen? Niet meteen. Natuurlijk helpt het wel als je slim bent, maar je hebt ook andere kwaliteiten nodig om een veelzijdig expert te worden. Openheid en nieuwsgierigheid zijn onmisbare eigenschappen. Net als zelfredzaamheid, een stukje individualisme en een holistische kijk op de wereld. Misschien nog belangrijker: het lef om tegen de verwachtingen van de maatschappij en hun omgeving in te gaan.

De persoonlijkheidskenmerken hebben deels een genetische basis, maar worden evengoed gevormd door de omgeving. Denk maar aan kinderen die vaak gefascineerd zijn door alles wat er rondom hen gebeurt, maar eens ze naar school gaan, en later de universiteit, wordt hun interessegebied verkleind door de focussen op één specialisatie. Een arts leert bijvoorbeeld niet welke zorg een kamerplant nodig heeft, en een wiskundige leert niets over hoe je een wonde moet verzorgen. Eén ding is dus zeker: heel veel mensen kúnnen een polymaat zijn, als ze op de juiste manier worden aangemoedigd.

Het ene sluit het andere niet uit

Waarom aarzelen we om uit te blinken in meerdere dingen? De angst om nergens goed genoeg in te zijn. Stel dat je probeert om door te breken als profvoetballer, dan kan een opleiding voor verpleegkundige gezien worden als afleiding. Maar probeer het eens anders te zien: misschien helpen je studies je wel om je grote droom waar te maken?

Kijk maar naar Leonardo da Vinci. Zijn kennis van anatomie, wiskunde en geometrie verbeterde de precisie van zijn schilderijen, en voedde zijn visuele verbeelding en creativiteit in de machinebouw. Uit onderzoek blijkt zelfs dat wetenschappers die de Nobelprijs winnen, ongeveer 25 keer meer kans maken om te kunnen zingen, dansen of acteren dan de gemiddelde wetenschapper, en zelfs 4 keer meer kans hebben om muzikant te worden.

Een polymaat in wording

Wil je je toeleggen op meerdere dingen? Gebruik je tijd dan heel efficiënt. Als je je concentreert op één ding, dan vervaagt je aandacht na een tijdje. Dat is perfect normaal. Het beste wat je dan kunt doen, is je focussen op iets totaal anders. Het verhoogt niet alleen de productiviteit, maar ook de creativiteit. Albert Einstein begon bijvoorbeeld muziek te spelen als hij voor een hardnekkig probleem stond. Nog een tip: maak gebruik van alles wat voorhanden is. Gratis online cursussen, professoren van over de hele wereld die je makkelijk kunt spreken via Skype, …

Polymaten zijn trouwens broodnodig in de wereld. Veel van de meest urgente uitdagingen in de samenleving – denk maar aan de klimaatkwestie – kunnen misschien wel opgelost worden door polymaten. Omdat het probleem meerdere domeinen doorkruist.

(dt/em) - Bron: BBC