Waarom neemt bediende dubbel zoveel tijdskrediet als arbeider?

Elk jaar stijgt het percentage werknemers dat tijdskrediet opneemt. Tijdens de periode van tijdskrediet wordt de uitvoering van het contract geschorst zonder loon of gaat de werknemer over naar deeltijdse arbeid. De overheid betaalt tijdens de periode van tijdskrediet een uitkering.

Overheid werd strenger

De mogelijkheden om in gewoon tijdskrediet met uitkeringen te stappen zijn de laatste jaren beperkter geworden. Zo is sinds januari 2015 de instapleeftijd voor de eindeloopbaanregeling, waarbij men zijn loopbaan vermindert, verhoogd. Een gewoon tijdskrediet zonder motief bestaat niet meer. Naast de algemene tijdskredietregeling met motief zijn er de zogenaamde thematische verloven: ouderschapsverlof, bijstand voor zwaar zieke familie- of gezinsleden, palliatief verlof, verlof om een erkende opleiding te volgen,... Voor deze thematische verloven wordt door de RVA een verhoogde uitkering toegekend.

In de laatste vijf jaar is het aandeel werknemers met tijdskrediet gegroeid van 1,94% naar 2,49%. Voornamelijk het tijdskrediet met motief, zoals de zorg voor een ziek familielid of het deeltijds ouderschapsverlof, is in die periode sterk gestegen. Het aantal werknemers die de zorg opnemen voor een ernstig ziek familielid is verdrievoudigd. Dat blijkt uit onderzoek van Acerta over de evolutie van de verschillende soorten tijdskrediet bij werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector. De data werden verzameld tussen 2000 en 2015 en geven een representatieve weergave van de Belgische werknemerspopulatie.

Dubbel zoveel bedienden

Opmerkelijk is dat bedienden globaal gezien meer dan dubbel zo veel gebruikmaken van tijdskrediet in vergelijking met arbeiders. Vooral bij de mannelijke arbeiders blijft dat cijfer met 1,6% in 2016 opvallend laag, terwijl 3,2% van de bedienden tijdskrediet aanvroeg. “Bedienden zijn vaak beter op de hoogte van hun rechten dan arbeiders”, verduidelijkt Sarah Peeters, directeur bij Acerta Consult. “Er heerst daarnaast ook binnen de arbeiderswereld nog altijd een cultuur waarin tijdskrediet zoals ouderschapsverlof of palliatief verlof ‘not done’ is.”

Ruim drie keer zoveel bedienden als arbeiders kozen voor deeltijds ouderschapsverlof. Enkel het verlof voor medische bijstand - zowel deeltijds als voltijds - komt opvallend vaker voor bij arbeiders.

Taboe bij mannen verdwijnt

Vooral het deeltijds ouderschapsverlof neemt een groot deel voor zijn rekening wat betreft de stijging van het tijdskrediet met motief. Het is sinds 2012 met 30% gestegen. Sarah Peeters, directeur bij Acerta Consult, verduidelijkt de trend: “Vooral bij mannen lijkt het taboe rond onderschapsverlof steeds meer weg te vallen. Het aandeel mannen dat gedurende de laatste vijf jaar deeltijds ouderschapsverlof aangevraagd heeft, is met 40% gestegen. Ze willen net zoals de moeder tijd met hun kind kunnen doorbrengen. Als ze bovendien het deeltijds ouderschapsverlof opnemen in een andere periode dan de moeder, voor het kind twaalf jaar wordt, kan een gezin veel kosten voor opvang besparen. We verwachten dat deze trend nog blijft stijgen in de toekomst.”

In het algemeen kiezen veel meer vrouwen dan mannen voor de verschillende vormen van tijdskrediet. Procentueel gezien zijn de mannen wel aan een inhaalbeweging bezig: in 2012 was 25% van alle werknemers die tijdskrediet aanvroegen een man, in 2016 is dat al bijna 30%.

Vier vijfde werken populairst

Meer dan de helft van de personen die een vorm van tijdskrediet hebben opgenomen in de afgelopen vijf jaar, gebruikte dit in de vorm van vier vijfde werken. In het totaal kiezen momenteel 61% van de werknemers met tijdskrediet voor deze regeling. Volledige onderbrekingen of halftijdse betrekkingen zijn beduidend minder populair.

(mr)