Waarom een carrièreswitch maken moeilijk maar niet onmogelijk is

Hoe het meestal loopt: je studeert af en belandt via een paar omwegen en netwerken op de stoel van bedrijf X. Je blijft er 10 jaar zitten, ontvangt een mooi loon, extralegale voordelen, een bedrijfswagen en 25 dagen vakantie. En dan komt ineens het besef dat je eigenlijk veel liever automechanieker was geworden, of barista, of fitness coach.

Maar: ervaring? Nul. Referenties? Nul. Je CV is een vrijgeleide voor talloze jobs in de sector waarin je aan de slag was, maar een nietszeggend vodje voor de sector waar je aan de bak wil. Valt daar een mouw aan te passen?

Foute keuze bij start

Isabelle Hoebrechts, managing director van het Institute of NeuroCognitivism: “De laatste jaren zien we heel veel burn-outs en mensen de pedalen kwijt zijn. Veel mensen willen hun leven anders invullen, vanuit een groter persoonlijk bewustzijn: wat wil ik nu precies en waar word ik blij van? Maar het is niet altijd een goed idee om alles meteen helemaal om te gooien. Men zou zich vooral eerst de vraag moeten stellen: wat maakt me gelukkig?

Al van kinds af worden we klaargestoomd voor de arbeidsmarkt. We studeren, vinden een job en rollen als het ware in een carrière. Als ik op scholen ga spreken en laatstejaars vraag naar het waarom van hun studiekeuze, krijg ik overal eerst meestal gelijkaardige antwoorden: omdat de ouders het een goed idee vonden, omdat vrienden ook naar die school/universiteit gaan, omdat het financiële zekerheid biedt, omdat ze op school altijd goeie cijfers hadden voor wiskunde, ...

En op de vraag ‘als je nu iets zou kunnen doen waar je helemaal achter staat, je droom waarmaken, wat zou het dan zijn?’, dan komen er heel wat andere antwoorden. Het is dus eigenlijk niet zo verwonderlijk dat mensen na een loopbaan van 15, 20 jaar uitgeblust zijn en afstevenen op een burn-out.”

Kiezen is niet altijd verliezen

Vorig jaar gingen Selor in samenwerking met Metro onder de titel ‘De Grootste Carrièreswitch’ op zoek naar verhalen van mensen die het roer helemaal omgooiden en niet enkel hun werk, maar ook hun leven drastisch veranderden.

Zoals Kristof De Bois, een IT-er die zijn carrière voorgoed vaarwel zei en een eigen zaak begon. “Ik had een goeie job als businessplanner,” vertelt hij, “maar na een paar jaar was ik daar echt op uitgekeken. Ik heb altijd al een voorliefde gehad voor een eigen zaak en voor horeca. Toen ik afstudeerde als handelsingenieur ben ik in het bedrijfsleven gerold. En voor ik het goed en besefte, was ik tien jaar verder. Leuke ervaringen gehad, dat wel, maar ik zag me dat werk niet heel mijn leven doen.”

Wat heeft je dan de stap doen zetten?

De Bois: “Het overlijden van mijn vader. Ik wou niet bij de pakken blijven zitten en heb de koe bij de horens gevat. Ik wou al lang een ijsjeszaak beginnen. Ik ben opleidingen gaan volgen in Nederland en Italië en ben in juni vorig jaar gestart. En onlangs heb ik mijn tweede zaak geopend.”

Welke obstakels ben je op je weg tegengekomen?

De Bois: “Het opgeven van de financiële zekerheid: geen makkelijke keuze. Mooi loon, mooie auto... Het heeft wat tijd gekost om aan dat idee te wennen. Ik heb vorig jaar de zaak op twee maanden tijd op poten gezet en dat gaf erg veel voldoening. Het tweede grote obstakel zie ik nu: moeilijk kunnen stoppen met werken.”

Heb je onderweg tips kunnen sprokkelen voor mensen die met hetzelfde idee zitten?

De Bois: “Belangrijk is om niet meteen alle bruggen te verbranden, maar om eerst eens te proeven van wat je voor ogen hebt. Volg een opleiding, loop even mee op de werkvloer, doe vrijwilligerswerk... en spring niet blindelings in iets waar je niets van kent.”

Van de zorg naar de hr

Een gelijkaardig verhaal krijgen we bij Sarah Hendrix die haar job in de medische sector beu was en op zoek is naar een socialere werkinvulling. Ze begon te solliciteren naar een H&R-functie maar ze botste steeds op een njet: foute achtergrond.

“Ik ben na lang doorzetten wel bij een bedrijf op gesprek mogen gaan, maar het heeft toch wat voeten in de aarde gehad. Ik ben nu dertig, en ik vind dat de job die ik doe bij mij moet passen. Ik wil daar uiteraard veel voor doen: ik heb opleidingen gevolgd over persoonlijkheid en gedrag, en heb toen de markt afgeschuimd, op zoek naar die ene job. Tijdens die sollicitatie kreeg ik te horen dat de functie die ik ambieerde helemaal niet strookte met de verwachtingen die ik ervan had: de H&R manager die me interviewde zag meteen dat ik zou vastroesten achter een bureau en stelde voor om het meer te zoeken in een dynamische business development-functie.”

Als er een belangrijke les is, dan wel: onderneem zelf en weet wat je precies wil doen...

Hendrix: “Belangrijk is ook om na te gaan wat je drijfveren zijn om van job te veranderen. In mijn vorig werk zaten wel een aantal leuke aspecten, maar ik kreeg er te weinig voldoening. Bovendien vind ik het belangrijk dat ik mijn persoonlijke waarden weerspiegeld zie in het bedrijf waar ik voor werk. Volharden in je keuze is belangrijk, al heb ik op dit moment nog steeds niet de juiste job gevonden. Mensen mogen mij altijd contacteren!”

Volg je passie

Niet iedereen weet op zijn 18^de wat hij met de rest van zijn leven wil aanvangen. Wie vast werk vindt, wil dat niet zomaar opgeven, zelfs al ligt die job je niet na aan het hart. En tussen je 25^ste en 30^ste spelen veel andere factoren mee: een huis, een auto, kinderen.

Isabelle Hoebrechts: “Een job die je niet graag doet, gaat ten koste van je persoonlijke geluk. Het komt erop neer om je gevoel te volgen, je passie, je eigenwaarde, en dat is iets waar bedrijven nog altijd veel te weinig aandacht aan schenken. Mochten jonge werknemers al vroeger de juiste begeleiding krijgen, dan zouden minder mensen de ‘foute’ jobkeuze maken.”

Maar het gebeurt, en een van de gevolgen is dat 5% van de Vlaamse werknemers thuis zit met een burn-out.

Hoebrechts: “Dat komt ook omdat mensen de stap naar ander werk niet durven te maken. Uit angst, gebrek aan zelfvertrouwen. Toen ik mijn rekruteringskantoor had, heb ik veel mensen begeleid die van sector wilden veranderen. De grootste uitdaging lag erin om werkgevers te overtuigen van de capaciteiten van de switcher. Want ook al had die een fantastisch CV en een uitstekende staat van dienst, toch bleek die voor de werkgever vaak niet te passen in het plaatje. De grootste reden? Geen ervaring in de sector. Maar ervaring is lang niet de enige voorwaarde om een job goed te kunnen uitoefenen: passie, goesting en geestdrift of de juiste motivatie zijn net zo belangrijk. En daarin ligt een belangrijke taak voor werkgevers: durven te geloven in de mens die voor je staat, in zijn passie en zijn goesting. En op basis daarvan mensen kansen geven, daar is moed en lef voor nodig. Maar het loont wel.”

Je pleit dus eigenlijk voor een openheid aan werkgeverszijde.

Hoebrechts: “Grote organisaties en bedrijven hebben lang geen aandacht gehad voor hoe hun werknemers zich voelden in hun job. Ik heb bedrijfsleiders in het verleden vaak horen verkondigen dat zoiets niet belangrijk was. Toen ik vijf jaar geleden mijn boek ‘Positieve Impact’ uitbracht, waarin het gaat over positief leiderschap, waarden en normen, kreeg ik de wind van voren. Veel te soft hoorde ik. Vandaag is het gebrek aan ‘aandacht voor gevoelens voor werknemers’ een van de oorzaken van zoveel uitval. Maar het is stilaan aan het veranderen, en ook de politiek is wakker geworden. Er hangt te veel van af, want vandaag betalen we meer aan ziekte en burn-outs dan aan werklozen.”

Praktisch

Als je minstens één jaar aan de slag bent als werknemer of zelfstandige, heb je recht op loopbaanbegeleiding. Dat kan bijvoorbeeld bij loopbaancentra en via VDAB. Ook het Institute of NeuroCognitivism biedt loopbaanbegeleiding aan.