Waar ICT en verpleging samenkomen

“Elke verpleegkundige heeft een laptop. We willen graag meer verpleegkundigen betrekken met voeling voor ICT.” (Christophe Jolie, stafmedewerker IT-zorgtoepassingen)

Het ICT-departement van het UZ Gent is met een 100-tal medewerkers redelijk indrukwekkend. Helpdeskmedewerkers, ontwikkelaars, applicatiespecialisten, systeemingenieurs, telecomoperators … En er is meer. Twee stafmedewerkers IT- zorgtoepassingen – Christophe Jolie en Dirk De Beule – slaan de brug tussen verpleegkundigen en ICT. “Als verpleegkundige wil je voelen dat de software waarmee je werkt, ontworpen is door zorgprofessionals”, zegt Christophe Jolie.

Dit jaar wordt die ICT4care-rol superbelangrijk omdat het UZ Gent het elektronisch patiëntendossier (EPD) vervangt. “Tussen 2002 en 2008 heb ik het eerste EPD mee uitgerold op de werkvloer. Na die zes jaar werd ik hoofdverpleegkundige, maar in 2015 keerde ik terug naar mijn roots en werd ik stafmedewerker IT- zorgtoepassingen”, vertelt Jolie. “De keuze van het UZ Gent voor een nieuw elektronisch patiëntendossier (EPD) heb ik het voorbije jaar mee mogen bepalen. Het EPD 2.0, zoals we het noemen, wordt een revolutie. Het systeem denkt echt mee met de zorgverleners.”

Iedereen een laptop

EPD 2.0 toepassen wordt dé klus voor de komende jaren en staat volop in de startblokken onder de naam GeniUZ. “In september start de voorbereiding die achttien maanden zal duren”, zegt Christophe Jolie. De software zal de workflow van de zorgmedewerkers veel sterker ondersteunen. “Verpleegkundigen registreren bijvoorbeeld heel wat parameters bij patiënten. Software kan vroegtijdige tekens van achteruitgang bij een patiënt vaststellen. In het nieuwe EPD zal de early warning score door de software berekend worden en kunnen alerts verstuurd worden naar de betrokken (para)medici. ICT kan op die manier meedenken en ondersteunen in de werkprocessen.”

Krijgt iedereen dan een tablet of mobile device mee? “Elke verpleegkundige heeft een laptop. We werken met patiëntentoewijzing: als verpleegkundige ben je verantwoordelijk voor enkele patiënten tijdens je shift. Met de laptop kun je dan het EPD inkijken.” Mobiel werken zal belangrijker worden, voorspelt Christophe Jolie. “Controleer je de bloeddruk van een patiënt, dan wordt die meteen mobiel geregistreerd en wordt de data automatisch opgeslagen in het EPD. In de toekomst zal ook artificiële intelligentie (AI) een grotere rol spelen. Zoals een arts die op basis van bloedparameters gewaarschuwd wordt dat er een infectie dreigt.”

Uniek in ons land

Het nieuwe EPD wordt met een big bang ingevoerd. “Omdat ons huidige systeem een impact heeft op de werking van het hele ziekenhuis, wordt de schaal van de omschakeling uniek voor België. We willen dan ook een HIMMS-classificatie 6 of 7 binnenrijven”, zegt Christophe Jolie.

De HIMMS)classificatie meet hoe papierloos een ziekenhuis te werk gaat. Wereldwijd zijn er maar een handvol ziekenhuizen die de maximumscore 7 halen. “We willen graag meer verpleegkundigen betrekken met voeling voor ICT. Omdat ze de werkvloer kénnen, zijn ze hard nodig om de software af te stemmen op de werkprocessen. Dat profiel wordt steeds meer gevraagd door ziekenhuizen. ICT vertalen in werkbare zorg levert een enorme meerwaarde op.”

Dat is een van de doelen van de werkgroep ICT4care waaraan Christophe Jolie deelneemt. “We organiseren de opleiding ICT4care-medewerker. Vlot leren communiceren met de ontwikkelaars en applicatiespecialisten via projectmanagement en werkgroepen staat voorop, naast verpleegkundigen de basisbeginselen van ICT bijbrengen.” ICT4care organiseert een congres op 16 mei waaraan een honderdtal health-ICT-bedrijven deelnemen. “Het hele GeniUZ-project is razend interessant voor verpleegkundigen. Studenten verpleegkunde vinden ons huidige EPD vaak al top. Benieuwd wat ze van het nieuwe zullen denken.”

Applicaties voor en door het zorgpersoneel

Het UZ Gent ontwikkelt zelf ICT-applicaties. Dat gebeurt van onderuit, aangestuurd door de verpleegkundigen en ander zorgpersoneel: co-creatie met de zorgwerkvloer. Een voorbeeld is het digitaal patiëntenbord.

Steekkaarten om aan te geven welke patiënt zich waar bevindt, zijn hopeloos verouderd. Daarom werd een grootscherm (48 duim) ontwikkeld, met per patiënt een display. Daarop staan administratieve gegevens (opname, ontslag of transfer, namen van de behandelende artsen) en details over de operatie- en behandelingsstatus zoals reanimatiecodes of indicatoren over chemotherapie (icoontjes als een hartje of een krab).

Alle gegevens komen uit de ADT-software (admission, discharge en transfer) en uit het elektronisch patiëntendossier. “Ik heb actief bijgedragen aan de ontwikkeling van het patiëntenbord”, zegt Short Stay-medewerkster Tamara Van Autreve. “Data, kleuren, icoontjes en bijvoorbeeld een indicator die aangeeft wanneer ik een man en een vrouw dezelfde kamer toewijs. Een mesje betekent: al geopereerd.”

Volledige digitalisering

Nog meer knowhow vanuit de werkvloer leidde tot de ontwikkeling van het patiëntenbegeleidingssysteem, aldus stafmedewerker IT-zorgtoepassingen Dirk De Beule. “De bezoeker meldt zich aan bij een onthaalzuil en wordt doorverwezen naar de juiste polikliniek. Daar meldt hij zich opnieuw aan met een ticket met barcode. Op een scherm in de wachtzaal verschijnen nummers met wachttijden en oproepen naar een consultatieruimte. Als patiënt krijg je directe informatie over het reële tijdstip van het consult.”

Een patiënt die zelf zijn registratie scant, maakt de job van de onthaalmedewerkers lichter, minder repetitief en inhoudelijk rijker – er is meer tijd voor assistentie. Het zijn maar enkele van de ICT-projecten bij UZ Gent. De ultieme stap? Volledige digitalisering, inclusief een digitaal patiëntenplatform waarmee een patiënt rechtstreeks contact legt met het ziekenhuis.

(wdh) – Meer info over de opleiding ICT4CARE / het congres