Vrouwen en mannen gelijk op de arbeidsmarkt?

‘Typische’ vrouwen- en mannenberoepen

Als je kijkt naar het aantal mannen en vrouwen dat in een bepaalde sector werkt, valt op dat het aandeel vrouwen vooral bij medische en verzorgende beroepen hoog is. Vroedvrouwen, schoonheidsspecialisten, medisch secretaressen, verzorgend personeel in kinderdagverblijven en crèches, huishoudelijke hulpen en schoonmakers bij gezinnen, ... Het aandeel werkende vrouwen in deze beroepen ligt boven de 95%.

Kijken we naar zogenaamde typische mannenberoepen, stellen we vast dat meer dan 99% van de installateurs van elektrische apparatuur, vloerleggers en tegelzetters, loodgieters, plaatwerkers en metselaars van het mannelijk geslacht is. Mannen lijken dus de voorkeur te geven aan techniek en hard labeur.

Seksesegregatie blijft overeind

De Belgische arbeidsmarkt is klassiek erg gesegregeerd. Vrouwen en mannen werken duidelijk in andere deelgebieden van de arbeidsmarkt. Maar een verdeelde arbeidsmarkt heeft meer gevolgen dan enkel een ondervertegenwoordiging van mannen of vrouwen in bepaalde beroepen.

De gesegregeerde arbeidsmarkt is een belangrijke oorzaak van de loonkloof. Daarnaast worden sommige ‘vrouwenberoepen’, zoals poetsen, sterk ondergewaardeerd. Poetsen wordt nog maar al te vaak bestempeld als ‘niet zwaar’, terwijl dit fysiek enorm belastend is.

Extra: Hoe groot is de loonkloof tussen mannen en vrouwen in België?

Aangeboren of aangeleerd?

Zijn vrouwen nu eenmaal beter in andere taken dan mannen, en omgekeerd? Is het zo dat mannen van nature meer interesse hebben in techniek, en vrouwen in zorg? Of worden we in een bepaalde richting gepusht? Met andere woorden, wat zijn de invloeden van nature (aangeboren) en nurture (aangeleerd)?

“Er is geen biologische reden waarom vrouwen of mannen meer of minder geschikt zouden zijn voor bepaalde beroepen. Dat mannen van Mars komen en vrouwen van Venus is een diepgeworteld idee. Recente studies tonen aan dat de verschillen tussen vrouwen en tussen mannen onderling veel groter zijn dan die tussen vrouwen en mannen”, vertelt Sofie De Graeve, woordvoerster bij Furia, denktank en actiegroep die ijvert voor een solidaire en meer gelijke samenleving.

Niet alleen vrouwen in mannenberoepen, ook mannen in vrouwenberoepen moeten afrekenen met stereotypen. Een man zou minder zachtaardig en verzorgend zijn dan een vrouw en bekommert zich minder om de kinderen waarmee hij werkt. “Daar is geen enkel bewijs voor. We stoppen kinderen van jongs af in hokjes en beperken zo hun keuzes. Dat betekent niet dat meisjes niet met poppen mogen spelen en jongens dat per se wel moeten. Het gaat erom alles aan te bieden en kinderen en jongeren al hun talenten te laten ontdekken”, gaat Sofie De Graeve verder.

Ontdek: Waarom vrouwen minder vaak leidinggevende worden

Stereotypen en hokjesdenken

Al van het prille begin geven we kinderen boodschappen over hoe meisjes en jongens zich horen te gedragen. Kinderen denken al op jonge leeftijd dat er typische mannen- en vrouwenberoepen zijn. Terwijl elk beroep toegankelijk zou moeten zijn voor m/v/x.

Het goede nieuws is dat rolpatronen en stereotiepe opvattingen maatschappelijke constructies zijn, die we kunnen veranderen. “Alleen gaat dat erg langzaam. Stereotypen zijn ontzettend hardnekkig. Dat zie je bijvoorbeeld bij de studiekeuzes waar er weinig evolutie is, en in de echte bastions van vrouwen- en mannenberoepen.”

Lees ook: Hoe je als vrouw sterker profileren op de arbeidsmarkt?

Onvoldoende diversiteit op de arbeidsmarkt

Rolmodellen zijn cruciaal om meisjes en jongens te inspireren en om hen aan te zetten die andere keuze te durven maken. En dan mag het niet alleen gaan om STEM-campagnes die meisjes naar wetenschappelijke en technische richtingen leiden, maar moet er ook ingezet worden op het toeleiden van jongens naar de zorgsector. Wat dat betreft, biedt de gesegregeerde arbeidsmarkt heel wat opportuniteiten.

Op zoek naar een job in de zorg? Bekijk dan zeker volgende vacatures...

Top 20 mannen- en vrouwenberoepen

Of het nog oké is om een onderscheid tussen mannen- en vrouwenberoepen te maken? “Meten is weten. Dus is het zeker nuttig om de cijfers jaarlijks te updaten. Maar het uiteindelijke doel is meer diversiteit op de arbeidsmarkt. Nu wordt te veel talent gemist: mannen en vrouwen, maar ook mensen van andere origine, of met een beperking… Bedrijven, de overheid en het onderwijs moeten daar meer op inspelen”, zegt Sofie De Graeve van Furia.

Top 20 mannenberoepen

Top 20 vrouwenberoepen

(mr/lm) - Bronnen: onderzoek van de FOD Economie / Statbel

Voor de enquête naar de arbeidskrachten (EAK) worden in België jaarlijks ongeveer 47.000 huishoudens aangeschreven om deel te nemen. De respons bedraagt zo’n 75%. De informatie wordt voor de eerste bevraging verzameld via face-to-face-interviews. Sinds 2017 volgen daarna nog drie kortere opvolgbevragingen die via het web of telefonisch gebeuren.