Vijf voor twaalf voor eenheidsstatuut arbeiders en bedienden

“Rechters zullen juridisch geen andere keuze hebben dan de opzegtermijnen voor bedienden toe te passen op de arbeiders die ontslagen worden na 8 juli 2013” (Stefan Nerinckx, expert arbeidsrecht)

Onderzoeksbureau Insites peilde in opdracht van hr-dienstverlener Tempo-Team bij 527 werknemers en 201 hr-managers naar hun perceptie van het op komst zijnde eenheidsstatuut. Daaruit blijkt dat arbeiders (80%) meer dan bedienden (60%) de eenmaking rechtvaardig vinden.

‘Zij hebben er ook het meest bij te winnen’, stelt Philippe Melis, Public Affairs Manager bij Tempo-Team. ‘Onder werkgevers is die score maar 55 procent. Het is opvallend dat alle antwoorden een financiële drijfveer hebben en dat beide partijen weinig bereid zijn tot concessies. Ruim 60 procent wil dat de kost van de gelijkschakeling integraal door de werkgevers en de overheid gedragen wordt, terwijl de werkgevers (waarvan 40% akkoord gaat) veeleer verwachten dat alle partijen een bijdrage leveren.

Kmo’s, goed voor meer dan 90 procent van de bedrijven in ons land, stellen zich een flink stuk harder op dan de grote bedrijven. Bijna de helft vindt dat werknemers aan rechten zullen moeten inboeten (43%), tegenover slechts 30% van de grote bedrijven.

Onbetaalbaar

Vooral de gelijkschakeling van de opzegtermijnen en de proefperiode zijn een struikelblok, waarbij werknemers en werkgevers vaak lijnrecht tegenover elkaar staan. De meerderheid van arbeiders én bedienden (67 en 57%) wil af van de carensdag. Zes op de tien kmo’s willen die houden, desnoods ook voor bedienden. Vooral zij vrezen dat het betalen van loon vanaf de eerste dag ziekte aan zowel arbeiders als bedienden onbetaalbaar wordt. Grote bedrijven (27%) stellen zich gematigder op.

Een ruime meerderheid (70%) van alle ondervraagden stemt in met de motivatieplicht bij ontslag, maar opzegtermijnen zijn een moeilijker kwestie. Sinds 1 januari zijn er nieuwe opzegtermijnen die een eerste stap vormen naar een eengemaakt statuut, maar hoewel die in het voordeel zijn van arbeiders, vindt amper 10 procent ze beter dan vroeger.

Strijdpunt

Philippe Melis: ‘Wellicht ligt dit aan de grote onduidelijkheid en aan onvoldoende informatie. Sowieso is de fixatie op lange opzegtermijnen contraproductief voor de arbeidsmarkt. Arbeiders en bedienden willen hier zoveel mogelijk uithalen, terwijl werkgevers vrezen voor de kosten. Deze patstelling zal moeten doorbroken worden. Wij pleiten ervoor te streven naar redelijke opzegtermijnen en na te denken over een systeem dat mobiliteit, langer werken en activering in de hand werkt.’

Niet alles is overigens een strijdpunt. Over de gelijkschakeling van de uitbetaling van het loon en het vakantiegeld zijn werknemers en werkgevers het grotendeels eens. En ook over de timing van het eenheidsstatuut is er consensus: de meerderheid (ruim 60%) gelooft niet in de haalbaarheid van de door het Grondwettelijk Hof vooropgestelde deadline van 8 juli 2013.

Ongrondwettelijk

Toch zal de gelijkschakeling er moeten komen, nadat die verplicht werd door een Arrest van het Grondwettelijk Hof. Of beter gezegd: het Hof noemt de huidige ongelijkheid tussen arbeiders ongrondwettelijk en dus illegaal. Daar moet uiterlijk op 8 juli 2013 een einde aan komen. Het is dus vijf voor twaalf om tot een consensus te komen.

‘Rechters zullen juridisch geen andere keuze hebben dan de opzegtermijnen voor bedienden toe te passen op de arbeiders die ontslagen worden na 8 juli 2013’, zegt Stefan Nerinckx, expert arbeidsrecht bij het advocatenkantoor Field Fisher Waterhouse. ‘Bovendien oordeelde het Grondwettelijk Hof dat het verschil ook weggewerkt moet worden in de uitbetaling van het loon, proefperiode, jaarlijkse vakantie, arbeidsongeschiktheid, sociale verkiezingen en paritaire comités. Bedrijven doen er dus goed aan nu al de gevolgen van het nakende eenheidsstatuut in kaart brengen.’

(bvdb)