Vermoeidheid leidt tot liegen en valsspelen

Nicole Mead, marketingdeskundige aan de Universiteit van Tilburg, onderzocht samen met drie Amerikaanse wetenschappers de omstandigheden waarin proefpersonen spontaan vals gaan spelen.

Uit het onderzoek blijkt dat mentale vermoeidheid een afname van de zelfdiscipline tot gevolg heeft. Dat zorgt ervoor dat mensen sneller voor ‘de gemakkelijkste weg’ kiezen, en dat is niet altijd de meest ethisch verantwoorde.

Beloning voor rekensommen

Mead en haar collega’s voerden verschillende experimenten uit. Zo moesten studenten bijvoorbeeld rekensommen maken. Wie daar goed in slaagde, kreeg een financiële beloning.

De studenten die voor de test al vermoeid waren door andere proeven, logen opvallend vaker over het resultaat van de rekentest dan de fitte proefpersonen. Op die manier sleepten ze toch – ten onrechte – een beloning in de wacht.

Fitte werkkrachten gezocht

Volgens Mead toont het onderzoek duidelijk aan dat leidinggevenden rekening moeten houden met deze factor van vermoeidheid, wanneer ze taken inplannen voor hun medewerkers. “Taken waarbij de mogelijkheid bestaat een onethische beslissing te nemen, moeten gedaan worden als men fit en uitgerust is. Mensen moeten zulke taken in een rustige werkomgeving ongestoord kunnen uitvoeren, om te voorkomen dat er stress ontstaat.”

Mensen die veel waarde hechten aan morele identiteit, spelen over het algemeen minder vaak vals – of ze nu vermoeid zijn of niet. “Voor deze mensen is een beroep doen op zelfbeheersing een automatisme waar ze niet over hoeven na te denken”, aldus nog Nicole Mead.

(mo)