‘Van een burn-out herstel je niet op een paar weken’

“Steeds meer doen met steeds minder mensen: daar is het bij mij op vastgelopen.” (Lieve, opleidingsverantwoordelijke)

Ann en Lieve kwamen na een burn-out bij Kompas terecht en getuigen voor Jobat over hun ervaring. Omdat een burn-out vaak nog als teken van zwakte beschouwd wordt, doen ze dat liefst anoniem. Ook de naam van hun werkgever zien ze liever niet in de krant verschijnen.

Ann werkt op de vormings- en studiedienst van een organisatie in de sociale sector. In juni vorig jaar botste ze tegen een burn-out aan. "Ik was al een hele tijd extreem vermoeid. 's Avonds viel ik als een blok in slaap, en toch werd ik 's ochtends uitgeput wakker. Ik had daarvoor nog al drukke periodes gekend, maar dit was anders. Het meest beangstigende is dat je verstand en je geheugen niet meer functioneren. Op een keer kon ik twee minuten lang niet op de naam van een van mijn kinderen komen. Of ik was met de auto onderweg naar mijn ouders en wist plots niet meer waar ik was – op een weg die ik al honderden keren gereden heb."

Lieve werkt bij een organisatie die opleidingen aanbiedt. Na overnames van andere bedrijven kreeg ze steeds meer in haar bakje. "Op het einde had ik negentien mensen onder mij, in verschillende teams op verschillende locaties. Dat was gewoon te veel. Ik heb signalen gegeven, maar men kon niets veranderen. Dat is nu eenmaal de trend in bedrijven: steeds meer doen met steeds minder mensen. Daar is het bij mij op vastgelopen." Ook Lieve was chronisch vermoeid. "Ik sliep niet meer dan vier uur per nacht. Dan schoot ik wakker en begon ik te piekeren over het werk.”

Ontkenning

Volgens Anne Trio van Kompas is chronische vermoeidheid of uitputting een van de duidelijkste symptomen van een burn-out. Een burn-out krijg je niet van de ene dag op de andere: er gaat een hele periode van stress en overspannenheid aan vooraf.

Vaak zijn mensen met een burn-out heel gedreven en veeleisend voor zichzelf. Dat maakt het voor hen extra moeilijk om te aanvaarden dat ze niet meer kunnen.

Lieve stapte eerst naar de huisarts om slaappillen. "Ik had al verhalen gehoord over mensen die niet meer uit hun bed geraakten, maar zo erg was het bij mij nog niet. Ik dacht: als ik nu eens één week goed kan doorslapen, ben ik weer de oude. Maar de huisarts had me door, en schreef meteen een hele maand ziekteverlof voor. Ik heb meteen naar Kompas gebeld voor een afspraak, want ik wou zo snel mogelijk weer aan het werk. Tijdens ons eerste gesprek werd ik snel weer met beide voeten op de grond gezet. Van een burn-out herstel je niet op een paar weken."

Ann dacht dat een paar weken ziekteverlof zouden volstaan om te recupereren. Het werden uiteindelijk zes maanden. "En dan nog heb ik voor mijn vrienden heel lang verzwegen dat ik een burn-out had. Je bent daar niet fier op. Ik was altijd de sterke vrouw die alles aankan, en plots klopt dat verhaal niet meer. Maar op een bepaald moment moet je tegenover jezelf toegeven dat het dieper zit."

Aanvaarden

De aanpak van Kompas verloopt in drie stappen. De eerste fase draait rond het aanvaarden van de burn-out en het creëren van de broodnodige rust. De tweede fase brengt inzicht in factoren die de burn-out veroorzaakt hebben. "Ik heb daar heel veel over mezelf geleerd", vertelt Ann. "Hoe streng ik voor mezelf was, hoeveel regels ik mezelf oplegde. Ik wou voor iedereen goed doen en altijd iedereen tevreden stellen. Tijdens de sessies bij Kompas werd ik regelmatig geconfronteerd met mijn eigen foute denkwijzen. Zo moest ik nagaan of ik zelf al mijn collega's even leuk vind. Natuurlijk niet – met sommige kan je beter overweg dan met anderen, dat is normaal. Dan is het toch belachelijk om te willen dat iedereen jou wél graag heeft?"

Kompas werkt met individuele begeleiding en groepssessies. "Die combinatie vind ik tof", zegt Lieve. "Het is heel erg op maat. Je moet je verhaal niet in de groep doen als je niet wil."

Weer werk

In de derde fase wordt de herintegratie voorbereid. Als er aan de werksituatie niets verandert, is het risico op herval immers zeer groot. "Kompas heeft me goed voorbereid op een gesprek met mijn coördinator en de leidinggevende", vertelt Ann. "Je moet op papier zetten wat je wil vertellen, zodat je niets vergeet. Ik heb duidelijk verteld wat er misloopt in de organisatie – ik was daar niet de eerste met een burn-out. Ze hebben goed geluisterd, maar toen ik terugkeerde, bleek er niets veranderd. Integendeel: ik moest nog meer dossiers en thema's opvolgen."

Ann besliste daarom om ander werk te zoeken. "Dat is geen makkelijke beslissing, want ik zal er financieel op achteruit gaan. En met drie studerende kinderen en één inkomen is dat niet evident. Maar omwille van de werkzekerheid wachten tot mijn kinderen afgestudeerd zijn is voor mij geen optie." Kompas begeleidt Ann nu bij de zoektocht naar nieuw werk. "Ze leren je nadenken over waar je goed in bent, wat je graag doet en in welke richting je moet zoeken. Zonder Kompas zou ik die beslissing nu nog niet genomen hebben."

Bij Lieve verliep de herintegratie veel positiever. "Ik heb mijn baas verteld wat ik graag deed en wat niet. Ik wil geen leiding meer geven aan teams, maar bezig zijn met processen en projecten. Ik had geluk, want er was ruimte om zo'n functie te creëren. Het was een puzzel die plots in elkaar paste. Eerlijk gezegd was ik bang voor de reacties van mijn collega's, maar dat was totaal onterecht: ze hebben me heel goed opgevangen. Toen ik pas thuis zat, was ik kwaad op mezelf, en op mijn werkgever – ik had immers voldoende signalen gegeven. Maar nu denk ik dat het zo moest gebeuren. Ik zou mijn nieuwe functie nooit gekregen hebben als ik geen zes maanden out was geweest. Ik laat me nu niet meer opjagen, en luister veel beter naar de signalen van mijn lichaam. Misschien heb ik die burn-out wel nodig gehad om dat te leren."

(ed) – Meer info: www.loopbaankompas.be