Tele-Onthaal: “De eenzaamheid in de samenleving neemt toe”

Vorig jaar werkten er 622 vrijwilligers voor Tele-Onthaal. "Elk van hen kreeg een basisopleiding", aldus Kathelijne Lowel, stafmedewerker Tele-Onthaal.

Anneleen werkt al meer dan 15 jaar als vrijwilligster bij Tele-Onthaal. Eén dag per week trekt ze naar Brussel om gedurende vier uur naar mensen met grote en kleine zorgen te luisteren. “Of je met een heel groot of klein probleem zit, maakt niet uit. Het feit dat je ons belt, betekent dat je nood hebt aan een luisterend oor”, vertelt ze. “Bij ons kun je 24 uur op 24 terecht voor een gesprek waarin er zonder vooroordelen en met empathie naar je geluisterd wordt. Kant-en-klare oplossingen kunnen we niet bieden. Wel een gesprek van mens tot mens. Vaak voelt de persoon zich na het gesprek opgelucht en begrepen.”

Bellen of chatten?

De meeste mensen die een beroep doen op Tele-Onthaal bellen omdat ze relatie- of gezondheidsproblemen hebben. Maar ook omdat ze zich eenzaam voelen. “We zien de voorbije jaren dat de eenzaamheid in onze samenleving toeneemt, zowel bij jonge als oudere mensen. Sociale media hebben het makkelijker gemaakt om met elkaar in contact te treden, maar ze hebben de eenzaamheid zeker niet weggenomen. Soms gebeurt het dat iemand ons belt, gewoon omdat die persoon al een paar dagen helemaal alleen is en gewoon eens met iemand wil praten.”

De voorbije jaren bellen mensen niet alleen, ze chatten ook. “Elk gesprek met Tele-Onthaal is anoniem. Praten met iemand die je niet kent, kan helpen om je hart te luchten. Bij een chatsessie gaat die anonimiteit nog een stukje verder. Precies dat kan drempelverlagend werken en mensen uitnodigen om hun verhaal ongeremd te vertellen.”

Lichtpuntjes

Als je zoals Anneleen al 15 jaar bij Tele-Onthaal werkt, dan kan het niet anders dan dat je tonnen verdriet en eenzaamheid te horen kreeg. Hoe ga je daar mee om? “In het begin wil je mensen redden, maar met de tijd leer je dat mensen in de eerste plaats hun verhaal willen doen en dat je ze vooral helpt door met oprechte aandacht te luisteren. Zelf heb ik ook heel wat meegemaakt in het leven. Dat helpt me om de gedachten en gevoelens van mensen te begrijpen. Als ik merk dat mensen tijdens ons gesprek een lichtpuntje ontdekken, geeft me dat een goed gevoel. In alle eerlijkheid, ik ervaar dit vrijwilligerswerk niet als belastend. Soms gebeurt het dat ik een week vakantie neem en dan mis ik het. Dat ik het zo graag doe, zal ongetwijfeld ook te maken hebben met de ondersteuning en bijscholing die we krijgen.”

Rollenspelen

Vorig jaar werkten er 622 vrijwilligers voor Tele-Onthaal. Elk van hen kreeg een basisopleiding. Kathelijne Lowel is een van de stafmedewerkers van Tele-Onthaal Vlaams-Brabant en Brussel die dit soort opleidingen begeleidt. “We besteden veel aandacht aan actief luisteren en empathisch reflecteren. De andere persoon te kennen geven dat je gehoord hebt wat hij of zij je vertelde, is enorm belangrijk om het verhaal op gang te laten komen. Ook wil je de beller een signaal geven dat je meeleeft met zijn of haar verhaal. De vaardigheden die daarvoor nodig zijn, oefenen we tijdens de training aan de hand van rollenspelen. Vrijwilligers vertellen ons dat ze die vaardigheden ook in hun dagelijks leven inzetten.”

De eerste maanden krijgt elke vrijwilliger een coach toegewezen. “Want ook de vrijwilligers die de mensen opvangen aan de telefoon moeten weten dat ze er niet alleen voor staan.”

Zes jaar als psychologe

De cijfers van Tele-Onthaal tonen een stijging van de oproepen van mensen die aan zelfdoding denken. En er komen ook steeds meer mensen met psychische en psychiatrische problemen terecht. “Sinds 2016 werken wij samen met de zelfmoordlijn. Zijn de lijnen daar bezet, dan komt de oproep automatisch bij ons binnen. Ook stellen we vast dat mensen met psychische problemen vaak door hun therapeut of begeleiding aangemoedigd worden om met ons te bellen, op momenten dat zij zelf niet beschikbaar zijn.”

Ondertussen werkt Kathelijne zes jaar voor Tele-Onthaal. Wat heeft ze in al die jaren als psychologe opgestoken? “Ik sta nog regelmatig te kijken van de draagkracht die de meeste mensen hebben. Nog meer dan vroeger weet ik het belang van een goed netwerk te waarderen. Mensen rondom jou hebben op wie je kunt terugvallen … denk niet te snel dat het een evidentie is.”

Luisteren, iets voor jou?

Meld je aan als vrijwilliger.

(Nathalie Dirix)