'Stress is er al genoeg'

"We willen de medewerkers een ontspannen sfeer aanbieden. Stress is er toch al genoeg." (Joost Callens, spirituele bedrijfsleider Durabrik)

“Mediteren is niét: zitten wegdromen”, haalt Joost Callens, gedelegeerd bestuurder van bouwbedrijf Durabrik, al meteen een cliché onderuit. “Toen wij met het directieteam, aangevuld met een zestal medewerkers, een Camino-wandeltocht naar Santiago de Compostela ondernamen, was dat voor mij evenzeer een vorm van mediteren. Stappen zet aan tot reflectie.”

“In onze ogen is meditatie net focussen”, vult Rachel De Rudder, hr-directeur van Durabrik, aan. “Het is: dichterbij jezelf komen. We zien meer bewustwording in deze turbulente wereld als een sleutel tot een betere performantie.” Meer vanuit beleving dan bevinding dacht het gezelschap in Santiago de Compostela na over de missie van het bedrijf. Vijf kernwaarden werden bepaald: ontplooiing & ontwikkeling, respect & vertrouwen, samenwerking, eigenaarschap en innovatief ondernemerschap.

‘Je hoeft niet vastgekluisterd te zijn aan je bureau’

De filosofie die op deze manier ontstond, is geënt op het nieuwe gebouw dat Durabrik in Drongen neerpootte en dat op 9 september de deuren zal openen. De architectuur is prikkelend: het is een zinken doos met streepjescode en aan één zijde een oplichtend glazen huis. Een transparante passerelle slaat symbolisch een brug tussen het oude pand en de toekomst.

Op het gelijkvloers en de eerste verdieping van het kersverse bouwwerk komen kantoren. Naast ‘werken’ moet er echter ook ruimte komen voor ‘ontmoeten’ en ’zijn’. Elkaar ontmoeten, kan op de bovenste etage, die een open terras heeft. De kelderverdieping, waar medewerkers kunnen ‘zijn’, is De Ruimte gedoopt. Deze grote zaal is rustgevend en warm aangekleed. “Mensen brengen veel tijd door op hun werk”, beseft Joost Callens. “Het mag niet zo zijn dat ze continu vastgekluisterd zitten aan hun bureau. We willen de medewerkers een ontspannen sfeer aanbieden. Stress is er toch al genoeg.”

In De Ruimte, waar met gordijnen twee cirkels afgebakend kunnen worden, kunnen medewerkers in alle kalmte mediteren of brainstormen, maar evengoed is er plaats voor opleidingen en ontspanning of kunnen er leveranciers of klanten ontvangen worden. “Het gaat erom verbinding te leggen, los van de business”, zegt Rachel De Rudder. “Welke activiteiten we er precies zullen aanbieden, moet organisch groeien. Het moet een ruimte van de werknemers worden. Het is op hun behoeften dat we zullen inspelen.”

‘Misschien schrikt het sommigen af’

Voor Joost Callens persoonlijk is spiritualiteit een belangrijke issue. Hij volgde met Leading By Being een vrij intensieve leiderschapstraining. “Daarin moest ik op zoek naar de stroom én naar de blokkades in mijn leven.” Joost Callens komt het best tot zichzelf via meditatie. “Dan zonder ik me even af op mijn kantoor. De energie laten stromen, alles losschudden, me bewust worden van mijn eigen lichaam: in drukke tijden kan me dat echt wel helpen. Een kwartier volstaat soms al om weer helder te zien. Ik wil mensen bezielen, maar dat kan ik pas als ik zelf soms tot rust kan komen.”

Hoewel hij zelf de vruchten van een spiritueel bewustzijn plukt, is hij ervoor beducht anderen in die richting te pushen. “Op dat vlak heb ik echt wel wat koudwatervrees. Misschien schrikt het sommige mensen wel af. Het stond om die reden mensen vrij om mee op de Camino-tocht te gaan, ik wou niemand iets opleggen. Toch was iedereen ertoe bereid. En toen iemand aangaf aan een bepaalde opdracht ginds niet te willen deelnemen uit angst dat het te veel naar boven zou brengen, had ik alle begrip voor die keuze. Anderzijds heb ik op die tocht ontdekt dat eigenlijk iedereen, op zijn eigen manier, op zoek is.”

‘De sensitiviteit in de maatschappij neemt toe’

Joost Callens en Rachel De Rudder geloven heel sterk dat ook een bedrijf een ziel heeft. Verwijzend naar de behoeftepiramide van Maslow gaan ze er vanuit dat een onderneming zeven bewustzijnsniveaus heeft:

1. overleven,
2. werken aan relaties met stakeholders,
3. werken aan processen,
4. transformeren,
5. streven naar een cultuur en visie,
6. zich onderscheiden
7. zorgen voor de omgeving.

De Ruimte moet helpen om een beter evenwicht te vinden tussen deze zeven niveaus. Joost Callens: “Het is jammer dat vele bedrijven in deze tijden van crisis volledig terugplooien op het overleven. Hoewel de sensitiviteit in de maatschappij duidelijk aan het groeien is, zie je in het bedrijfsleven nog veel status en wantrouwen.”

Het streven naar meer balans uit zich nu al in de manier waarop Durabrik vergadert. “Vóór we op een meeting alle agendapunten overlopen, doen we een check-in”, legt Rachel De Rudder uit. “We vragen eerst aan iedereen hoe hij op dat moment in zijn vel zit. Misschien heeft iemand ’s ochtends wel iets meegemaakt waardoor hij met zijn gedachten elders zit? Het klinkt misschien gek, maar door in het begin even je hart te luchten, kan je nadien rationeler het een en ander bespreken.”

‘Het blijft niet bij een filosofie’

Durabrik had eind 2008 nog maar amper de eerste steen gelegd van het nieuwe gebouw of de crisis sloeg in alle hevigheid toe. Joost Callens: “Heel even vroegen we ons af of we in die omstandigheden wel moesten doorgaan met onze bouwplannen. Het duurde niet lang voor we ons realiseerden dat het een noodzaak was dit engagement verder te zetten.” Rachel De Rudder: “Het is ook niet ten koste gegaan van andere ontwikkelings- en hr-budgetten. Zo heb ik tegelijk projecten rond zelfreflectie en geweldloze communicatie in gang gezet. Dit bewijst dat De Ruimte niet zomaar een marketingverhaal is, het is ingebed in een bedrijfscultuurverandering.”

Jo Buysse, projectleider van het nieuwe gebouw, bevestigt dit even later, wanneer hij me met veel trots in de ruwbouw rondleidt. “Toen ik hier iets meer dan twee jaar geleden kwam solliciteren - ik had net een bedrijf verlaten waar ik 30 jaar actief was geweest -, voelde ik me meteen aangesproken door wat Joost vertelde. Ik ben heel blij dat ik nu dit project mag leiden. Dat Durabrik in moeilijke tijden beslist om hier in te investeren, is voor mij een bewijs dat het niet bij een filosofie blijft, maar dat er ook echt iets mee gedaan wordt.”

(peter.van.dyck@jobat.be)