Staatssecretaris werkt aan nieuwe loopbaan voor ambtenaren: ‘Ik wil de frustratie wegwerken’

”Wat elders logisch is, moet dat ook bij de overheid zijn” (Hendrik Bogaert, staatssecretaris voor Ambtenarenzaken)

Deze week startte Hendrik Bogaert de onderhandelingen met de vakbonden over de nieuwe loopbaan voor ambtenaren. De vakbonden zijn allerminst positief over de plannen van de staatssecretaris. Ze vrezen gemorrel aan de statuten.

Zal dat het gevolg van de nieuwe loopbaan zijn?

“Wat ik vooral wil doen, is frustratie wegwerken bij ambtenaren. Er bestaan nog te veel plafonds in de ambtenarij. Nu bepaalt je anciënniteit mee je loopbaan bij de overheid, wat een ouderwetse vorm van personeelsbeleid is. Ik wil dat ambtenaren carrière kunnen maken op basis van wat ze presteren. Wie investeert in zijn professionele toekomst, zal in de nieuwe loopbaan sneller vooruitgaan dan wie dat niet doet of wie, met alle respect, andere prioriteiten heeft.”

Hoe zullen die prestaties gemeten worden?

“Evaluaties spelen daar een belangrijke rol in. Dat is goedgekeurd in 2012. Iedereen die bij de overheid start, op welk niveau ook, moet in principe tot aan de top van de organisatie kunnen geraken. Er zullen in de toekomst niet enkel voor de high potentials fast tracks zijn, maar voor iedereen die daar het talent voor heeft. Wie presteert, moet kunnen opschuiven en mag daar niet in gehinderd worden omdat zijn baas zijn stoel niet loslaat. In de ambtenarij steunt nog veel op het statuut Camus, een koninklijk besluit uit 1937. Dat was toen misschien modern. Nu is het tijd voor verandering. Eigenlijk wil ik de loopbanen van de ambtenaren vooral normaliseren. Wat elders logisch is, moet dat ook bij de overheid zijn.”

Wat met het verschil tussen contractuele en statutaire ambtenaren?

“De nieuwe loopbaan moet de discriminatie tussen beiden wegwerken. Het kan niet dat twee mensen die exact hetzelfde werk doen daar anders voor verloond worden. Het nieuwe systeem zal beiden dezelfde loopbaanrechten en -kansen geven.”

Op welke termijn wil u die plannen realiseren?

“Woensdag zijn de onderhandelingen met de vakbonden gestart. We hebben in principe tijd tot het einde van het jaar. Dan vervallen delen van het oude systeem. Maar de plannen zijn klaar en ik ben vrij optimistisch over een snelle afhandeling.”

Zal de nieuwe ambtenaar ook voor minder ambtenaren zorgen?

“Overheidsgeld moet zo efficiënt mogelijk gebruikt worden. De kwaliteit van de dienstverlening mag niet in het gedrang komen, maar de kost ervan moet omlaag. Wat is de grote kost? Personeel. Zullen we mensen gaan ontslaan uit economische noodzaak, zoals in de privé? Neen. We gaan minder ambtenaren vervangen. Dat gebeurt nu al: één voor elke drie die de overheid verlaten. In de periode 2013-2014 slinkt het ambtenarenkorps daardoor netto met 1.500 personeelsleden per jaar. In de praktijk vervangen we er 4.000 niet, maar we plannen ook 1.000 aanwervingen, vooral politieagenten, cipiers en douaniers.”

Volgens de vakbonden is de bodem al lang bereikt.

“Ik ga akkoord dat de inspanningen verdeeld moeten worden. Sommige departementen moeten extra afslanken, anderen moeten versterkt worden. De tijd dat het belang van een manager werd afgemeten aan het aantal mensen ‘onder hem’ is voorbij.”

Zult u acties per departement ondernemen?

“We werken met 123.000 ambtenaren. Ik zorg voor het raamwerk. Het is aan de managers om hun verantwoordelijkheid te nemen. Maar dat departementen als Financiën en Justitie intern moeten herschikken, is duidelijk. Daar zijn al K.B.’s betreffende de mobiliteit voor goedgekeurd.”

Blijft de overheid werkzekerheid waarborgen in de toekomst?

“De overheid blijft jobzekerheid bieden, niet individueel maar collectief. Iemand die normaal presteert, heeft niets te vrezen. Maar het feit dat er vroeger op tien jaar tijd slechts tien ontslagen vielen, kan ook niet meer. Dat is geen normaal cijfer. Voor wie niet presteert, en die mensen worden nogal snel van departement naar departement geschoven, zal de nieuwe loopbaan strenger zijn.”

(wv)