Solliciteren als transgender: Kate vertelt …

“Ik steek het niet onder stoelen of banken, maar ik schreeuw het ook niet van de daken.” (Kate Janssen solliciteert als transgender)

"Ge zijt toch echt een vrouw, hé?" of: "Mevrouw, volgens uw rijksregister bent u een man, ik begrijp dat niet." Het zijn slechts enkele van de opmerkingen waarop Kate een antwoord moet geven tijdens haar sollicitatiegesprekken. Nochtans mag Kate zich intussen, na alle medische ingrepen, al echt vrouw noemen. Haar medisch traject is voorbij. "Alleen volgt de administratie nog niet zo snel, en sta ik dus in het rijksregister nog altijd als man genoteerd. Gelukkig is ook dat binnen enkele maanden achter de rug."

Neen, solliciteren als transgender is nog altijd geen pretje. Ook al zijn er de voorbije twintig jaar al honderden personen officieel van geslacht veranderd (676 tussen 1993 en 2013, volgens 'Transgenders op het werk', een brochure van de Vlaamse overheid) en worstelt (volgens diezelfde brochure) één man op de duizend à tweeduizend en ongeveer één vrouw op de drieduizend met zijn of haar genderidentiteit, toch blijven transgenders voor de meeste rekruteerders een 'moeilijke' groep. Met als resultaat dat transgenders meer werkloos zijn dan de gemiddelde Vlaming of Belg.

Gênante momenten

Voor Kate, die nog maar net alle operaties achter de rug heeft en nu pas echt begint te solliciteren, valt het gevoel van discriminatie nogal mee: "Er zijn naar het schijnt wel sectoren, zoals de bouwsector of zware industrie, waar ze voor klantgerichte functies liever geen transgender in huis halen. Maar de bedrijven waar ik mijn cv naartoe stuur, zien ook wel dat ik als vrijwilliger actief ben in het Holebihuis in Leuven. Uit mijn documenten valt voorlopig nog op te maken dat ik trans ben, dus wie mij uitnodigt, wil mij echt wel een kans bieden. En wie mij niet uitnodigt, valt wellicht meer over mijn diploma's of gebrek aan ervaring dan over mijn identiteit. Ik heb soms de indruk dat mijn homoseksuele geaardheid meer een rol speelt dan mijn transgenderidentiteit."

Maar tijdens de sollicitatie zijn de gênante momenten nooit ver weg. Met vragen zoals hierboven, of met rekruteerders die zichtbaar verveeld zitten met de situatie. "Dan denk ik soms: stel nu gewoon meteen die vraag, zodat we voort kunnen gaan met de eigenlijke inhoud van het gesprek: mijn capaciteiten en geschiktheid voor de job." Kate zal er zelf niet meteen mee uitpakken als opener van elk gesprek: "Ik steek het niet onder stoelen of banken, maar ik schreeuw het ook niet van de daken. Als het ter sprake komt, zal ik er graag en open over praten. Maar ik ga het niet zomaar uit het niets aankaarten."

Rond de pot

Al geeft ze graag toe dat elke transgender hier wellicht anders mee omgaat, toch heeft Kate het gevoel dat een aantal tips voor elke sollicitatie opgaat: "Zorg dat de sollicitant zich op zijn of haar gemak voelt. Als je vragen hebt, draai dan niet rond de pot: stel de vraag expliciet maar beleefd. En vergeet niet: je zoekt een kandidaat voor een functie. Beschouw de persoon tegenover jou dus niet als een potentieel probleem, maar als een verzameling competenties die je in huis haalt."

Toch hoopt Kate dat, nu de operaties achter de rug zijn en de geslachtsverandering ook administratief bijna verwerkt is, ze minder dergelijke gesprekken hoeft te voeren. "Ik kan nu verder met mijn leven. Het zal altijd weleens naar boven komen dat ik een transgender ben, maar dit is maar een klein deel van mijn leven en van wat ik heb moeten doen om te zijn wie ik ben. Hopelijk weerspiegelt zich dat ook in mijn sollicitaties en in mijn carrière."

3 tips voor een transvriendelijk beleid

De juiste aanpak bij een sollicitatiegesprek met transgenders verschilt van persoon tot persoon, gaf Kate Janssen ons al mee. Maar er zijn wel een aantal vuistregels die je op weg helpen bij sollicitatieprocedures, alsook wettelijke verplichtingen. De informatiebrochure 'Transgenders op het werk' bundelde die, samen met een aantal andere tips voor omgang met transgenders op de werkvloer. Hieronder vind je een bloemlezing.

1. Als een transgender solliciteert

Transgenders zijn niet verplicht zich als dusdanig bekend te maken. Wanneer zij zich toch meteen als dusdanig outen, mag dit geen reden zijn om een kandidaat niet aan te werven.

Tot voor kort kon het onderwerp bijna niet vermeden worden: wanneer de identiteitsverandering plaatsvond na een diploma-uitreiking, bestond er geen mogelijkheid om dit studiebewijs aan de nieuwe situatie aan te passen. Sinds 2012 kan dit wel.

Elke informatie over transgenderidentiteit moet hoe dan ook met alle discretie worden behandeld.

2. Omgang met een transgendercollega

Maak er geen punt van dat een collega transgender is, en spreek hem of haar aan met de zelfgekozen naam. Als je niet weet welke die is, vraag je dat gewoon.

Pas postbakjes, e-mailadressen en andere zaken met naaminformatie simpelweg aan. Een kleine moeite, maar symbolisch van grote waarde.

Praat open en eerlijk, maar met respect voor zijn of haar privacy.

3. Als een collega een transitie overweegt of start

Als een collega van genderrol verandert, komt daar heel wat bij kijken. Ook heel wat praktische zaken, waarover je het best tijdig goede afspraken maakt:

• Vanaf wanneer wil jouw collega in zijn of haar nieuwe identiteit aangesproken worden?
• Houdt de genderverandering ook in dat hij/zij graag van functie verandert?
• Wanneer gebeurt het informeren van alle collega's, en hoe? Doet hij/zij dit liever zelf? Is er begeleiding nodig door een onafhankelijke instantie?
• Welke afspraken zijn er nodig voor kledingvoorschriften, kleedkamers, gebruik van sanitair?
• Welke aanpassingen zijn er nodig in de systemen en databanken?
• Waar kunnen collega's terecht met vragen of bedenkingen?
• Wat is de te verwachten tijdsduur en het verloop van het proces? Wanneer en hoe moeten voorziene afwezigheden opgevangen worden?
• Is de privacy gegarandeerd en/of de werknemer voldoende beschermd tegen eventueel pestgedrag? Zo neen, wat moet er veranderen?

(sg)