Rugzak weegt te zwaar voor ABVV

“Wie zegt dat werknemers die hun vakantiedagen en overuren opsparen, ooit echt de kans zullen krijgen om die op te nemen?” (Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV)

In Jobat van vorige week pleitte werkgeversorganisatie Voka voor een nieuw loopbaanmodel. In plaats van een ‘starre’ loopbaanstructuur waarin anciënniteit de doorslag geeft, pleitten de werkgevers voor een ‘rugzak’ waarin werknemers, naast een aantal basisrechten, overuren en verlofdagen kunnen opsparen.

Tijdsreserve

Een werknemer die het op een bepaald moment in zijn loopbaan kalmer aan wil doen, kan terugvallen op die tijdsreserve. De rugzak vervangt voor Voka het huidige tijdskrediet, wat al langer een doorn in het oog is van de werkgeversorganisatie.

Ook het ACV heeft een rugzakmodel op papier staan. De vakbond, die minder heil ziet in het tijdsparen door werknemers, vult de rugzak met cheques. Werknemers kunnen die doorheen hun loopbaan inwisselen voor bepaalde rechten. De overheid betaalt.

Gratis overuren

Het Vlaams ABVV moet van geen van die modellen weten. ‘Meer responsabilisering van de werknemer is niet per definitie onbespreekbaar,’ zegt algemeen secretaris Caroline Copers, ‘maar wat Voka in de rugzak steekt, wordt tot nu toe collectief geregeld. Dat blijft best zo. Het gaat niet op om een collectief systeem van tijdskrediet te vervangen door een stelsel dat de verantwoordelijkheid bij de individuele werknemer legt.

De collectieve dimensie verdwijnt volledig uit beeld. Je moet zelf maar zien dat je zonder veel tegenslagen verlofdagen bij elkaar sprokkelt voor een rustige oude dag. De verantwoordelijkheid komt helemaal bij de werknemer te liggen.’

En daar wringt het schoentje. Het ABVV heeft grote twijfels bij de ruimte die werknemers krijgen om die verantwoordelijkheid in te vullen. Copers: ‘Wie zegt dat werknemers die hun vakantiedagen en overuren opsparen, ooit echt de kans zullen krijgen om die op te nemen? En inmiddels heeft de werkgever toch maar mooi de vruchten geplukt van al die ‘gratis’ overuren.’

Dappere nieuwe wereld

Het ABVV vindt de Voka-rugzak een exponent van de ‘dappere nieuwe wereld’, een niet mis te verstane verwijzing naar de sciencefictionroman ‘Brave New World’.

‘Dit rugzaksysteem is op maat gemaakt voor een wereld waarin iedereen op voorhand weet wanneer hij die dagen zal kunnen of moeten inzetten. Maar wat doe je met jonge werknemers die met onvoorziene omstandigheden geconfronteerd worden? Wat met langdurig zieken, die hun ‘voorraad’ opgebruiken en niet in de mogelijkheid zijn om al werkend hun rugzak weer bij te vullen?’, merkt Copers op.

De vakbondsvrouw vraagt zich ook wat de impact van zo’n rugzakmodel is op jonge tweeverdieners. ‘De stress voor jonge werknemers wordt er niet minder op. De combinatie tussen werk en gezin is problematisch wanneer je met tweeën gaat werken. Als je van jonge werknemers ook nog verlangt dat ze hun vakantiedagen niet opnemen en overuren niet recupereren, zie ik niet in hoe dat het werk voor hen doenbaarder kan maken.’

Zo ligt het thema ‘werkbaar werk’ weer op de tafel: het spanningsveld tussen een beleid dat vraagt om langer aan de slag te blijven en een loopbaan die vaak eisen stelt waar werknemers op latere leeftijd fysiek en mentaal mee in de problemen komen.

Cruciale discussies

Hoewel het rugzakplan in de aanloop naar 1 mei op de agenda belandde, ziet Copers het niet als een provocatie. ‘Het idee op zich is niet nieuw, de context is dat wel. Binnenkort worden de gemaakte afspraken uit de staatshervorming op het terrein ingevoerd. Ook wat de arbeidsmarkt betreft, verhuizen dan heel wat bevoegdheden naar Vlaanderen. Er komen cruciale discussies op ons af: loonindexering, verkorting van de opzegtermijnen en vergoeding van anciënniteit.’

Copers heeft alvast een strijdbare noot voor de sociale partners. ‘Men moet niet denken dat het met regionale syndicale partners rond de tafel gemakkelijker zal zijn om de bescherming van de werknemers af te breken, dan met federale.’

(ml)