Rudi Vranckx: 'Ik heb altijd, instinctief, problemen gehad met hiërarchie en gezag'

"Toen ik voor het eerst iemand een ander zag afschieten, was dat heel intens, maar ik stelde vast dat ik bleef functioneren" (Rudi Vranckx, oorlogsreporter)

"Door mijn fascinatie voor geschiedenis, wou ik absoluut naar het buitenland. In 1989 werd ik naar Roemenië gestuurd om er verslag uit te brengen over de revolutie. Ik stond aan de grens toen het nieuws ons bereikte dat dictator Ceaucescu was vermoord en er oorlog was uitgebroken. Alle journalisten in de buurt besloten prompt om naar huis terug te keren omdat het hen té gevaarlijk werd. Op het moment zelf stond ik er niet bij stil, maar ik heb toen een beslissing genomen die mijn verdere leven zou bepalen. Ik besloot als enige daar te blijven."

De schrik is er

"Een beetje later zag ik voor het eerst iemand een ander afschieten. Het was heel intens, maar ik stelde vast dat ik bleef functioneren. In een oorlog leer je mensen in nood kennen. Alle emoties worden uitvergroot. Ik merk dat mijn zintuigen op de plek van een conflict altijd heel gefocust zijn. Het is bijna een tunnelvisie. Een groot voordeel van dit werk is dat ik een grote vrijheid geniet. Ik heb altijd, instinctief, problemen gehad met hiërarchie en gezag."

"Mocht ik geen angst hebben, dan zou ik gekke dingen doen. Niets menselijks is mij vreemd. Als je in Irak bent en je weet dat er al journalisten zijn onthoofd, dan is de schrik prominent aanwezig. Die angst mag je wél niet verlammen. Ik heb zo mijn rituelen. Al mijn spullen hebben een vaste plaats: mijn pas in de rechtse zak, mijn notitieboekje met pen links enzovoort. Het geeft me een gerust gevoel te weten waar alles zit. Daar hoef ik me dan al geen zorgen meer over te maken. Concentratie helpt om met de enorme stress van deadlines om te kunnen gaan. ’s Avonds, na een dag hard werken, wil ik samen met mijn kleine ploeg wat eten, drinken en nakaarten over wat we hebben meegemaakt. Dat heb ik nodig om geestelijk gezond te blijven."

Acht jaar binnenblijven

"Een van de cameramensen maakt er vaak een grapje over dat ik, overal waar we komen, toch minstens één stuk over vrouwen wil filmen. In een land als Afghanistan is het lot van de vrouwen een issue waar je niet omheen kan. Het is fascinerend om te zien hoe vrouwen zich in moeilijke omstandigheden sterk weten te houden. Een ander automatisme van me is om ook eens een ziekenhuis binnen te wandelen. Ik wil het ware gezicht van een oorlog laten zien. Interessanter dan de melding dat het front enkele kilometers is opgeschoven, is te onderzoeken wat een oorlog met mensen doet. Hoe vrouwen en kinderen, zoals in Irak, al acht jaar lang nooit buiten komen, dat is toch iets wat wij ons niet kunnen inbeelden?"

(pvd)

Volg het nieuwe project van Rudi Vranckx op facebook.com/devloekvanosama of twitter.com/devloekvanosama