Roadie, allesbehalve een kantoorjob: 'Het gaat me niet om de muziek'

"Op tour zie je al eens iets ja, maar dat blijft onder ons. What happens on tour, stays on tour." (Johan Leys, zelfstandig roadie)

"Ik deed werkelijk niets voor school, het lag me totaal niet. Na het vijfde middelbaar heb ik het onderwijs definitief vaarwel gezegd." Toch is het een ex-klasgenoot, Tom Van Oosterwijck, die voor de grote ommekeer in Johans leven zorgt. "Na mijn legerdienst dook Tom (zoon van Jos van Oosterwijck, muziekkenner en jarenlang samensteller van Tien om te Zien, red.) plots op. Toen hij me zei dat hij met zijn ouders naar Wilsele verhuisde, mijn thuisbasis, heb ik meteen aangeboden om een handje te helpen."

Tijdens die verhuis leerde Johan Toms vader kennen. "Ik wist toen nog niet dat hij een muziekkenner van formaat was. Toen ik almaar meer bij de ‘van Oosterwijcks’ over de vloer kwam, mocht ik rondsnuisteren in de waanzinnig grote platencollectie van zijn vader. Ik moest maar vragen: "Jos, dat nummer van Kool and The Gang?". Hij: "Dat vind je daar, links, op de tweede rij". Muziek werd helemaal mijn ding."

Dj in Leuven

Samen met Tom en hun vriend Droppie wordt Johan vaste dj in twee Leuvense kroegen. "Studenten kwamen en gingen, maar zelf verdween ik niet uit het studentenmilieu. Wanneer ze dan een paar jaar later in het huwelijksbootje stapten, herinnerden de vroegere feestbeesten zich nog de dj’s uit hun studententijd en vroegen ze Tom, Droppie of mezelf om op hun huwelijk te draaien."

Hoe leuk ook in het begin, een paar jaar later geeft Johan, die ondertussen de buik vol heeft van zijn wekelijkse overdosis feestgedruis, de brui aan zijn leven als dj. Maar hij snijdt de banden niet helemaal door. Tijdens een van zijn lange werkavonden leert hij een geluidstechnicus kennen die hem de kans geeft af en toe discobars te installeren en muzieksets op te bouwen. Zo komt hij terecht bij Kick, een bedrijf dat instrumenten levert voor binnenlandse en buitenlandse artiesten die in de Benelux concerteren maar die hun eigen materiaal niet kunnen laten overkomen. Voor Johan opent zich een hele nieuwe wereld.

"In het gigantische magazijn werd ik met namen van drums, versterkers en van alles en nog wat om de oren geslagen. Het kleinste pedaaltje van het meest obscure merk kon je er terugvinden. Vaak had ik iets van: waar ben ik in hemelsnaam aan begonnen? Maar ik had het geluk dat iemand van het bedrijf in me geloofde en me op sleeptouw wou nemen."

Rock-‘n-roll leven

Vooral ’s zomers - hét festivalseizoen bij uitstek - is het zwoegen voor Johan. Als een van de weinige bedrijven in de sector biedt Kick immers een extra service: het levert niet alleen de juiste muziekinstrumenten voor de artiesten, het bouwt ze ook helemaal op. Een aanpak die positief onthaald wordt voor verschillende bands.

Eens hij zich zeker genoeg voelt, zet Johan een volgende stap: hij gaat aan de slag als zelfstandig roadie met een brede service: het aanslepen én de opbouw van het materiaal van de artiest en zijn band en de zorg die de groep nodig heeft tijdens en na zijn concert. De Belgische band Zornik is de eerste voor wie hij aan de slag gaat. Tijdens een tour, waarbij het voorprogramma van de Britse formatie Muse verzorgd moet worden, proeft Johan voor het eerst van het rock-’n-roll leven.

Zornik vs. Helmut Lotti

"In een tourbus waarin boven werd geslapen en beneden gefeest, reden we richting Scandinavië. Tijdens die eerste tour heb ik een en ander zien gebeuren. Maar dat lekt nooit uit. Er bestaat immers een ongeschreven regel: what happens on tour, stays on tour.

Johan laat zich niet meeslepen. Als gevolg van zijn perfectionisme en professionalisme gaat de naam van de selfmade man die nog niet zo lang geleden zelfs geen gitaar kon stemmen, pijlsnel rond in het circuit. En dan gebeurt het volgende: uit het niets krijgt Johan een aanbod om vijf maanden op tour te gaan met Helmut Lotti, toch een ander type muzikant.

"Er waren toen al vijf concerten met Zornik gepland. Ik had een band met de groep opgebouwd, we waren samen van nul in de muziekscène begonnen. Uiteindelijk heb ik Koen (Buyse, zanger van Zornik, red.) opgebeld en hem de situatie uitgelegd. Hij antwoordde prompt dat ik die kans niet mocht laten liggen."

En dus gaat Johan aan de slag voor Helmut Lotti en zijn muzikanten. Toch laat hij Zornik niet zomaar in de steek. Hij gaat op zoek naar een losse medewerker die dezelfde aanpak biedt als hijzelf. Niet eenvoudig: door de jaren heen heeft Johan met vallen en opstaan geleerd om elk denkbaar én ondenkbaar probleem op en rond het podium op te lossen. Zijn vervanger moet dezelfde knepen van het vak kennen, de stress aan kunnen en vooral zich op eenzelfde manier profileren.

Jezelf wegcijferen

"Van roadies wordt vaak gezegd dat het gefrustreerde muzikanten zijn. In mijn geval klopt dat gelukkig niet. Het is wel zo dat je jezelf helemaal moet kunnen wegcijferen voor een artiest. Je moet je plaats kennen. Zelf ben ik nooit muzikant geweest. Ik zal het ook nooit zijn, anders zou ik inderdaad beter zelf in een groep gaan spelen."

Hoewel de roadie nooit de ster is, deelt hij soms toch in het succes. Die hard-fans die hun groep overal volgen, houden elke beweging op het podium nauwgezet in de gaten en kennen dus vaak ook de entourage van hun lievelingsartiest.

"Het gebeurt dat iemand mij om een handtekening vraagt. Sommige fans beschouwen de roadie als deel van de groep. Ze zoeken dan dingen op over je privéleven en zetten dat op hun fanforum. Zeker in het begin vond ik dat heel erg vreemd, maar alles went."

Het hol van Pluto

Johan is niet gebonden aan één groep. Zo haast hij zich op een weekend soms van de Romeo’s naar een concert van Milk Inc, met nog een optreden van Natalia of Kate Ryan tussendoor. "Of het nu muziek is die ik graag hoor of niet, dat maakt me niet uit. Het gaat mij vooral om de job en de sfeer die er rondhangt. Of ik nu in het Sportpaleis aan het werk ben of ergens in ‘het hol van Pluto’, ik draag voor iedereen evenveel zorg. En als artiesten vriendelijk zijn, doe je met plezier extra je best. Moest Eddy Wally me bellen en ik kan hem inplannen tussen de andere groepen door, zeg ik meteen volmondig ‘ja’."

Tijdens zijn eerste jaren als roadie moet Johan zijn centen op drie maanden tijd verdienen. "In de zogenaamde stille maanden reed ik rond als koerier. Nu is dat niet meer nodig. Via Eric Meylaerts en Jean Blaute ben ik ook in de theaterscène beland. Dat seizoen valt bijna nooit samen met het zomerseizoen. Volgend jaar komen er theatershows van Soulsister aan, met een veertigtal concerten."

Psycholoog

Veel vrije tijd houdt Johan niet over. Met vrouw en kinderen boekt hij liefst vakanties niet te ver van huis zodat hij in het weekend toch bij zijn muzikanten kan zijn. Hoewel hij er nog niet echt last van heeft, voelt hij dat de economische crisis ook door het muzieklandschap waait. "Je merkt bij groepen en boekingskantoren dat alles heel traag op gang komt. Zeker de festivalorganisatoren zijn voorzichtiger. In vergelijking met andere jaren staan er veel meer optionele dan bevestigde concerten op de agenda. Sommige festivalletjes bestaan zelfs totaal niet meer."

Sommige artiesten en muzikanten zijn goede vrienden geworden. Dat een roadie soms ook als psycholoog dienst doet, is daar niet vreemd aan. Als het hem gevraagd wordt, biedt Johan een luisterend oor, maar altijd zonder het ‘beroepsgeheim’ te schenden. "Het is ongelofelijk wat er soms wordt geschreven over bepaalde personen. Als ik de Story’s en de Dag Allemaals van deze wereld lees, herken ik de personen waar ik dag in dag uit mee werk vaak totaal niet. Ik vraag me echt af waar ze die onzin blijven halen ..."

Desondanks is Johan een tevreden man, al is niet iedereen even gelukkig met zijn professionele levenswandel. "Mijn moeder, nu zeventig, vindt nog altijd dat ‘die’ Tom Van Oosterwijck me op het verkeerde pad gebracht heeft. Zij is nog van de generatie die een kantoorjob het meest ‘geschikt’ vindt. Maar daar ben ik dus niet voor gegaan. Ik heb voor de voldoening gekozen."

(ddg) – Foto: (mm)