Portugal, paradijs voor je pensioen… tenzij als ambtenaar

Je moet dan wel écht naar Portugal verhuizen. Voor de toepassing van deze voorziene vrijstelling van inkomstenbelasting is immers vereist dat je minstens 183 dagen in Portugal verblijft. En dat je het statuut aanvraagt van ‘non-habitual resident’.

Naar Belgische wetgeving geldt dan weer de vereiste dat je niet langer ingeschreven bent in het rijksregister en dat je de belastingadministratie van je verhuis in kennis hebt gesteld.

Sinds 2013 heeft België bovendien een dubbelbelastingverdrag gesloten met de Portugese autoriteiten, waardoor pensioenen die in Portugal worden ‘belast’ niet meer belast worden in België. In concreto gaat het echter niet om een effectieve belasting in Portugal, waardoor de voornoemde vrijstelling blijft spelen.

Geen belastingen!

Deze twee gegevens samen zorgen ervoor dat wanneer je als gepensioneerde naar Portugal trekt, je de eerste tien jaar vrijgesteld bent van belastingen in Portugal én niet zal worden belast in België!

En het wordt nog beter, want deze belastingvrijstelling, die volgt uit het bilaterale verdrag tussen beide landen, geldt in principe ook voor groepsverzekeringen en de eventueel opgebouwde pensioenspaarpot.

Je krijgt dus letterlijk meer waar voor je geld en je zuur verdiend pensioen wordt aanzienlijk aantrekkelijker. Niet verwonderlijk dat er steeds vaker Belgen deze overstap ook effectief maken en er voor kiezen om in Portugal te gaan wonen.

Maar...

... zelfs in Portugal is het niet allemaal rozengeur en maneschijn, al zeker niet als je de pech hebt dat je jouw pensioen heeft opgebouwd als ambtenaar. Wat blijkt immers? Deze bijzonder gunstige regeling geldt niet voor ambtenaren op rust.

Ambtenarenpensioenen blijven belastbaar in de staat die ze uitbetaalt. Belgische ambtenaren op rust kunnen dus niet genieten van bovenstaande bijzonder voordelige regeling.

Ook voor zelfstandigen en bijvoorbeeld bedrijfsleiders die een aanvullend pensioen hebben opgebouwd via een pensioenverzekering is de regeling afwijkend en niet zo eenvoudig als eerder geschetst. Op deze ‘inkomens’ wordt in België immers vaker wél aan de bron belasting geheven (in België dus) en deze vallen niet onder toepassing van voormeld dubbelbelastingverdrag.

• Lees ook: In welk land kan je het beste leven met je pensioen?

Discriminatie?

Men kan zich afvragen in welke mate dit geen ongerechtvaardigde discriminatie uitmaakt. Niettegenstaande een verzoek tot vrijstelling (met onzeker resultaat) mogelijk is bij de FOD Financiën, lijkt dit in eventueel ontkennend geval inderdaad behept met een discriminatoir karakter.

De enige instantie in België om daar finaal een oordeel over te vellen is het Grondwettelijk Hof, dat - eens gevat met de vraag of het gegeven onderscheid tussen de gepensioneerde werknemers en de gepensioneerde ambtenaren al dan niet de grondwettelijk verankerde regels van non-discriminatie en gelijkheid schendt - dit mogelijke geschil kan beslechten.

Het lijkt slechts een kwestie van tijd voor die stap ook effectief zal worden gezet...

(Piet Verhulst) - In samenwerking met CVBA Adverum Advocatenkantoor