Ondervinden hoogbegaafden meer problemen op de werkvloer dan de doorsnee werknemer?

"25 jaar onderzoek ontkracht het stereotiepe beeld van het miskende genie" (Frederik Anseel, professor organisatiepsychologie Universiteit Gent en hoofd onderzoeksgroep VIGOR)

Mensen met uitzonderlijke intelligentie voelen zich anders, ondergewaardeerd en willen liefst hun talent verbergen. Een derde van alle hoogbegaafden zou niet op een passende werkplek zitten omdat bedrijven geen aandacht hebben voor hun specifieke talenten. De getuigenissen lijken het stereotiepe beeld van het sociaal onaangepaste genie te bevestigen. U knikt instemmend. Kennen we niet allemaal een hyperintelligente collega die helaas wat wereldvreemd is?

Het lijkt vreemd dat er een steen geworpen wordt naar bedrijven omdat ze te weinig rekening houden met hun meest intelligente werknemers. In de huidige kenniseconomie, waar innovatie en technologie zo belangrijk zijn, zouden uitzonderlijk intelligente medewerkers toch een niet te onderschatten voordeel moeten bieden? Misschien zijn bedrijven vooral geïnteresseerd in gemiddeld slimme medewerkers, maar levert echte hoogbegaafdheid toch meer problemen dan voordelen op. Zijn mensen met een IQ hoger dan 130 - daar wordt immers vaak de grens gelegd - dan echt zoveel moeilijker in te passen in een organisatie?

Hoger inkomen

Enkele psychologen hebben er hun levenswerk van gemaakt om een antwoord te vinden op die vraag. In de Verenigde Staten worden in zogenaamde talent searches 13-jarigen uitgebreid getest op hun wiskundige en verbale begaafdheid. In de jaren 80 besloten onderzoekers deze gegevens te gebruiken om een groep exceptioneel begaafde leerlingen, met IQ’s van 135 tot meer dan 200, over langere tijd te volgen. Nu, meer dan 25 jaar later geven hun studies een uniek beeld van de levensloop en ervaringen van hoogbegaafden. De resultaten ontkrachten het stereotiepe beeld van het miskende genie.

De onderzochte groep blijkt 25 jaar later uitzonderlijk succesvol. Ze studeerden aan elite universiteiten, behaalden de hoogste academische graden, vonden meer patenten, bekleedden meer topfuncties in het bedrijfsleven en hadden een hoger inkomen dan hun leeftijdsgenoten met een gemiddeld hoge intelligentie.

De pijn van het (hoogbegaafd) zijn

Dat kan misschien zijn, merkt u op, maar wellicht ondervinden ze ondanks hun succes heel wat persoonlijke problemen. Toch niet. Deze groep mensen blijkt even tevreden over hun leven, over hun relaties met vrienden en familie en over hun professionele loopbaan. Hun hogere inkomen en status maakt hen inderdaad niet echt gelukkiger dan de doorsnee bevolking, maar ze zijn zeker ook niet ongelukkiger.

Het maakt gewoon niet zoveel uit. De last van de hoogbegaafdheid blijkt een mythe. Net als ieder van ons lijden ze gewoon ook af en toe aan de pijn van het zijn.

(fa)