Onbeperkt verlof voor iedereen! Als je zelf (een beetje) baas wordt

“Op een bepaald moment besloten we om onze medewerkers gewoon te vertrouwen.” (Tom Herrijgers van marketingbureau Marbles)

Als het om zelfsturing gaat, duiken vaak bedrijven als Netflix, Spotify, Google en Zappos (nu Amazon) op als voorbeelden. Geen vastomlijnde takenpakketten en weinig bemoeienis van bovenaf, maar wij zoeken het dichter bij huis.

1. Het marketingbedrijf: Marbles

In zijn boek ‘Onbeperkt verlof voor iedereen’ geeft ondernemer Tom Herrijgers voorbeelden van hoe bedrijven het anders (kunnen) aanpakken. Zijn eigen agency, dat in het boek vooropstaat, veranderde enkele jaren geleden het geweer van schouder. “In het begin was rendement – geld dus – ons enige doel. Ons loggingsysteem dat onze opdrachten voor klanten registreert, diende vooral ter controle”, vertelt Herrijgers daarover.

Op een bepaald moment besloten ze bij Marbles om hun mensen meer te vertrouwen en minder te controleren. Voortaan doet hun tool dienst als planningstool. Maar daar bleef het niet bij: de teams kregen meer verantwoordelijkheid, rond aanwervingen, werktijd en budgetten bijvoorbeeld. Het meest in het oog springt Marbles met hun aanpak waarbij iedereen mag kiezen hoeveel vakantie hij of zij neemt. Al gebeurt dat ‘onbeperkt verlof’ altijd in samenspraak met het team. Zo moeten er genoeg mensen zijn om het beloofde werk voor de klant te kunnen realiseren.

2. De retailketen: Torfs

Bij Schoenen Torfs is de organisatie gestoeld op zelforganiserende teams. Torfs-medewerkers krijgen vrij veel vrijheid. Dat betekent niet alleen dat iedereen mag meedenken over de waarden van de organisatie, maar ook over de restyling van de winkels. Hierbij helpt het ook dat CEO Wouter Torfs regelmatig in die winkels opduikt en veel collega’s bij (voor)naam kent. Torfs werd twee jaar geleden verkozen tot ‘beste werkgever van Europa’, bij de grote bedrijven. Een trofee die het bedrijf grotendeels dankt aan zijn medewerkers, die zelf altijd meestemmen voor het toekennen van deze award.

3. De bouwfirma: Kesselaar

Zelfsturing in een arbeidsomgeving lijkt minder evident. Maar het kan. In het Nederlandse Arnhem is bouwfirma Kesselaar een goed voorbeeld. Het bedrijf geeft medewerkers het mandaat om collega’s aan te werven. Daarnaast kiest het er ook voor om nieuwe collega’s eerst twee jaar intern op te leiden, om hen uiteindelijk hun eigen werk te laten indelen.

Door hun aanwervings- en opleidingspolitiek won Kesselaar onlangs de titel ‘Slimste bedrijf van Nederland’. Niet slecht voor een vriendengroepje van rugbyers, waar het bedrijf uit ontstaan is.

4. De overheidsdienst: FOD Sociale Zekerheid

Een klassiek voorbeeld is dat van de FOD Sociale Zekerheid, waar Frank Van Massenhove zo’n vijftien jaar geleden besloot in te zetten op work@home en home@work. Met andere woorden: zorgen dat de mensen zich thuis voelden. Thuiswerk was de eerste stap. Na een rondvraag bleek dat liefst 92 procent van de medewerkers van de dienst probleemloos kon thuiswerken, en uiteindelijk gingen de meesten dat ook echt doen.

Doelstellingen werden op teamniveau bepaald en binnen het team zelf verdeeld. Van Massenhove schreef later een boek over zijn omslag bij de dienst: ‘De collega’s werken thuis’. Wat toen baanbrekend was, want vandaag zijn er natuurlijk wel meer collega’s die thuiswerken. 

(William Visterin)