Natuurpunt is vruchtbaar ecosysteem voor je skills

“We onderhandelen met eigenaars om grond te kopen.” (Joke Van Damme, Natuurpunt Gent)

Natuurpunt Gent vzw is de grootste lokale afdeling van de Vlaamse natuurvereniging met haar hoofdkantoor in Mechelen. In tien jaar tijd groeide de Gentse afdeling van 1.500 naar 7.100 leden. Natuurpunt vzw telt voor heel Vlaanderen meer dan 450 vaste medewerkers: administratieve, (bio)wetenschappelijke en sociaal-cultureel gevormde medewerkers en een groot aantal natuurarbeiders. Zoals vaak in de sociale sector gaat het daarbij dikwijls om deeltijdse jobs.

“In de Gentse afdeling van Natuurpunt ondersteunen ook vier vaste deeltijdse krachten, onder wie ikzelf, de werking van de vrijwilligers”, zegt communicatiemedewerkster Joke Van Damme. “Net als alle andere afdelingen van Natuurpunt vertalen we onze missie en visie lokaal en regionaal. Maar zelfs als stedelijke afdeling is Gent een uitzondering.” Waarin maken de Gentenaren het verschil?

Burgerinitiatieven

“Samen met burgers die van aanpakken weten, kiezen we onderwerpen die typisch zijn voor de stad”, zegt Joke. “Zoals klimaatadaptatie: bijkomende ruimte voor natuur in de stad om het hitte-effect van beton en asfalt te dempen. Transitie naar duurzame voeding leeft ook sterk. Daarom steunen we de korteketen- en biolandbouw.”

“Gent Zonnestad is een campagne voor meer zonne-energie waar we aan meewerken. Afdelingen op het platteland zijn daar minder mee bezig, omdat het er niet voor de hand ligt om dat soort initiatieven op te starten. Ooit was dat in Gent ook zo. Maar nu is het met politiek, burgers en partners vlot samenwerken. Duimen dat dat zo blijft na de verkiezingen.”

Vrijwilligerswerking

“Natuurpunt Gent heeft meer dan tweehonderd vrijwilligers. De meerderheid is echt actief: we zetten meer dan honderd activiteiten per jaar op met hen. Gigantisch veel voor één stad. Er zijn veel gradaties mogelijk, van langetermijnprojecten tot dagactiviteiten. Je kunt natuurbeheermedewerker worden of administratieve ondersteuning bieden. Onze raad van bestuur bestaat uit vrijwilligers. Alle initiatieven worden door vrijwilligers genomen. Veel instroom van vrijwilligers krijgen we uit JNM (Jeugdbond voor Natuur en Milieu): pas nog twee nieuwe vrouwelijke bestuursleden.”

Onderhandelen

Wat daar allemaal bij komt kijken? “Vooral onderhandelen met eigenaars om grond aan te kopen en daarna met landbouwers en andere gebruikers om een effectief natuurbeheer in te stellen. Projecten uit de grond stampen. Vrijwilligers werven hier zelf ook vrijwilligers. Onlangs werd er een vrijwilligersbos geplant door vrijwilligers die een werkgroep hebben gevormd om … nieuwe vrijwilligers te coachen. Het engagement is ontzettend groot. Mensen willen hun frustratie over de versnipperde staat van onze natuur omzetten in positieve actie.”

Gezonde groei

Natuurpunt Gent ontstond in 2001 uit de Actiegroep Bourgoyen-Ossemeersen en Wielewaal Gent. De Actiegroep en Natuurpunt Gent leverden een cruciale bijdrage om het grote waterrijke meersengebied aan de westrand van de stad te redden. “Dat gebied werd grotendeels eigendom van de stad. Natuurpunt Gent kocht verschillende randgebieden aan om het reservaat zo intact mogelijk te houden. Precies tien jaar geleden bouwde de stad het Natuur & Milieucentrum, dat we samen als bezoekerscentrum openhouden. Ons verenigingshuis De Stek kwam er in 2016 bij. In Gent en omgeving zijn er heel wat Natuurpuntgebieden bijgekomen, recent nog de Vinderhoutse Bossen.”

Sociaal-cultureel werk

Maar hoe word je werknemer bij een natuurvereniging? “Ervaring is even relevant als studie. Zelf kom ik uit de socioculturele sector: ik werkte voor Amnesty en studeerde journalistiek. Willen werken met vrijwilligers en campagnes voeren zijn eigen aan deze job. De meeste stagiairs komen uit het sociaal-cultureel werk. Onze biologen zitten op het hoofdkantoor, maar daar zitten ook beleidsexperts, juristen enzovoort. Met een hart voor de natuur kun je veel kanten uit.”

Soft skills

“Je competenties uitdiepen, kan perfect bij Natuurpunt. Studeer je Pol & Soc en wil je weten hoe lobbywerk in elkaar zit, dan kun je als vrijwilliger ondervinden hoe het werkt en of het iets is voor jou. We laten je ook je eigen aanpak uitwerken. Je kunt je ook bekwamen in natuurbeheer: maaien, knotten, afsluitingen plaatsen, ... Wil je redactie-ervaring opdoen, dan kun je meeschrijven aan het magazine Snep!”

Reïntegratie

Het sociale aspect speelt sterk bij Natuurpunt. “Zeker voor natuurbeheer werken we samen met kwetsbare groepen. Onze ploegbegeleider begon als artikel 60’er (een werkervaringstraject onder begeleiding van het OCMW, n.v.d.r.). Hij heeft zich compleet bijgeschoold en werd zo goed dat we hem vast hebben aangeworven. Kan je niet terecht op de reguliere arbeidsmarkt, dan kun je vrijwilliger worden. Een van onze vaste vrijwilligers lijdt aan het aspergersyndroom. Arbeidsconflicten en te veel prikkels maakten haar job onmogelijk. Hier vond ze een werkbaar ritme en dat is ook voor ons erg motiverend. Het ‘verenigen’ en motiveren van mensen met een hart voor de natuur staat duidelijk in onze missie en visie.”

Geen 9-to-5

Nieuwsbrieven, sociale media en vooral mond-tot-mondreclame blijven kandidaat-vrijwilligers lokken. Maar bestuursvrijwilligers vind je niet op één-twee-drie. “Tijdsgebrek is vaak een issue en je moet er heel wat avondvergaderingen bijnemen, al passen we ons zo veel mogelijk aan. We bereiken zeker niet iedereen. Mensen met een migratieachtergrond bijvoorbeeld. Daar is nog veel werk aan de winkel. Onze Turkse Lentepicknicks trokken nooit zo veel volk als we gehoopt hadden. Dat wordt dus nog een mooie uitdaging.”

Levende Leie

En in 2018? “Ken je het Natuurpark Levende Leie? Eén aaneengesloten natuurcorridor van Deinze tot Gent. Een nieuw project waar we nu veel aandacht voor willen. We organiseren jaarlijks een Leiedag, afwisselend in Latem, Deinze en Drongen. Via het Burgerbudget hebben we daarnaast ook middelen om de Hutsepot te renoveren, een loods aan de rand van het Zwijnaardse Parkbos die we openstellen voor en met buurtbewoners. Extra fondsenwerving blijft nodig, want met subsidies alleen komen we er niet. Om nieuwe gronden te kunnen kopen, blijft fondsenwerving broodnodig. De veiligste manier om de natuur te beschermen, is en blijft door ze zelf aan te kopen.”

(wdh) - Foto: Frank Maes 

Opendeurdag en lezingen tien jaar Natuur- en Milieucentrum De Bourgoyen op 18 april: www.facebook.com/Natuurpunt-Gent en www.natuurpuntgent.be