“Ik ben in enkele jaren tijd opgeklommen tot een managementfunctie. In die periode heb ik twee dochters gekregen.” (Aurélie Denayer, marketing director chocolate bij Mars België)

Vrouwen presteren twee derde van alle uren die wereldwijd gewerkt worden. De helft van het voedsel dat van België tot Australië op tafel komt, wordt door vrouwen geproduceerd. Toch verdient die groep vandaag slechts 10 procent van het wereldwijde inkomen en bezit ze minder dan 1 procent van alle eigendom.

Er zijn bedrijven die dit willen veranderen. Een wereldspeler als Mars, bekend van merken als M&M’s, Whiskas en Uncle Ben’s, wil hier een pioniersrol vervullen. Zo ontwikkelen ze diverse emanciperende initiatieven voor vrouwen, verspreid over de hele voedselketen.

Hoge functie én gezin

Victoria Mars – lid van de vierde generatie van de familie Mars en voormalig voorzitter van de raad van bestuur – is de eerste om op te komen voor de vrouw. Alle werknemers verdienen het om gewaardeerd en geapprecieerd te worden, stelt ze. “Mijn passie gaat uit naar vrouwenemancipatie. Als wij hun carrière een extra duwtje kunnen geven, doen we dat ook.”

Aurélie Denayer, marketing director chocolate in België, beaamt dat. “Ik ben in enkele jaren tijd opgeklommen tot een managementfunctie bij dit bedrijf. In diezelfde periode heb ik twee dochters gekregen. Die zijn vandaag vier en zeven jaar oud. Om beide perfect te kunnen combineren, is er flexibiliteit nodig. Wil ik mijn kinderen ’s morgens naar school brengen of is er op vrijdag een schoolvoorstelling die ik wil zien, dan kan dat. Nooit heb ik hier moeten kiezen tussen een hoge functie of een gezin. Ik zou liegen als ik zeg dat het altijd gemakkelijk is. Er komt veel organisatie bij kijken. Maar door thuis en flexibel te kunnen werken, heb ik het gevoel dat vrouwen even hoog kunnen klimmen als mannen, zonder extra opofferingen”, stelt ze. “Ik kan aan alle vrouwen die twijfelen de raad geven om ervoor te gaan. Met het juiste netwerk en een flinke dosis organisatie kom je er wel. En lijkt dat toch niet zo te zijn, durf dan hulp vragen.”

Verband met armoede

Hulp is wel degelijk nodig als het om emancipatie gaat. Wereldwijd is er nog ongelofelijk veel werk. Het Sustainable in a Generation Plan van Mars, dat focust op klimaatuitdagingen, armoede en vrouwenrechten, is alvast een begin. Een deel van het project wil vrouwen in stevigere professionele posities plaatsen. Inge Jacobs, genderexpert bij Mars, werkt en woont momenteel in Ivoorkust in functie van het zogenaamde vision for change women empowerment-programma.

Er is een sterk verband tussen armoede, mensenrechten en vrouwenemancipatie, benadrukt Jacobs. “Het programma bevat enkele methodologieën om boeren en hun gezinnen te steunen. In de cacaosector verrichten vrouwen ongeveer 40 procent van het werk. Ze doen heel veel, maar worden niet of heel weinig betaald. Ze worden niet uitgenodigd om trainingen te volgen of om beslissingen te nemen. Alle geldzaken zijn in handen van de mannen”, stelt ze vast. “Ervaring toont aan dat als je vrouwen betrekt in de beslissingen, de productiviteit en efficiëntie stijgt en daarmee ook de welvaart voor het gezin omhooggaat. Tenslotte brengt ook de vrouw eten op tafel en stuurt ze de kinderen naar school.”

Microbank

Hoe verander je dergelijke verankerde tradities? “Het begin is niet gemakkelijk. We spreken over kleine dorpen waar (oudere) mannen vaak de plak zwaaien. Die zien ons niet altijd even graag komen of hebben het over les affaires des femmes. Maar gelijkheid is een zaak van vrouwen én mannen. Dus organiseren we ook trainingen voor vrouwen. Op uren die te combineren zijn met hun gezinsleven en op plaatsen waar ze zelfstandig geraken.”

“Daarnaast dragen we bij aan een programma (Village Savings and Loans Groups) waarbij groepjes mannen en vrouwen kleine sommen geld sparen in één gemeenschappelijke pot. Uit die pot kunnen leningen uitgekeerd worden. Omdat er geen banksystemen bestaan in de verafgelegen dorpen waar cacao verbouwd wordt, is het voor boeren heel moeilijk om aan een lening te geraken die nodig is voor het gezin of de plantage. Deze methodologie geeft hen de kans om grotere sommen te investeren in hun eigen zaak en om te leren omgaan met geld. Ook organiseren we praatgroepen waarbij de partners van de groepsleden aanwezig zijn en waarin we de koppels willen sensibiliseren over gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Daarin gaat het over beslissingsrecht of budgetbeheer binnen het gezin.” De resultaten zijn best opmerkelijk. “Mannen die in het begin weigerachtig staan tegenover veranderingen die hun vrouwen meer macht geven, draaien snel bij als ze zien dat het hele gezin er de vruchten van plukt.”

Gendersensitiviteit

Het zijn die kleine initiatieven op het veld die Inge Jacobs energie en geloof in de toekomst geven. Zo is er het verhaal van Lucie, een moeder van negen kinderen. “Mannen in haar omgeving zijn van kindsbeen ingepeperd dat vrouwen minderwaardig zijn. Door het programma heeft ze zich op korte tijd opgewerkt tot een leider in de gemeenschap en is ze erin geslaagd een eigen stukje land te bemachtigen. Voordien werkten Lucie en haar man op de cacaoplantages, maar hij was de enige die wist hoeveel er geoogst werd en hoeveel het opbracht. Vandaag weet Lucie evengoed hoe de business in elkaar zit, doet zij de papieren en is haar man erg gendersensitief geworden.”

Levens veranderen

Er zijn nog uitdagingen, waar de oplossingen niet voor de hand liggen. Zoals analfabetisme of ongelijkheid binnen de verschillende etnische groepen en godsdiensten wegwerken. “Ook de achterstand van vrouwen op mannen in het onderwijs is een heikel punt. 95 procent van de vrouwen in onze groepen kan niet lezen of schrijven. Het grootste deel van de mannen heeft wel enkele jaren onderwijs genoten. De Village Savings and Loans-methodologie is ontwikkeld voor mensen die niet kunnen lezen of schrijven en werkt op basis van het geheugen en speciale tekens, maar dat kan beter. Door investeringen in onderwijs, voor kinderen en volwassenen. Verandering is nu eenmaal een traag proces. Hoe sterker de basis, hoe duurzamer de verandering.”

(td) 

“Op korte tijd hebben ze een elektriciteitssysteem op zonne-energie, een televisie en verlichting kunnen kopen. Nu kunnen haar kinderen thuis hun huiswerk maken. Ze voedt haar kinderen ook gendersensitief op. Water halen is in Ivoorkust normaal een vrouwentaak. Maar haar drie jongens gaan zelf hun water halen, vrouwen moeten dat niet voor hen doen. Vandaag ziet Lucie de dingen veranderen in haar gezin en dorp. Zo kunnen we over de generaties heen gendertradities veranderen, de positie van vrouwen versterken en de algemene welvaart boosten.” 7 november 2017