Moet je baas Sabam betalen als jij op kantoor naar de radio luistert?

Sabam is de Belgische vereniging van auteurs, componisten en uitgevers. Zij int en verdeelt het auteursrecht voor de bij haar aangesloten auteurs. Het auteursrecht vormt het uitgestelde loon van de auteur. Auteurs worden immers niet betaald voor het creëren van hun werk noch voor hun werk zelf maar enkel voor de publieke uitvoering ervan. Zonder inning van auteursrechten zouden zij voor de exploitatie van hun werk geen loon ontvangen.

Auteursrechten zijn volgens de Auteurswet verschuldigd telkens muziek publiek wordt afgespeeld. Volgens het Hof van Cassatie zijn alle mededelingen die niet in familiekring plaatsvinden publiek. De familiekring omvat echter naast de eigen familie en bloed- en aanverwanten ook alle personen tussen wie een intieme band van sociale aard bestaat. Zo oordeelde de vrederechter van Mechelen dat tussen 5 werknemers die elke dag met elkaar samenwerken een private band bestaat zodat de radiomuziek in hun werkplaats geen publiek karakter heeft.

Muziek op de werkvloer of tijdens bedrijfsfeestjes

Een werkgever is dus steeds verplicht auteursrechten te betalen aan Sabam wanneer muziek wordt afgespeeld in ruimtes die ook voor klanten toegankelijk zijn. Wordt muziek afgespeeld in ruimtes die enkel voor het personeel toegankelijk is, dan moet in elk concreet geval worden nagegaan of er tussen het personeel een voldoende intieme band van sociale aard bestaat. Dit is een feitenkwestie waarover de rechter oordeelt.

Omwille van de rechtsonzekerheid werd op 14 augustus een akkoord gesloten tussen Sabam en het VBO (zie voor gedetailleerde informatie www.vbo.be). Dit akkoord bepaalt dat auteursrechten niet verschuldigd zijn voor muziek op de werkvloer of tijdens bedrijfsfeestjes die enkel toegankelijk zijn voor het personeel in ondernemingen met maximum 5 voltijdse werknemers of in familieondernemingen waar tussen alle werknemers een familiale band bestaat. Auteursrechten zouden volgens dit akkoord steeds verschuldigd zijn wanneer muziek wordt afgespeeld in het bedrijfsrestaurant.

Dit akkoord leidde om velerlei redenen tot hevig protest en werd in afwachting van verder overleg op het niveau van het federaal ministerie van Ondernemingen opgeschort. Het zou de bedoeling zijn om uiterlijk op 31 oktober een globaal akkoord te bereiken. Het valt op het eerste gezicht echter niet te verwachten dat zal worden geraakt aan de basisprincipes van het akkoord. In de toekomst zullen ongetwijfeld vele ondernemingen voor de eerste keer auteursrechten betalen.

(Met dank aan Stijn Demeestere, advocaat bij Lydian).