Moet de werkgever je ontslag altijd motiveren?

We vroegen het aan Heleen Franco en Stijn Demeestere van het advocatenkantoor Laga.

Recht op motivering van het ontslag

Sinds april 2014 heeft een werknemer principieel het recht om de redenen voor het ontslag te kennen. Enkele categorieën van werknemers blijven uitgesloten van dit recht. Het gaat om uitzendkrachten of studenten, dan wel om werknemers die worden ontslagen:

1. tijdens de eerste 6 maanden van tewerkstelling;
2. met het oog op werkloosheid met bedrijfstoeslag of wanneer ze de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt;
3. in het kader van een herstructurering;
4. om een dringende reden; of,
5. met toepassing van een verkorte opzeggingstermijn.

Procedure

De werkgever moet je ontslagredenen niet spontaan meedelen. Jij moet zelf om je motivatie voor het ontslag vragen via een aangetekend schrijven binnen de 2 maanden nadat de arbeidsovereenkomst werd beëindigd. Wanneer je overeenkomst werd beëindigd met een opzeggingstermijn, moet je de brief sturen binnen 6 maanden na kennisgeving van de opzegging.

Je werkgever is vervolgens verplicht om te antwoorden binnen een termijn van 2 maanden na ontvangst van je verzoek. Dit is uiteraard niet nodig als hij zelf reeds spontaan de redenen voor het ontslag in de ontslagbrief heeft meegedeeld.

De werkgever die niet (tijdig) het ontslag rechtsgeldig motiveert, moet je een schadevergoeding betalen overeenstemmende met 2 weken loon.

Wat houdt een motivering van ontslag in?

Een ontslagmotivering is slechts geldig wanneer zij toelaat om de concrete redenen die tot jouw ontslag geleid hebben, te kennen. Je werkgever mag zich niet beperken tot een vage omschrijving van de ontslagreden zoals, “de werknemer voldoet niet aan de functievereisten”, “reorganisatie” of “verschil in visie”.

De werkgever moet de determinerende reden geven die daadwerkelijk het ontslag heeft veroorzaakt.

Wat als je het niet eens bent met de motivering?

Het is in principe niet relevant dat jij het niet eens bent met de opgegeven redenen. Enkel indien je kan aantonen dat het ontslag kennelijk onredelijk was, kan de ontslagmotivering betwist worden. Een kennelijk onredelijk ontslag is een ontslag van een werknemer die voor onbepaalde duur is aangeworven:

• dat geen verband houdt met de geschiktheid of gedrag van de werknemer of de werking van de onderneming, en
• waartoe een normale en redelijke werkgever nooit zou hebben beslist.

Tenzij je werkgever tekort schoot in zijn motiveringsverplichting, moet je bewijzen dat het ontslag kennelijk onredelijk is. Slaag je hierin, dan moet je werkgever een schadevergoeding betalen die gelijk is aan minimaal 3 en maximaal 17 weken loon. De rechter zal het precieze bedrag vastleggen waarbij hij rekening houdt met de gradatie van de kennelijke onredelijkheid van het ontslag.

Besluit

Je hebt dus het recht om de concrete redenen van je ontslag te kennen. Geeft je werkgever geen gevolg aan je verzoek, moet een boete van 2 weken loon betalen. Kan je aantonen dat het ontslag kennelijk onredelijk was, zou hij zelfs verplicht kunnen worden een schadevergoeding tot 17 weken loon te betalen.

(hf/sd) - Met dank aan Laga.