Meer zij-instromers, minder starters voor zorgsector

Dat de zorgsector nog altijd een zorgenkindje is op de arbeidsmarkt blijkt nog maar eens uit de knelpuntberoepenlijst: daar staat “verpleegkundige” ondanks alle inspanningen nog altijd eenzaam aan de top. Toch is er een opvallende trend zichtbaar bij de instroom van nieuwe werkkrachten.

De nieuwe lichting: wie zijn ze?

De krapte op de arbeidsmarkt is voor de zorgsector niks nieuws onder de zon: al jaren kreunt de sector onder het aantal vacatures dat maar niet ingevuld geraakt.

Ondanks de plannen van de overheid om het zorgpersoneel beter te verlonen en het zorgberoep te herwaarderen, blijft het aanbod aan mensen die in de zorgsector willen werken nog altijd een pak lager dan de vraag. Toch zijn er heel wat voordelen aan werken in de zorg: er is werkzekerheid, je verdient een goed loon en je maakt voor heel wat mensen echt het verschil.

Om de instroom aan nieuwe werknemers in kaart te brengen, analyseerde hr-dienstenbedrijf Acerta de personeelscijfers van 800 zorgbedrijven. Dit waren de resultaten.

Ontdek: De 10 grootste knelpunten in de zorg

1. Minder pas afgestudeerden

Uit het onderzoek blijkt dat er het afgelopen jaar 16,9% minder pas afgestudeerde jongeren jonger dan 25 hun diploma hebben verzilverd in de zorgsector. Ook in de leeftijdscategorie 26-35 jaar is er een opvallende daling (-5,9%).

Extra: Hoeveel verdien je in de gezondheidszorg?

2. Meer zij-instromers

Zij-instromers maken een groot deel uit van de nieuwe lichting. Zij kiezen – vaak na een carrière in een totaal andere sector – bewust voor de overstap naar de zorgsector. Hierdoor is de gemiddelde leeftijd van nieuw zorgpersoneel de afgelopen 5 jaar gestegen van 37 naar 39,5 jaar. Toch is het niet alleen de leeftijd van die zij-instromers die voor de hogere gemiddelde leeftijd zorgt.

“De verlenging van de bacheloropleiding voor verpleegkundigen verhoogt automatisch de leeftijd van afstuderen. Dat wordt mogelijks nog versterkt door de trend dat meer studenten langer doen over hun volledige opleidingstraject. Maar de belangrijkste oorzaak: het aandeel zij-instromers, die de facto ouder zijn, neemt toe”, verklaart Ellen Van Grunderbeek, juridische experte van Acerta Consult. “Dat komt onder andere door de coronacrisis die mensen deed nadenken over de verdere loopbaan, maar is ook de verdienste van de overheid én de zorgsector zelf.”

“De overheid heeft bijkomende financiële stimulansen in het leven geroepen, waaronder een aantrekkelijkere verloning (het IFIC-loonmodel, versterking van de eindejaarspremie in de federale zorgsectoren ...), én drempelverlagende maatregelen om in de zorg aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld door het mogelijk te maken om een opleiding te volgen én tegelijkertijd al te beginnen werken."

"We verwachten wel dat de komende jaren weer meer pas afgestudeerden zullen instromen in de zorg. Cijfers geven immers aan dat de inschrijvingen in zorgopleidingen stijgen,” aldus Van Grunderbeek.

Lees ook: Hoe je carrière voortzetten in een totaal andere branche?

Verhoudingen leeftijdsgroepen bij instromers in de zorg

Leeftijd	2017	2018	2019	2020	2021	2022	evolutie 2017-2022	evolutie 2021-2022
<= 25 jaar	25,5%	22,8%	21,4%	17,3%	23,4%	19,4%	-23,9%	-16,9%
26-35 jaar	33,5%	33,7%	33,1%	30,0%	35,1%	33,0%	-1,4%	-5,9%
36-45 jaar	21,1%	21,6%	21,9%	23,2%	21,5%	23,3%	+10,3%	+8,3%
46-55 jaar	16,4%	16,1%	16,8%	19,4%	14,9%	16,2%	-1,8%	+8,8%
56+ jaar	3,4%	5,8%	6,8%	10,2%	5,2%	8,1%	+136,6%	+55,8%
	100,0%	100,0%	100,0%	100,0%	100,0%	100,0%
Gemiddelde leeftijd	37,0	37,6	38,2	38,5	38,3	39,6

Bijkomende vaststelling: 95,81% van alle instromers is Belg, de rest wordt vooral vertegenwoordigd door Nederlanders en Fransen.

3. Inhaalbeweging bij mannen

De zorgsector wordt nog grotendeels beschouwd als een typisch vrouwelijke sector, al ontstaan er stilaan wel wat rimpels op het watervlak. Zo kozen vorig jaar 8,16% méér mannen voor een carrière in de zorgsector dan het jaar daarvoor. Dit kunnen we voornamelijk verklaren door de gemediatiseerde herwaardering van de sector en de coronacrisis die hun ware roeping eindelijk naar boven bracht.