Medewerkersmonitor moet ouderenzorg meer slagkracht geven

"We pleiten voor meer omkaderend personeel voor onze teams. Momenteel is die vrijwel onbestaande in het overheidsbeleid" (Tarsi Windey, Zorgnet Vlaanderen)

Aan de tweede editie van de Medewerkersmonitor, die voor het eerst werd georganiseerd in 2007, namen het voorbije najaar 67 instellingen voor ouderenzorg deel. Precies 5.621 medewerkers maakten van de mogelijkheid gebruik om hun mening op papier te zetten.

Tevredenheid troef

En die blijkt over het algemeen behoorlijk positief te zijn, zeker wanneer je de resultaten vergelijkt met gelijkaardige statistieken uit de bedrijfswereld. 96 procent vindt zijn werk zinvol, 71 procent is tevreden over de communicatie (tegenover 65% in de bedrijven) en 88 procent is tevreden over de werkomstandigheden (70% in de bedrijven).

Opmerkelijk: negen op de tien werknemers geven een hoge score aan de mogelijkheden tot persoonlijke ontwikkeling (tegenover 57% in de bedrijven). Ze zijn ook erg te spreken over de begeleiding door hun directe leidinggevenden.

Tarsi Windey, sectorcoördinator ouderenzorg bij Zorgnet Vlaanderen, ziet nog een verklaring: 'In deze jobs worden mensen veel persoonlijker betrokken. Medewerkers worden voortdurend geconfronteerd met levensvragen. Dat draagt ook bij tot de persoonlijke ontwikkeling.'

Overheid in gebreke

Minder goed scoren werkbelasting en werkdruk. Eén op de drie medewerkers verlangt een betere opvang bij hoge belasting. Het is een verzuchting die Windey herkent. 'De ouderenzorg krijgt een belangrijke opdracht van de samenleving. Onze medewerkers gaan elke dag om met hoogbejaarde, zeer kwetsbare mensen. De Vlaamse Gemeenschap zou evenveel aandacht moeten hebben voor de ouderenzorg als voor vergelijkbare sectoren waar ze bevoegd voor is, zoals de gehandicaptenzorg.'

Windey betreurt vooral het gebrek aan diversificatie van het personeel. 'Als je onze ouderenzorg vergelijkt met het buitenland, valt het op dat je bij ons de laagste kwalificatiemix hebt. Teams bestaan uit zorgkundigen en verpleegkundigen. Opvoeders, psychologen of pedagogen zijn zelden aanwezig. In de gehandicaptenzorg en in andere welzijnssectoren heb je die wel.'

Druk uitoefenen

Met de resultaten van de monitor op zak hoopt Windey meer druk te kunnen uitoefenen op de overheid. 'We pleiten voor meer omkaderend personeel voor onze teams. Momenteel is die omkadering vrijwel onbestaande in het overheidsbeleid. Nochtans worden onze medewerkers voortdurend geconfronteerd met moeilijke vragen en emotionele situaties. Die kunnen gaan over maaltijden en dagelijkse verzorging, maar ook over het incontinentiebeleid of het overlijden van bewoners. Alleen voorzieningen die zelf middelen vrijmaken voor die ondersteuning, kunnen dat probleem aanpakken. Daar blijft de overheid toch wel in gebreke.'

Ook de instellingen zelf kunnen met de monitor aan de slag, want elk woonzorgcentrum zal zijn eigen resultaten kunnen vergelijken met die van anderen. Windey: 'Enerzijds kunnen we onze mensen een pluim geven en hen duidelijk maken dat ze goed bezig zijn, anderzijds kunnen we dankzij deze monitor ook verbeterpunten selecteren per instelling en daaraan werken. We willen bovendien een overzicht maken van best practices die we onder elkaar zullen uitwisselen.'

Dramatiek

Voor Tarsi Windey komen de resultaten van de monitor alleszins als geroepen. 'In de pers wordt vaak een negatief beeld opgehangen van de ouderenzorg. Ze komen enkel naar buiten met - nochtans zeldzame - negatieve incidenten, waardoor ze de negatieve beeldvorming bij het bredere publiek versterken. De Medewerkersmonitor laat zien dat hier veel mooie dingen gebeuren. We zijn heel blij dat we dat nu ook eens kunnen tonen.'

'Natuurlijk is er veel dramatiek inherent aanwezig in de ouderenzorgvoorzieningen’, vervolgt Windey. ‘Mensen worden ouder, verliezen de mensen om hen heen, sterven zelf. Maar het is toch nog veel dramatischer wanneer vereenzaamde mensen thuis sterven en men soms niet eens merkt dat ze er niet meer zijn? Waarom kan men niet wat meer oog hebben voor de mooie kant van de ouderenzorg, voor het goede nieuws? Deze monitor steekt een hart onder de riem van veel voorzieningen in Vlaanderen.'

Of de algemene tevredenheid van het personeel in de ouderenzorgsector ook nieuwe medewerkers zal aantrekken, moet de toekomst uitwijzen. 'Jongeren van 19 of 21 jaar kijken meestal niet automatisch naar de ouderenzorg als toekomstige werkgever', geeft Windey toe. ‘Maar er zijn wellicht heel wat andere groepen van potentiële medewerkers die we actiever zullen moeten aanspreken. Kijk bijvoorbeeld naar mensen die lang thuis gebleven zijn en daar de zorg voor hun gezin op zich hebben genomen, van kinderen of van ouders. Zij beschikken vaak over ervaring die in de ouderenzorg bijzonder nuttig kan zijn.'

(mo) – Foto: (kb)