5 carrièrelessen van Peter Paul Rubens

“Hij kon tegelijk schilderen, een gast ontvangen en een brief dicteren aan een van zijn assistenten.” (Ben van Beneden, directeur van het Rubenshuis)

1. Spreek je talen

Vergeet het beeld van de in zichzelf gekeerde kunstenaar. Rubens was welbespraakt, sprak maar liefst zeven talen, en was een tijdlang in onder meer Spanje en Italië aan de slag. Een man van de wereld met een innemende persoonlijkheid. En door zijn artistieke talent ook een heel gerespecteerde gast bij de Europese hoven en in de hoogste kringen. Aartshertogin Isabella van Spanje zond hem zelfs als topdiplomaat over heel Europa uit om te onderhandelen over een mogelijke vrede tussen Spanje en Engeland. Dat hij zelf in volle oorlog was opgegroeid, speelde hierbij ook zeker een rol.

2. Multitasking

Meer dan 3.500 kunstwerken zijn toe te schrijven aan Rubens. Dat zijn er tien keer zo veel als zijn collega en tijdgenoot Rembrandt. Hij moet de kunstenaar met de volste agenda uit de (kunst)geschiedenis geweest zijn. “Een goede organisator en multitasker. Hij kon tegelijk schilderen, een gast ontvangen en een brief dicteren aan een van zijn assistenten”, zo vertelde Ben van Beneden, directeur van het Rubenshuis, onlangs in de media. En tegelijk kon hij terugvallen op een brede schare aan medewerkers en stagiairs die hij slim inschakelde.

3. Balans werk en privé

Rubens vond als veelgevraagde schilder en gedreven zakenman toch ook nog tijd voor familie. Hij trouwde twee keer en kreeg acht kinderen. Zijn laatste vrouw, Hélène Fourment, schonk hem bijvoorbeeld vijf kinderen. Een jongedame, ruim 35 jaar jonger dan hem, uit een burgerlijke familie.

Voor die tweede vrouw ging Rubens het rustiger aan doen in de laatste tien jaar van zijn leven, al leed hij in die periode ook aan jicht.

4. Verzorg je netwerk (en uiterlijk)

Rubens was een netwerker nog voor er sprake was van netwerkrecepties en sociale media. Hij schakelde influencers in, die over hem spraken in de betere kringen. Hij portretteerde zichzelf ook graag als een man van aanzien. Met de outfit van een politicus of zakenman, en dus niet als kunstenaar met een schildersezel.

Toen hij vanaf 1609 werkte als hofschilder voor aartshertogen werd hij vrijgesteld van de reglementen van de schildersgilde, die een beetje geringschattend als 'organisatie van ambachtslieden' werd aanzien. Daarmee werd Rubens’ status verhoogd. Hij mocht toen ook zoveel leerlingen in dienst nemen als hij wilde.

5. Denk aan de centen

Als schilder en zakenman wist hij altijd zijn hoog aangeschreven en rijke klanten te behagen. En tegelijk kon hij stevig onderhandelen over de prijs van zijn kunstwerken. Die prijs was vaak te nemen of te laten. En daarnaast liet hij zich ook geen werk afsnoepen.

Met als gevolg dat hij aan het eind van zijn carrière zijn schaapjes toch maar mooi op het droge had. Want Rubens past zeker niet in de rij van kunstenaars die berooid stierven. Bij zijn overlijden in 1640 was hij naar verluidt zelfs een van de rijkste mensen van de Spaanse Nederlanden.

(William Visterin)