Kun je leven van de kunst?

“De globalisering heeft het er niet gemakkelijker op gemaakt. De eerste jaren heb ik in een woonwagen geleefd.” (Ulrike Bolenz, kunstenares)

1. Ulrike: internationale aandacht

Ulrike Bolenz herinnert zich nog hoe ze als jong meisje vaak zat te tekenen of te knutselen in de garage van haar vader die vol machines stond. “Ik vond het heerlijk om de wereld en de mensen rondom mij tot in de kleinste details te observeren en te tekenen. Zo heb ik op m’n 16 jaar helemaal op eigen initiatief een groot aantal koppen van oudere mannen die in ons dorp leefden, getekend. Hun karakter via enkele lijnen op papier zetten, deed ik met volle overgave. Tekenen was gewoon mijn manier van zijn.”

Toen ze 19 jaar was, werd Ulrike geselecteerd om les te volgen aan de Kasseler Kunstakademie. Daar heeft ze vooral geleerd dat het essentieel is dat je als kunstenaar op een betrokken manier naar de wereld kijkt. “De eerste jaren nadat ik afgestudeerd was, heb ik in twee woonwagens in een bos geleefd. Een diende als m’n woonst, de andere als m’n atelier. Ik schilderde toen vooral mensen en landschappen. Hoewel het niet evident was om financieel rond te komen, herinner ik me die periode toch als een tijd waarin ik me gelukkig voelde.”

Nu geniet Ulrike van de internationale aandacht die ze voor haar schilderijen en kunstinstallaties krijgt. Toch betekent deze erkenning niet dat ze niet langer als kunstenares moet blijven vechten om van haar kunst te kunnen leven. “De globalisering heeft het er niet gemakkelijker op gemaakt. Je concurreert immers ook met kunstenaars van lageloonlanden zoals China. Maar je hoort me niet klagen. M’n grootste rijkdom bestaat erin dat ik de vrijheid heb om te doen wat ik wil en mezelf en m’n technieken telkens kan vernieuwen.”

2. Sander: werkt in digital media

Dat Sander een artistieke opleiding zou volgen, stond in de sterren geschreven. Als jonge kerel van zes was hij al – samen met z’n tweelingbroer – stripverhalen aan het tekenen. “Ik was vijftien toen ik bewust voor een kunstopleiding koos en naar Sint-Lukas in Brussel trok.” Of z’n studies hem voldoende op de realiteit van de arbeidsmarkt hebben voorbereid? “Het is vooral de school of life die me uitdaagt om de beste versie van mezelf te worden.”

Na z’n studies zette Sander de stap om z’n artistiek talent op de arbeidsmarkt te verzilveren. “De eerste jaren heb ik heel wat freelancewerk gedaan. Dat waren heel gevarieerde jobs, zoals een huisstijl ontwerpen, muurschilderingen creëren of graffiti aanbrengen op stadsmuren. In een creatieve job is het levensbelangrijk dat je jezelf kritisch blijft evalueren. Alleen zo kun je groeien.”

Vandaag werkt Sander bij 90/24 Sports, een digital-mediabedrijf met kantoor in Brussel dat focust op creatieve content en social media voor atleten en influencers. Daarnaast organiseert hij creative street art-workshops voor alle leeftijden. “Ik zie mezelf als een commercieel kunstenaar. De commerciële wetten zijn hard, maar dwingen je ook om te blijven vooruitgaan.” Sander vertelt hoe hij er tijdens z’n opleiding van droomde om kunstschilder te worden. Vandaag kijkt hij daar anders naar. “Schilderijen werkten vroeger voor een groot publiek. Maar in dit digitale tijdperk kun je mensen via andere media zoals het web en muurschilderingen veel beter bereiken.”

3. Filip: deeltijds leerkracht

Als Filip Leemans uit Steenokkerzeel tijdens z’n creatieve loopbaan al iets geleerd heeft, dan is het wel dat kunst veel inspiratie maar vooral veel transpiratie vraagt. “Het is niet omdat je creatief talent hebt, dat je zonder al te veel inspanningen tot knappe resultaten komt. Kunstwerken zijn meestal het resultaat van hard werken. Wil je iets creëren, dan moet je dingen uitproberen. Lukt het niet de eerste keer, probeer het dan opnieuw maar blijf proberen.”

Filip is de voorbije twaalf jaar actief als leerkracht plastische opvoeding en esthetica. Hoewel lesgeven hem erg ligt, besloot hij twee jaar geleden om z’n fulltimejob in het onderwijs in te ruilen voor een deeltijdse baan (60%). “Aanvankelijk voelde het alsof ik een stap in het grote onbekende zette. Maar achteraf bekeken, is het de beste beslissing die ik kon nemen. Er is opnieuw tijd vrijgekomen waarin ik mezelf verder kan ontplooien en creatieve workshops kan inrichten. Dat geeft me nieuwe energie.”

Filip is vastberaden om in de toekomst meer naar buiten te komen met z’n schilderijen en tekeningen. In april van dit jaar had hij z’n eerste solotentoonstelling. Die momenten waarop hij als kunstschilder in contact treedt met z’n publiek, betekenen veel voor hem. “Hun reacties stimuleren me om door te gaan. Ik besef dat ik nog een hele weg heb af te leggen. Als kunstenaar ben je nooit op je bestemming. Ik weet dan ook niet waar ik zal uitkomen. Wat ik wel weet, is dat m’n passie voor de kunst me gelukkig maakt.”

(nd) - Foto Ulrike: André Thys