Johnny Thijs, de ervaren leider (bpost): ‘Ik probeer altijd een consensus te vinden’

“Wat is dat, een goede baas? Iemand die stuurt en je de ogen opent. Iemand die je verder doet denken dan je van nature zou doen” (Johnny Thijs, ceo bpost)

Loopbaan

• 2002: Gedelegeerd bestuurder De Post,nu bpost
• 1997: Ceo Europa, Azië-Pacific en Afrika Interbrew
• 1991: Executive vice president Interbrew
• 1986: Marketing en general manager Côte d’Or-Jacobs Suchard
• 1981: Marketing & salesmanager België, Nederland, Duitsland en Frankrijk Masterfoods (Mars)
• 1974: Product & marketingmanager België Vanderelst (Rothmans group)

Opleiding

• Handelsingenieur – Economische Hogeschool Limburg
• International Marketing - Columbia University

Bent u een geboren leider?

Helemaal niet. Ik was een bedeesd en rustig manneke, geboren in een klein dorp. Ik ben uit de cocon van de boerenbuiten gekropen door naar de Cadettenschool te gaan in Lier. Daar zijn mijn ogen op de wereld geopend en ben ik langzaam beginnen te veranderen. Gaandeweg ben ik gegroeid in mijn rol. Vergelijk het met springen op een trein die steeds sneller gaat rijden. Zo kan je je leiderschapsstijl ontwikkelen, versterken en verbreden.

Op uw 35ste was u al general manager bij Côte d’Or. Dat is snel.

Het was een sneltrein. Ik heb zes jaar bij Vanderelst gewerkt, daarna ging het allemaal heel vlug. Ik had bijna om het jaar een andere job, dikwijls wel in hetzelfde bedrijf. Ik raad jonge mensen altijd aan een paar keer van job te veranderen, maar niet te veel. Nieuwe ervaringen opdoen met de juiste bazen is heel belangrijk.

Wat is dat voor iemand, een goede baas?

Iemand die stuurt en je de ogen opent. Iemand die je verder doet denken dan je van nature zou doen. Heinz Ivo bij Masterfoods was zo iemand, net als de onlangs overleden Klaus Jacobs van Jacobs Suchard (eigenaar van Côte d’Or, red.) en John Franklyn Mars van Mars Inc. Mensen die een voorbeeld waren door de manier waarop ze een bedrijf leidden: om zes uur ’s morgens binnenkomen, werken aan een landschapsbureau, geen individuele kantoren, iedereen gelijk, van hoog tot laag variabele verloning, een clangevoel. Dat zijn de dingen die me zijn bijgebleven. Ik geloof heel sterk in het open office. Het gevoel dat wel allemaal samen hetzelfde gevecht voeren.

Hebt of had u een mentor?

Een persoon waar ik regelmatig bij terechtkan, is Luc Hanssens van Egon Zehnder. Een leuke man die voor mij als een klankbord fungeert. Voorts heb ik het geluk gehad bazen te ontmoeten die in jonge mensen geloofden. Heinz Ivo heeft me een paar keer op een heel simpele manier de ogen geopend. Ik wou van reclamebureau veranderen en hij zei: ‘Doe wat je denkt te moeten doen. Maar stel jezelf de vraag: Heb ik hard genoeg gewerkt om alles wat het agentschap moet weten ook aan hen door te geven?’ Waarschijnlijk niet, besefte ik.

Wat hebt u nog geleerd van uw bazen?

Klaus Jacobs was een fantastische man. Minstens één keer per jaar kwam hij langs voor een business review, vier uur hard vergaderen. Maar hoe moeilijk de vergadering ook was, op het einde kon hij ze samenvatten op een dermate inspirerende manier dat iedereen er tegenaan wou gaan. Van mijn bazen heb ik ook geleerd me te omringen met mensen die me aanvullen. En om alle mensen aan bod te laten komen.

Heerst in het directiecomité van bpost ook een clangevoel?

Dat ontstaat door een bepaalde manier van leidinggeven: heel veeleisend zijn, nooit tevreden, altijd verder willen gaan - dat zullen mijn mensen wel bevestigen, denk ik. Tegelijk tracht ik heel supportive te zijn: als het moeilijk gaat, ben ik er ook. Ik ben beschikbaar om oorlog te voeren, een klant te winnen, een dossier op te lossen. Ik ben veeleisend, maar ik moet niet altijd gelijk hebben. Gaandeweg heb ik rond mij een groep mensen kunnen verzamelen die zich kunnen vinden in die sfeer.

Hoe zou u die sfeer nog omschrijven?

Er zijn heel weinig beslissingen die ik er eigenhandig doordruk: ik probeer altijd een consensus te vinden. Zo trek je mensen aan die graag voor hun eigen ideeën vechten, die heel veel verantwoordelijkheid kunnen nemen en die ook weten dat we het samen oplossen als iets niet lukt Als iemand het met iets niet eens is, heeft hij het recht om dat te zeggen. Daar zal ik goed naar luisteren, en in de mate dat ik ervan overtuigd geraak, er ook rekening mee houden. Ik ben niet de slimste van de klas en ik heb geen enkele intentie om dat te willen zijn. Ik wil wel dat we gezamenlijk de beste van de klas zijn, en ik denk dat de mensen dat geloven.

U bent wat de managementboeken een ‘verbindende leider’ noemen. Allesbehalve een dictator.

Dat klopt. Ik geloof ook in een nederige managementstijl. Ik moet geen sterren rond mij hebben, geen lonesome cowboys, maar samen wil ik dat we schitteren. Ik geef veel verantwoordelijkheid: details interesseren me niet echt. Als we een overwinning behalen, zal ik niet lang vieren. Dan vraag ik: wat gaan we morgen nog beter doen?

Vergroot of tempert u bepaalde kenmerken van uw persoonlijkheid in uw managementstijl?

Mijn vrouw vindt me verschrikkelijk koppig, ze zegt dat ik altijd gelijk moet hebben. Ik bestrijd dat, maar we geraken het er niet over eens. Ik denk en hoop dat mijn collega’s me vasthoudend maar niet gelijkhebberig vinden. Een geboren communicator ben ik ook niet. Voor de eerste belangrijke presentatie in mijn carrière heb ik nachten slecht geslapen: nachtmerries gehad, doodzenuwachtig geweest. Nu ben ik zelden nog zenuwachtig omdat ik er cursussen voor heb gevolgd en voldoende zelfvertrouwen heb opgebouwd. Ik ben zoals ik ben, en ik denk dat dat alles bij mekaar niet slecht is. Dat laat me toe mensen rond mij te verzamelen die heel loyaal zijn. Ik heb het onlangs nog eens berekend voor mijn senior management: 73 procent is al meer dan vijf jaar bij mij, wat best goed is in de huidige tijden. Daar ben ik fier op.

Van welke foute beslissingen in uw carrière hebt u het meest geleerd?

Te lang met de foute mensen werken. Ik zal mensen altijd een extra kans geven, en ik heb geleerd dat je mensen nooit op maandagmorgen, maar op vrijdagavond moet ontslaan. Bij beslissingen over mensen ga ik nooit over één nacht ijs, maar ik weet wel dat ik heel veeleisend moet zijn. Je moet zeker zijn dat de combinatie van talent en gedrag datgene is waarnaar je op zoek bent. Tot fouten reken ik ook: denken dat je de wereld kunt veranderen of trends kunt wijzigen. Dat is slechts zeer weinig merken gegeven, al kan een Apple dat wel. Van het tegendeel kan ik tal van voorbeelden geven, zoals indertijd Vieux Temps trachten te herlanceren. Tendensen in merken omdraaien, is verschrikkelijk moeilijk. Je kan trends wel naar je hand zetten, daar zit een stuk talent in.

Wat is volgens u het verschil tussen een manager en een leider?

Een manager is iemand die een technische opdracht heeft: binnen een bepaalde discipline trachten iets zo goed mogelijk te doen. De baas moet inspireren, leiding geven, richting aangeven. Dat wil niet zeggen dat ik een groot visionair ben. Ik probeer een visie op de toekomst te ontwikkelen, die ik test en toets bij de collega’s, en daar probeer ik dan consensus en een verhaal rond te bouwen, want binnen eenzelfde toekomstbeeld kun je nog verschillende keuzes maken.

Hoeveel procent van uw ideaalbeeld van bpost hebt u al gerealiseerd?

Vijftig procent. We zijn halverwege. Waar ik nog verder aan moet werken is dat alle 30.000 medewerkers van bpost goesting hebben om een stapje meer te zetten en de kwaliteit en de dienstverlening nog te verbeteren. Dat heeft te maken met instelling: zich willen geven voor het bedrijf omdat ze het graag doen. Er mag niet aan getwijfeld worden: ik heb heel veel mensen die graag werken en het trachten goed te doen, maar ik wil een klimaat van samen nog beter worden. Dat is de volgende stap.

Vindt u dat uw succes als ceo kan worden afgemeten aan de mate waarin u zichzelf vervangbaar maakt?

Zeker. Met veel vertrouwen kan ik zeggen dat dit bedrijf perfect verder zal varen nadat ik hier weg ben. Er zal iemand anders komen die een basis zal vinden waarop hij verder kan werken. Ik heb ervoor gezorgd dat er binnen mijn managementteam in ruime mate opvolgers beschikbaar zijn, maar ik zal de beslissing van de aandeelhouders daarover respecteren.

(jb) – Foto: (kb)