Is het statuut van freelancer iets voor jou?

“Je moet als freelancer tegen een mentaal en financieel stootje kunnen.” (Emilie Delrue, pas gestart als freelancer)

Misschien heb je een vervelende baas of een vermoeiend woon-werktraject. Maar wat zijn intrinsieke motieven om je job als bediende vaarwel te zeggen en als zelfstandige te starten? Bij Philippe Schartz en Emilie Delrue, allebei werkzaam in het Brugse, zijn dat de uitdaging, de nieuwe leerervaringen en (vooral) de vrijheid. “Ik ben nu de baas van mijn eigen tijd”, zegt Delrue, die zich specialiseert in administratief werk en grafisch ontwerp. “Dat past prima bij mijn gezin met drie kinderen en een drukbezette echtgenoot.”

In tegenstelling tot de meeste werknemers zorg je als freelancer zelf voor je klanten. Wanneer de einddatum van een project bij een klant nadert, levert dat onzekerheid op. “Ik bekijk dat als een uitdaging”, beweert Philippe Schartz, die als freelancer consultingopdrachten en interim-management aanbiedt. “Bovendien bieden opdrachten bij nieuwe klanten een aangename afwisseling. Je leert bij en die expertise neem je mee naar je volgende missie”, vult Schartz aan.

Verzilver je kennis

Welke competenties bezit elke succesvolle freelancer? “Na de wittebroodsweken als kersverse zelfstandige is het zaak om door te bijten tijdens de moeilijke momenten. Wanneer de economie slabakt bijvoorbeeld. Je moet tegen een mentaal en financieel stootje kunnen”, oppert Emilie Delrue. “Daarnaast maak je het verschil met de expertise in je rugzak. Je moet echt sterk zijn in wat je doet. Het is de kunst om dat kapitaal vervolgens te commercialiseren.” Als freelancer lijkt het dat je vaak alleen werkt. Maar je schakelt best ook externe hulp in, zeker bij aanvang. Schartz: “Laat je goed adviseren wanneer je de stap naar het freelance statuut wil zetten. Denk aan je business plan, jouw personal branding, een aantrekkelijke en betrouwbare website en het passende type vennootschap.”

Detachering

Heel wat freelancers werken niet rechtstreeks voor de klant, maar via een tussenpartij die hen detacheert. De tussenpartij haalt de opdracht binnen. Op die manier doseer je als freelancer je commerciële inspanningen. Zo’n detacheringsbedrijf is ook een vertrouwelijke sparringpartner wanneer je met vakinhoudelijke vragen zit. Zo’n werkwijze doorbreekt bovendien het isolement.

Er is echter ook een keerzijde. Detacheringsbedrijven strijken een behoorlijk percentage van jouw tarief op. En wie niet oplet bij de samenwerking, sleept het imago van schijnzelfstandige met zich mee, als iemand die officieel wel zelfstandige is, maar eigenlijk als werknemer wordt ingeschakeld (zie kader).

Christophe, de (schijn)zelfstandige

Een schoolvoorbeeld van dergelijke situatie lijkt Christophe. Het is de schuilnaam voor een freelancer die via een detacheringsbedrijf al vijf jaar voor een verzekeringsmaatschappij werkt. “Bij de eindklant beschouwen ze mij als een interne collega. Ik ben zelfs al drie jaar de teamleader van een groep informatici”, vertelt hij.

Christophe krijgt bij zijn verzekeringsmaatschappij ook trainingen. “Ik volg bovendien mee de interne opleidingen in de nieuwe scrum en agile methodologie. Dat voegt waarde toe aan mijn expertise. In ruil factureer ik die opleidingsdagen niet”, vertelt hij. Of hoe sommige freelancers weleens in een schemergebied opereren.

9 procent meer freelancers

Ondernemersorganisatie Unizo ziet het aantal freelancers alvast flink toenemen. Het aantal freelancers in Vlaanderen is volgens een rapport van hen in één jaar tijd met negen procent toegenomen. Met ongeveer 120.000 zijn ze vandaag volgens Unizo, Vlamingen die als freelancer aan de slag zijn.

Dat de vraag naar flexibele arbeid groeit, merkt Christophe ook: “De tijd dat je veertig jaar bij één werkgever bleef, is voorbij. Een freelancer inhuren is tegenwoordig ingeburgerd bij grote organisaties en biedt financiële voordelen voor beide partijen.” Emilie Delrue sluit zich hierbij aan, en eindigt met een tip: “Er zit groeipotentieel bij de talloze kmo’s in België”, weet zij. “Als nieuwbakken freelancer is dat een lucratieve markt om op te focussen.”

Deze 4 essentiële elementen pleiten je vrij van schijnzelfstandigheid

Schijnzelfstandigen zijn werknemers die het statuut van zelfstandige hebben, hoewel ze in werkelijkheid een beroepsactiviteit uitoefenen onder het gezag van een werkgever. Dat betekent dat zij normaal gezien in loondienst zouden moeten staan. Om je hiervan vrij te pleiten, moet je onder meer hieraan voldoen.

1. De wil

De opdrachtgever en de freelancer kiezen er beiden bewust voor om op zelfstandige basis samen te werken. Leg deze keuze expliciet vast in de overeenkomst. De klant gaat akkoord dat je niet onder zijn gezag werkt. Voorbeeld: je voert geen klassiek evaluatiegesprek op het einde van het jaar.

2. De vrijheid in de organisatie van het werk

Als freelancer sta je los van een strikte taakomschrijving. Je werkt vanuit jouw grondige beroepskennis en hebt geen nood aan gedetailleerde werkinstructies.

3. De werktijd

Een freelancer plant en organiseert zelf zijn werktijd. Je bent niet gebonden aan een vast dienstrooster. Verlof en andere vrije momenten kies je zelf of in overleg. Tal van freelancers werken gedeeltelijk van thuis uit. De prikklok aan de ingang loop je straal voorbij.

4. De hiërarchische controle

Jouw klant voert geen controle uit op de invulling van de exacte arbeidstijd en op de te verrichten taken. Wel op de output. De klant kan jou als freelancer geen sanctie uit het arbeidsreglement opleggen.

(wv) - Bron: Unizo