Innovatieve cases moeten werk in zorg opwaarderen

Het blijft moeilijk om voldoende verpleeg- en zorgkundigen te vinden. Men probeert innovatie oplossingen te vinden door flexibele uurregelingen in te voeren of door te experimenteren met een zorgrobot om sommige taken tijdelijk over te nemen.

Net als elders in Vlaanderen is het in Limburg heel erg moeilijk om voldoende personeel te vinden voor de grote uitdagingen waar de zorgsector voor staat. Vooral de vergrijzing, die aan een verschroeiend tempo nieuwe vacatures voor verpleegkundigen voortbrengt, maakt ingrijpende maatregelen nodig. Ondanks alle goede initiatieven, is het niet eenvoudig om structurele veranderingen op gang te brengen. Zo steeg de afgelopen vijf jaren het aantal verpleegkundigen ouder dan 50 in Limburg met maar liefst 42 procent.

Daartegenover staat een toename van het aantal jongere verpleegkundigen (<30 jaar) met 17 procent. Gezien de te lage instroom van nieuwe arbeidskrachten is de vervanging van de verpleegkundigen die in de komende jaren op pensioen gaan, erg problematisch. "Bovendien wordt het probleem in Limburg nog verscherpt door het feit dat de vergrijzing in onze provincie in de komende jaren veel sneller toeneemt dan in Vlaanderen, waardoor er een bijkomende nood aan zorg ontstaat", zegt gedeputeerde van Economie en voorzitter van POM Limburg, Erik Gerits.

Voortrekker

Vandaar dat hij vanuit POM Limburg bijkomende acties wil opzetten voor de promotie van zorgopleidingen en zorgberoepen. “Mede dankzij de initiatieven die we in het verleden hier al rond georganiseerd hebben, is het aantal verpleegkundigen jonger dan 30 jaar flink gestegen. Toch is deze onvoldoende om degenen die straks de arbeidsmarkt verlaten, te vervangen. Met de hulp van SALK-middelen hebben bij verschillende zorgorganisaties een 12-tal nieuwe arbeidsformules en organisatieontwikkelingen opgezet en uitgetest. Het doel is om via deze innovatieve arbeidsorganisatie het werk voor de zorgverlener ook in de toekomst werkbaar te houden en om de kwalitatieve zorgverlening in Limburg te waarborgen.”

De 12 cases werden eerder deze maand gepresenteerd aan de andere Limburgse zorgorganisaties, zodat zij gemotiveerd geraken om de efficiëntiewinsten van de proefprojecten ook in hun organisatie te ambiëren. “Zo positioneert Limburg zich als voortrekker op het vlak van innovatieve arbeidsorganisatie in de zorgsector”, aldus nog gedeputeerde Erik Gerits.

Samenwerken

De innovatieve arbeidsorganisatie zoals ze in Limburg wordt nagestreefd, was het thema van de zesde Dag van de Zorg die afgelopen weekend werd georganiseerd. “De samenleving verandert en de zorgvragen veranderen, wat als gevolg heeft dat we ook onze zorg anders moeten organiseren”, zegt Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen.

“We staan voor belangrijke reorganisaties in het welzijns- en zorglandschap. Eén van de kritische succesfactoren om deze transities mogelijk te maken, is samenwerken. Succesvol samenwerken heeft onmiskenbaar zijn invloed op de werkbaarheidsgraad in een organisatie of onderneming. En andersom kan een hoge werkbaarheid samenwerking succesvol maken.”

Kwaliteit

Afgelopen week nog werd uit de recentste editie van de Werkbaarheidsmonitor bekend dat de werkbaarheidsgraad in de welzijns- en gezondheidssector hoger ligt dan in andere sectoren op de Vlaamse arbeidsmarkt. Vooral het welbevinden op het werk en de mogelijkheden tot vorming, scoren hoog bij de werknemers van de zorgsector. Dit heeft een impact op de toenemende professionaliteit én de tevredenheid van de gebruiker. Uit de enquête die naar aanleiding van deze zesde Dag van de Zorg werd gevoerd (iVox), blijkt dat 81 procent van de Vlamingen de zorgverstrekkers gepassioneerd vinden in hun job, en 92 procent vindt dat ze goed zijn in hun vak. Ze geven een gemiddelde score van 7,6 op 10 aan de zorgsector. Meer dan 4 op 5 vindt de kwaliteit hoog, en 7 op 10 vindt dat de kwaliteit in verhouding is met de kostprijs.

Minister Vandeurzen erkent evenwel de werkpunten die deze studies aangeven. “De zorgsector ontsnapt niet aan de druk die op de werkbaarheid komt te staan. Met name werkstress blijkt toe te nemen. De initiatieven van federale collega Kris Peeters bevatten maatregelen die de werkbaarheid gevoelig kunnen verhogen en waardoor we samen met de zorg– en welzijnssector de uitdagingen van de toekomst versterkt kunnen aanvatten.”

Flexibel werken

Zo zal een nieuwe regeling van flexibele uurroosters de werkgever, mits strikte afspraken, toelaten de uurroosters en de arbeidsduur aan te passen in functie van de wijzigende noden van de onderneming. Het wetsontwerp wijzigt niets aan het principe van de 38-uren werkweek, maar biedt mogelijkheden om de combinatie werk-gezin (mantelzorg) makkelijker te maken.

Daarnaast zullen werkgeversgroeperingen werknemers ter beschikking kunnen stellen van hun leden voor het invullen van gezamenlijke personeelsbehoeften. Het gaat hier om een toelating tot gezamenlijke tewerkstelling door bedrijven die geen behoefte of geen financiële middelen hebben om werknemers voltijds tewerk te stellen.

“Het is de ambitie om in de nabije toekomst met deze nieuwe mogelijkheden aan de slag te gaan waardoor het delen van kennis en expertise of van faciliteiten en ICT voluit mogelijk zijn”, aldus nog Vandeurzen. “Dit moet maken dat de kwaliteit en de dienstverlening in de zorg nog verder kunnen verbeteren. Tegelijk dragen deze ontwikkelingen bij tot het welbevinden van de zorg- en welzijnsverleners, én van de zorgvragers.”

(km) - Foto: (tp)