In welk soort team werk jij?

“De coronaperiode was voor leidinggevenden een uitgelezen kans om er te staan.” (Silvia Prins, auteur ‘Leidinggeven als het moeilijk is’)

In haar boek ‘Leidinggeven als het moeilijk is’ heeft Silvia Prins het over conflicten op de werkvloer en hoe leidinggevenden hiermee omgaan. Want spanningen en onderliggende frustraties komen niet alleen voor in de beste families, maar ook gewoon in elke organisatie. Volgens haar is de coronaperiode voor leidinggevenden in dat opzicht een uitgelezen kans. “Om er te staan, richting te geven in de chaos én betrokkenheid te tonen bij hun medewerkers. Corona heeft situaties versterkt, zowel positief als negatief”, meent Prins, die zich specialiseert in conflictbemiddeling op de werkvloer.

Met haar boek wil ze handvaten aanreiken om met conflicten om te gaan. En ze wil teams ook ‘conflictvaardiger’ maken, zodat toekomstige spanningen sneller en doeltreffender uitgepraat kunnen worden. Zo somt ze diverse soorten van (disfunctionele) teams op om de alertheid voor valkuilen aan te tonen. Die groepen zijn uitvergroot, maar wel herkenbaar:

1. Het zakelijke team

Dit team komt veel voor in organisaties en is vooral bezig met hard werken en doelstellingen halen. Voor interpersoonlijke relaties of het welzijn van de teamleden is vaak geen tijd. ‘Laten we het zakelijk houden’, is het devies. Als er spanning is, hoopt de leidinggevende dat hij een rationeel gesprek kan voeren, met redelijke mensen, om de plooien glad te strijken.

2. Het kille team

In dit team heerst een onderkoelde sfeer. De groepsleden gaan afstandelijk en beleefd met elkaar om, maar gevoelens worden binnenskamers gehouden. En soms heerst er niet-uitgedrukte boosheid die interne conflicten kan veroorzaken.

3. De happy family

Bij deze groep zijn collega’s eerder vrienden dan collega’s. Een warm team om in te werken, vooral als alles goed loopt. Ze praten over hun privéleven en verjaardagen worden uitgebreid gevierd. De relaties zijn belangrijker dan het werk. Maar het kan voor groepsleden lastig worden als er een haar in de boter zit, want ze hebben niet geleerd om kritische geluiden te laten horen.

4. Het ieder-op-zijn-eiland team

Deze groep, of eerder een verzameling individuen, is als los zand. Verbinding is ver te zoeken. De groepsleden zijn eigenlijk nooit echt een team geweest. Er is nauwelijks collectief overleg en afstemming over het werk. Samenwerking wordt vermeden.

5. Het calimero-team

Dit team voelt zich hulpeloos en ziet geen uitweg. De groep stelt zich afhankelijk op van anderen, zoals de leidinggevende of de directie. Dit soort teams ontstaat vooral in een context waar macht en politiek mensen klein houden en het onveilig maken om vrijuit te spreken of initiatief te nemen.

6. De rebelse groep

Dit team verzet zich tegen leiderschap en vaart een eigen koers. Zo’n zelfsturend team kan op zich gezond zijn, maar manifesteert zich ook als het te maken heeft met een zwakke of afwezige leidinggevende. Of omdat het een hele tijd, zoals bij corona wel vaker het geval was, zonder leidinggevende werkt. Voor een nieuwe leider is zo’n team overigens vaak geen cadeau. Want als het misloopt, richt het team zijn pijlen al snel op de (nieuwe) leidinggevende.

(William Visterin)

Leidinggeven als het moeilijk is - Het potentieel in conflicten, Silvia Prins, Pelckmans Pro, 232 blz, ISBN 978-94-6337-264-0