"Ik had graag van de Kerk een merk gemaakt, zoals McDonald's"

"De kerk is de laatste anarchie" (Hans Geybels)

U blijft niet aan als woordvoerder in het aartsbisdom?

Nee. Monsigneur Léonard heeft me nochtans gevraagd om zijn woordvoerder te worden. Maar hij heeft een andere stijl, veel directer. Met kardinaal Danneels zat ik volledig op dezelfde lijn. Ik werkte als theoloog aan de universiteit van Leuven toen de job van woordvoerder bij de kardinaal bekend raakte. Zijn persoonlijkheid sprak me toen al aan. En dat is later alleen maar bevestigd. Mijn sollicitatiegesprek heeft nauwelijks 20 minuten geduurd. Het klikte meteen. De kardinaal is niet iemand die zijn visie opdringt, al geeft hem dat het label van soms wollig te zijn.

Er wordt verteld dat monsigneur Léonard niet zijn favoriet was.

Een kardinaal mag ook voorkeuren hebben, hé. De opvolging was een heel moeilijke periode. Wij wisten al wie het ging worden, maar waren gehouden aan het pauselijk geheim. Als je dat schendt, lig je automatisch uit de Kerk. Maar als woordvoerder krijg je wel twee dagen lang constant telefoons: wordt het Léonard? Ook op de persconferentie waarop de opvolging bekend werd gemaakt, was het uitkijken. Door de speculaties dat het niet zou boteren tussen de twee, proberen fotografen uiteraard net dat beeld te hebben waaruit ongenoegen spreekt. De kardinaal kijkt altijd tamelijk serieus, wat door mensen die hem niet kennen snel als ‘ontevreden’ geïnterpreteerd kan worden. Het was ook niet makkelijk omdat journalisten naar de persconferentie keken door het frame ‘conflict’. Probeer daar maar eens uit te geraken.

Wat gaat u nu doen?

In maart word ik directeur van het jezuïeten-communicatiecentrum. Er hangt veel geheimzinnigheid rond de jezuïeten. Het zou prachtig zijn om daarop in te spelen via een filmpje op YouTube. Ik denk er ook aan een Facebookgroep op te richten. Dat zijn eenvoudige dingen die een groot publiek aanspreken.

Uw nieuwe job lijkt me toch minder spannend.

Op de eerste rij mogen zitten van het hoogste niveau is uiteraard een bevoorrechte positie. Maar meer stress dan ik de voorbije jaren gehad heb, hoeft voor mij echt niet meer. Soms was het zo erg dat ik het aan mijn lijf begon te voelen. Er zijn toch een aantal mediastromen geweest. Neem nu de affaire rond euthanasie (met het overlijden van Hugo Claus, red.), waarbij een auteur (Erwin Mortier, red.) de kardinaal woorden in de mond legde om zich op zijn kap te profileren. Of de heisa rond het kerkasiel, waarbij vluchtelingen de kerkgebouwen kwamen bezetten. De Kerk won toen sterk aan populariteit, wat men uit een bepaalde politieke hoek niet goed kon verdragen. Al die spelletjes waarbij je in het defensief wordt gedrongen ... Dat is toch straf.

U stond ook zelf even in de vuurlinie van de media. In uw jeugd zou u er extreem rechtse sympathieën op na gehouden hebben.

Ik heb evengoed een extreem linkse periode gehad, maar daar wordt nooit over geschreven. Je bent jong en zoekt duidelijke antwoorden. Twintig jaar geleden heb ik daar afstand van genomen en nu zit ik in het extreme centrum. Ik vond het wel erg voor de weerslag die het op de kardinaal kon hebben. Ik heb zelfs overwogen om ontslag te nemen indien het hem zou schaden.

In hoeverre hebt u het imago van de kerk de voorbije jaren bepaald?

Een moeilijke vraag. Het imago van de Kerk zat altijd in mijn achterhoofd, maar ik ben er te weinig in geslaagd daar iets aan te doen. Ik had bijvoorbeeld graag de Kerk ‘gebrand’, er een merk van gemaakt met één logo voor alle communicatiekanalen: brieven, brochures, spandoeken van kerken enzovoort. Net zoals een McDonald’s, waarvan je het logo overal onmiddellijk herkent. Maar elk bisdom is zeer autonoom, daarom is het moeilijk om zoiets in de hele Kerk door te trekken. De Kerk is eigenlijk de laatste anarchie (lacht). Het is niet omdat je van de top iets invoert, dat dat naar alle geledingen doorsijpelt, zoals vele mensen denken.

Had het enkel met structuren te maken?

Er is natuurlijk ook het financiële plaatje. De Kerk heeft niet de middelen om grootste imagocampagnes te voeren. In Singapore heb ik een schitterende campagne gezien. Niet op basis van de Kerk - daarvan is het imago onder nul - maar van God, die wel nog in trek is. In alle metrostations hingen affiches met ‘I’m here’, getekend ‘God’. Op bussen hing er ‘Don’t drink and drive. You are not ready to meet me yet’. Geweldig, toch?

Hebt u nu nog contact met de kardinaal?

Ja hoor. Ik doe nog media voor hem. En als de nieuwe aartsbisschop iets vraagt, geef ik graag advies.

(ks)