Hoera! Over je loon onderhandelen kan weer

Nu hét moment

Dat komt omdat de loonspanning op het hoogste niveau staat van de laatste 6 jaar. De loonspanning is het verschil in salaris tussen de minst verdienende en de meest verdienende werknemer in een bedrijf. “Loonspanning moet er zijn. De vrijheid om te onderhandelen over verloning creëert op de arbeidsmarkt een wenselijke dynamiek. Uiteindelijk is de arbeidsmarkt een markt waar over de prijs voor arbeid wordt onderhandeld”, zegt ACERTA Consult-directeur Dirk Wijns.

In België wordt de loonspanning meestal per sector berekend. In 2017 steeg de loonspanning van 2,72 naar 2,81. Op 5 jaar tijd is deze met 5% gegroeid. Dat betekent dat werknemers sterker staan om te onderhandelen over hun loon. Verklaringen voor die grote sprong zijn het einde van de loonstop en de aantrekkende economie. Dat blijkt uit cijfers van hr-dienstverlener ACERTA.

Tot 2017 mochten de lonen niet stijgen door de loonstop. Voor de periode van 2017-2018 was er een loonkostenmarge – de mate waarin de lonen extra kunnen evolueren - opgelegd van 1,1%. Deze loonkostenmarge zal volgens ACERTA in de meeste ondernemingen geleid hebben tot een procentueel ongeveer gelijke stijging van de lonen van de werknemers. Als zodanig heeft dit dus geen impact op de gestegen loonspanning.

De loonspanning in België neemt geleidelijk toe.

Dankzij de aantrekkende economie

Het zijn vooral de mensen met een hoog salaris of een schaars maar gegeerd profiel die hun loon nog wat zien aandikken. Dat komt door de ‘war on talent’. Mensen met hogere profielen hebben meer doorgroeimogelijkheden omdat ze erg gegeerd zijn. Volgens ACERTA Consult-directeur Dirk Wijns speelt ook de hogere mobiliteit van de werknemers een belangrijke rol. Willen ze meer verdienen, dan kunnen ze ook makkelijker overstappen naar een werkgever die meer betaalt. Of werknemers leggen hun oor gewoon elders te luisteren. Ze doen dat om hun marktwaarde in te schatten, iets waarmee ze hun werkgever dan kunnen confronteren. Die hogere mobiliteit komt doordat de economie aantrekt. Daardoor maakt een onderneming meer omzet. De hoogconjunctuur heeft dus een belangrijke impact op de dynamiek van de arbeidsmarkt.

Arbeiders kunnen minder onderhandelen

Opvallend is dat de loonspanning bij arbeiders een stuk lager ligt. Dat komt omdat de lonen voor arbeiders vaker collectief onderhandeld worden. Arbeiders hebben dus minder ruimte om individueel te onderhandelen over hun loon. De lonen voor de verschillende arbeidersfuncties liggen ook weer dichter bij elkaar. Ook is de leercurve van arbeiders korter, waardoor ze op langere termijn minder snel groeien en er dus minder ruimte is voor loonopslag. Tot slot worden werknemers die hooggeschoolde manuele arbeid leveren dikwijls “beloond” met een contract voor bedienden.

Of toch niet?

“Dat gezegd zijnde, kan de hoogconjunctuur het effect van collectieve afspraken en de grotere ‘gelijkheid’ onder arbeiders van tafel vegen, als de nood maar hoog genoeg is”, aldus Dirk Wijns van ACERTA. “Moeilijk te vinden geschoolde arbeiders en technische profielen kunnen ervoor zorgen dat een arbeider op tafel kan slaan, goed wetende wat zijn waarde is. Werkgevers worden guller als de zaken goed gaan en hun waardevolste arbeiders dreigen te vertrekken, bijvoorbeeld naar de concurrentie of als ze overwegen als zelfstandige aan de slag te gaan.”

Lagere loonspanning bij vrouwen

Opvallend is dat ook bij vrouwen de loonspanning lager ligt. Zowel voor bedienden als arbeiders. Hoe komt dit? Kunnen vrouwen niet zo goed onderhandelen? Hebben mannen meer gegeerde profielen? Ook Dirk Wijns van ACERTA ziet geen goede verklaring voor de lagere loonspanning bij vrouwen. “Vrouwen staan hun mannetje op de arbeidsmarkt. Vandaag studeren meer vrouwen dan mannen af met een diploma hoger onderwijs. Er is dan ook geen enkele goede reden waarom zij geen hogere loonverwachtingen zouden uiten tegenover hun werkgever.”

Neem dus vooral mee dat je weer makkelijker kan onderhandelen over je loon. Ook als arbeider of als vrouw. Het klimaat is gunstig, de bedrijven maken meer omzet en daar kan jij als werknemer ook van mee profiteren.

(mr) 

Over de cijfers
De verzamelde gegevens zijn gebaseerd op de werkelijke loongegevens van de werknemers in dienst bij meer dan 40.000 werkgevers uit de private sector, zowel kmo’s als grote ondernemingen. Interimwerknemers en werknemers die seizoens- of occasionele arbeid verrichten werden niet mee opgenomen in de studie. ACERTA heeft het loon berekend op basis van het jaarloon van de werknemer.