Hoe vind je werk zonder ervaring?

1. Minder RSZ

"Er bestaan behoorlijk wat maatregelen om jongeren aan het werk te helpen", zegt Bart Robyns, legal consultant bij sociaal secretariaat Group S. "Zo moeten werkgevers die in het voorgaande jaar minstens vijftig werknemers tewerkstelden ervoor zorgen dat ze minstens 3% jongeren die minder dan 25 zijn en als werkzoekende ingeschreven, aanwerven. In de openbare sector gaat het om 1,5 procent."

Daarnaast hebben alle minderjarigen een belangrijke troef in handen, vertelt Robyns. "Tot 31 december van het jaar waarin je 18 wordt, betaalt je werkgever minder RSZ voor je. Per kwartaal loopt dat op tot maximaal 1.000 euro die afgetrokken wordt van de werkgeversbijdrage." Als gevolg van de crisis geldt er voor deze jongeren in 2010 en 2011 zelfs een volledige vrijstelling van de patronale basisbijdragen.

2. Doelgroepvermindering

Vanaf 1 januari van het jaar dat je 19 wordt, kan je in aanmerking komen voor een doelgroepvermindering. Dat is het geval wanneer je laaggeschoold of zeer laag geschoold bent, of wanneer je een laag loon ontvangt.

Robyns: "Laaggeschoolde of zeer laag geschoolde jongeren hebben geen getuigschrift van het hoger secundair onderwijs of enkel een getuigschrift van de tweede graad secundair onderwijs. De vermindering geldt tot de jongere 26 jaar wordt. Per kwartaal mag de werkgever maximaal 1.000 euro van zijn sociale bijdragen aftrekken. Die vermindering geldt voor de laaggeschoolden twee jaar en voor de zeer laag geschoolden vier jaar. Daarna kan er nog een maximumbedrag van 400 euro per kwartaal worden afgehouden." Om aanspraak te kunnen maken op de doelgroepvermindering moet je een werkkaart aanvragen bij de RVA. Als je al in dienst bent, moet je werkgever dat doen.

De doelgroepvermindering voor jongeren met een laag loon geldt tot je 30 wordt. Je loon mag per kwartaal niet meer bedragen dan 6.030 euro. Deze vermindering kan gecombineerd worden met de vorige doelgroepvermindering en ze kan maximaal 300 euro per kwartaal bedragen. "Als je voldoet aan alle voorwaarden kan de werkgever die jou aanneemt dus 1300 euro besparen", aldus Robyns.

3. Opleiding

De werkgever kan er ook voor kiezen om een overeenkomst met jou te sluiten die gericht is op opleiding. Zo kan hij een overeenkomst tot individuele beroepsopleiding aangaan met jou en met de VDAB. Dit is een praktische opleiding in een onderneming. In dat geval moet je bij de VDAB ingeschreven zijn als werkzoekende. De werkgever hoeft geen loon te betalen, maar wel een (lagere) productiviteitspremie. Op deze premie moeten geen patronale sociale zekerheidsbijdragen worden betaald. Gemiddeld is de individuele beroepsopleiding ongeveer 66% goedkoper dan de aanwerving met een arbeidsovereenkomst. Bovendien behoud je je statuut als werkzoekende en kan je blijven genieten van je werkloosheidsuitkering. Na de opleiding is de werkgever verplicht om een arbeidsovereenkomst met je aan te gaan.

Een andere manier om een jongere op te leiden in de onderneming is door een leerovereenkomst af te sluiten. Dat kan vanaf het moment dat de jongere 16 is of vanaf het moment dat die 15 is én de twee eerste jaren van het secundair onderwijs heeft voltooid. De werkgever dient in de plaats van een loon een leervergoeding te betalen, die ook weer lager ligt dan het normale loon voor de functie.

Daarnaast bestaan er ook nog stagebonussen. Elke werkgever die een jongere aanwerft in het kader van een alternerende opleiding van minstens 4 maanden kan er recht op hebben. De stagebonus bedraagt 500 euro voor de eerste twee opleidingsjaren en 750 euro voor het derde opleidingsjaar. Bovendien kunnen werkgevers voor elke jongere die hen recht geeft op een stagebonus, de loonkost van de jongere voor 120% fiscaal aftrekken als beroepskost.

4. Werkuitkering

Sommige jongeren kunnen recht hebben op een werkuitkering, een bedrag dat ze krijgen van de RVA. De werkgever mag dat bedrag inhouden op het nettoloon van de jongere. Op dit moment zijn er twee systemen. De werkgever kan kiezen tussen Activa Start of – enkel voor de jaren 2010 en 2011 – het Win-win aanwervingsplan.

De werkuitkering Activa Start bedraagt maximaal 350 euro per maand. "Ook hiervoor is een werkkaart vereist", legt Robyns uit. "Je mag niet ouder zijn dan 26 jaar, en de regeling geldt enkel voor de zeer laag geschoolde werknemers of voor laaggeschoolde jongeren van buiten de Europese Unie of met een functiebeperking. Je moet ingeschreven zijn als werkzoekende, mag niet meer leerplichtig zijn en geen studies in dagonderwijs volgen. Bovendien moet je in dienst komen in de periode van 21 maanden volgend op het einde van de leerplicht." De werkkaart Activa Start is slechts geldig voor één tewerkstelling.

"Omdat men merkte dat vooral oudere en jongere werknemers het slachtoffer werden van de crisis, is men gestart met het Win-win aanwervingsplan. Heel wat werkgevers kunnen genieten van bepaalde voordelen bij het aannemen van jongeren. Min-26-jarigen zonder een getuigschrift van het hoger secundair onderwijs kunnen genieten van een werkuitkering van 1.100 euro per maand. Voor wie in 2010 in dienst treedt, geldt dat 24 maanden. Voor wie in 2011 begint, slechts 12 maanden. Bovendien kunnen deze jongeren ook in aanmerking komen voor de doelgroepvermindering voor laag en zeer laag geschoolden. Een werkgever die een van deze jongeren aanneemt, krijgt dus erg veel voordelen: hij moet veel minder patronale bijdragen betalen én hoeft minder loon te betalen."

Min-26-jarigen met hoogstens een diploma of getuigschrift van het hoger secundair onderwijs kunnen ook een werkuitkering krijgen. (ook hier geldt dat wie in 2010 in dienst treedt, er 24 maanden recht op heeft en wie in 2011 in dienst treedt, 12 maanden). Deze bedraagt 1000 euro per maand. Wie jonger is dan 25 én al 12 maanden ingeschreven is als werkzoekende heeft recht op een werkuitkering van 500 euro per maand gedurende 16 maanden én op een RSZ-vermindering van 1000 euro per kwartaal gedurende 5 kwartalen. Voor die laatste maatregel komen dus ook de hoger geschoolde jongeren in aanmerking.

Om recht te hebben op de werkuitkering in het kader van het Win-win-aanwervingsplan moet de jongere zonder diploma HSO in de afgelopen 4 maanden gedurende 3 maanden ingeschreven zijn al werkzoekende. Voor de jongere met hoogstens diploma HSO is dat 6 maanden gedurende de afgelopen 9 maanden.

5. Goede raad

Tot slot nog een goede raad voor wie werk zoekt. Robyns: "Het is vooral belangrijk dat je je zo snel mogelijk inschrijft als werkzoekende. Om voor de verschillende regelingen in aanmerking te komen, moet je meestal al even werkzoekend zijn. Vraag bij de RVA informatie over werkkaarten en dien een aanvraag in. Als je geïnteresseerd zou zijn in een opleiding in een onderneming, informeer je dan bij de VDAB, bij Syntra of bij een centrum voor deeltijds onderwijs."

(mo) - Illustratie: (rp)