Hoe omgaan met iemand anders zijn/haar burn-out?

Een burn-out is als een olievlek

Hoe ga je als collega of partner om met een burn-out? Hoe (h)erken je zijn of haar pijn? Het spreekt voor zich dat dit ook van een collega of partner heel veel energie vraagt. Daarom enkele tips.

Door kennis ontstaat begrip

“Als je iemand met een burn-out wil helpen, is het handig te weten wat er aan de hand is. Alleen zo kan je het gedrag van die persoon verklaren en hierdoor misschien ook beter begrijpen”, vertelt Passion for Work-coach Isabelle Dewinkeler.

“Een burn-out ontstaat na een langdurige periode (vaak jaren) van roofbouw op het lichaam. Iemand met een burn-out heeft gedurende een lange periode zijn stress- en spanningsklachten genegeerd en is gewoon blijven doorgaan.”

Oorzaak breder dan werk

“Meestal wordt een burn-out gelinkt aan werk en werkomstandigheden, maar de oorzaken gaan veel breder. Ook persoonskenmerken zoals faalangst, perfectionisme, overdreven verantwoordelijkheidsgevoel… en factoren buiten het werk (gezin, vrienden, ingrijpende persoonlijke gebeurtenissen…) spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van een burn-out. Het is belangrijk om steeds bij iedere persoon dit grotere unieke plaatje te bekijken.”

“In een stresstoestand gaat ons lichaam in een alarmfase en zetten de stresshormonen (o.a. cortisol) zich in om de bedreiging af te weren. Na een stressvol incident komt het lichaam weer tot rust en evolueert het terug naar een normale toestand. Bij een burn-out heeft het lichaam langere tijd heel hard moeten werken om met de stresstoestanden om te gaan. Het lichaam heeft fysiek geen tijd meer gehad om te herstellen en is uitgeput, het kan de voortdurende spanning fysiek niet meer compenseren. Dit resulteert dan in een burn-out. Sommige studies beweren zelfs dat een langdurig verhoogd niveau aan stresshormonen kan leiden tot permanente hersenschade en schade aan het immuunsysteem”, zegt Passion for Work-coach Isabelle Dewinkeler.

Symptomen

Het is moeilijk om alle symptomen van een burn-out te omschrijven. Ze verschillen van persoon tot persoon en kunnen soms ook lijken op symptomen die voorkomen bij depressie, wintermoeheid of chronische pijnen. Er zijn drie categorieën van symptomen. Je kan ze herkennen door vooral te kijken naar het verschil in gedrag tegenover vroeger.

• Lichamelijke symptomen
  Slecht slapen, fysieke pijnen, verandering van eetlust (meer of minder gaan eten), verminderde weerstand tegen infecties, hartkloppingen, verhoogde bloeddruk…
   
• Psychische symptomen
  Mentaal moe, onzeker, minder zelfvertrouwen, te veel betrokken maar na verloop van tijd afstandelijk, kort lontje, rigide, angstig, vergeetachtig…
   
• Gedragsveranderingen
  Verminderde prestaties en meer fouten, minder sociale contacten zoeken, meer roken, anders eten, vaak versuft in de zetel zitten...

Hoe kan je helpen?

Hoe kan je deze vicieuze cirkel nu doorbreken? Passion for Work-coach Isabelle Dewinkeler geeft 6 tips …

1. Kies het juiste moment

Het is belangrijk om een gepaste gelegenheid te zoeken om over de situatie te praten met je partner of collega. Het is niet gemakkelijk voor iemand met een burn-out om die voor zichzelf te herkennen, maar vooral: het is nog moeilijker om ook te erkennen dat er een probleem is. Een mooie start kan daarom zijn om te praten over enkele mogelijke veranderingen (lichamelijke, gedragsveranderingen…) die je hebt opgemerkt en die je zorgen baren. Gewoon al hierover kunnen praten, kan bij jullie beiden al een soort van verlichting geven.

2. Raadpleeg de huisarts

Indien je collega of partner het ziet zitten, kan een afspraak met de huisarts voor verdere opvolging een goede volgende stap betekenen.

3. Open mind en luisteren

Probeer steeds vanuit een open mind écht naar de behoeften en moeilijkheden van je partner of collega te luisteren. Dit is geen gemakkelijke opdracht. Vaak heb je het zelf ook heel druk op het werk, met de organisatie van het hele gezin en/of heb je zelf ook wat demonen in je hoofd… Toch is het belangrijk om samen stil te staan bij wat er echt bij iemand binnenin aan het gebeuren is en hierover te praten. Het is niet de bedoeling om onmiddellijk naar een oplossing te zoeken voor het probleem. Luister gewoon en maak tijd. De grond onder de voeten van je partner of collega is even helemaal weg.

4. Creëer een veilige omgeving

Het betekent heel veel voor hem of haar als jij een veilige omgeving kan creëren waar hij of zij zichzelf kan zijn en gewoon kan vertellen hoe hij of zij zich voelt. Weet dat jij de situatie niet kan veranderen, je kan deze alleen maar draaglijker maken. Uiteindelijk is het je partner of collega zelf die alleen het herstel in gang kan zetten. Jij kan alleen maar aan de zijlijn supporteren. Iedere burn-out is een persoonlijke, intieme ervaring.

5. Ga niet mee in het conflict

Het is best mogelijk dat je partner of collega vanuit een soort onmacht conflicten opzoekt en/of echt wel lelijke dingen tegen je zegt. Probeer zeker niet mee in het conflict te gaan of de dingen die gezegd worden persoonlijk te nemen. Het is eigenlijk de onmacht van de burn-out die hier spreekt. Het is niet slecht om in eerste instantie onnodige conflictsituaties (over wie de klant moest bellen, wie de vaatwasser vergat aan te zetten, …) te vermijden en zelf geen snedige opmerkingen te maken.

6. Zoek zelf ook een luisterend oor

“Allemaal goed en wel, maar wat met mijn welzijn”, hoor ik je zeggen? Zeker als partner is het niet slecht om zelf ook wat hulpbronnen aan te spreken die je in deze situatie kunnen helpen: een goede vriend, een familielid, een psycholoog, een goede collega of iemand die zelf een burn-out heeft meegemaakt. Weet dat er veel lotgenoten zijn die samen met jou op zoek zijn om mensen met een burn-out te ondersteunen.

Zorg dat je bij andere mensen terechtkan met je gevoelens van onmacht, je frustraties en je bezorgdheden. Zorg daarnaast ook voor voldoende “me-time” zodat je zelf steeds je batterijen kan opladen.

(mr) 

De Passion for Work-coaches hebben opleidingen gevolgd rond stress en burn-out. Passion for Work helpt hoogopgeleide 30-plussers die worstelen met hun loopbaan. Personal Branding kan hen helpen. Je leest er meer over in het gratis eBook Personal Branding, wat je ontvangt via www.passionforwork.be.