Hoe betalen we morgen onze zorg? 4 manieren om te besparen

“Met de oorspronkelijke groeinorm van 4,5 procent zouden we tegen 2060 twee derden van onze nationale welvaart aan gezondheidszorg spenderen” (Brieuc van Damme, adviseur Volksgezondheid vice-eersteminister Van Quickenborne)

Brieuc Van Damme is adviseur Volksgezondheid en Sociale Zaken voor vice-eersteminister Van Quickenborne, gastprofessor aan de universiteit van Gent, auteur van het boek Het Grijze Goud en voormalig econoom aan het Itinera Instituut.

‘Met de oorspronkelijk voorziene groeinorm van 4,5 procent zouden we tegen 2060 twee derden van onze nationale welvaart aan de gezondheidszorg spenderen. Daarom moest worden ingegrepen. De regering Di Rupo heeft de groeinorm voor 2012 intussen op 2 procent vastgelegd, en voor 2013 en 2014 op 3 procent. Dat is een goede start. Zelf zie ik nog een paar hervormingswerven waar men in de nabije toekomst zal moeten aan werken.’

Besparen op volume en prijs

‘Een eerste punt is het geneesmiddelenbeleid. Post-octrooi zijn besparingen nog mogelijk: artsen kunnen minder antibiotica voorschrijven en meer kiezen voor generieke geneesmiddelen, goedkopere kopieën die na het vervallen van het octrooi op de markt worden gebracht. Zo besparen we op volume en prijs. Eén van de maatregelen van de regering is de ontkoppeling van de prijzen tussen originele en generieke geneesmiddelen. Die laatsten mochten vroeger niet duurder zijn dan het origineel. Willen de makers van het originele middel concurreren, dan kunnen ze nu wel onder de prijs van het generieke medicijn gaan. Een goede maatregel met andere woorden.’

Andere maatregelen hebben te maken met biosimulaire geneesmiddelen, de generieke middelen voor biotechnologische geneeskunde. De regering gaat deze ook opnemen in de voorschriftquota voor artsen, die hen moeten stimuleren meer goedkope geneesmiddelen voor te schrijven.

‘Niet alleen zijn die biosimulaire medicijnen 25 tot 30 procent goedkoper, we creëren hiermee ook stimulansen voor de Vlaamse biotechnologische industrie’, stelt Brieuc Van Damme. ‘Wanneer het patent vervalt, gaat men hopelijk geen biosimulaire middelen uit het buitenland invoeren, maar die net hier ontwikkelen en naar het buitenland exporteren. Daarom moet minstens de helft van de besparingen herinvesteerd worden in innovatie, zodat men correcte prijzen krijgt voor de ontwikkeling van originele geneesmiddelen. Met onze voorstellen denken wij op korte termijn meer dan 150 miljoen euro te kunnen vrijmaken.’

Transparantere financiering

Een tweede belangrijk aspect is de ziekenhuisfinanciering. Het Belgische gezondheidsstelsel is een model dat vooral per behandeling vergoedt. We weten dat artsen, soms onder druk van hun directie, hierdoor minder kostenbewust omgaan met onderzoeken en therapieën.

‘Het regeerakkoord voorziet een uitbreiding van de referentiebedragen - het forfait voor bepaalde behandelingen en ziekten. Ziekenhuizen moeten met dat vaste budget alles financieren, zodat ze wel efficiënter moeten omgaan met de middelen die ze krijgen. Kwaliteit en besparingen kunnen bovendien perfect samen gaan. Uit een studie blijkt dat er 90 miljoen kan worden bespaard door onnodige heropnames en de nosocomiale infecties (een infectie die ontstaan is in het ziekenhuis) op het mediaanniveau van de Belgische ziekenhuizen te brengen.'

Digitalisering

Ten derde zal ook digitalisering de gezondheidszorg efficiënter maken. Er zijn heel wat mogelijkheden, maar alle spelers in de sector moeten meewillen, verzucht Brieuc Van Damme.

‘Niet iedereen wil de nieuwe informatieplatforms of het globaal medisch dossier gebruiken. Nochtans staat België erg ver op technologisch vlak. We kunnen dit nog meer stimuleren, niet door dingen te verbieden of op te leggen, maar wel via financiële prikkels voor patiënten om een globaal medisch dossier te openen, en voor artsen om de applicaties te gebruiken.’

Rol van het ziekenfonds

Ziekenfondsen kunnen een belangrijke rol spelen om dit hele proces te begeleiden. ‘Door de digitalisering van de geldstromen zullen er minder mensen nodig zijn voor terugbetalingen en dergelijke, maar net zij kunnen een nieuwe rol opnemen en de hervormingen begeleiden, hun expertise ter beschikking stellen en mensen meetrekken. Ziekenfondsen kunnen de patiënt ook informeren over bepaalde praktijken, aandoeningen en handelingen en een meer coördinerende rol op zich nemen.’

(bvdb) - Binnenkort verschijnt bij KLUWER “Welzijn en zorg in Vlaanderen” waarin Brieuc Van Damme deze en andere hervormingswerven en besparingsvoorstellen uit de doeken doet.