Hoe bedrijven hun beste medewerkers demotiveren

Het klinkt logisch dat wanneer bedrijven hun werknemers erkennen door hen 'werknemer van de maand' te maken, het moreel omhoog zal gaan en ze op deze manier zelfs aangemoedigd worden om harder te werken. Managers beschouwen dit vaak als een goedkope manier om de prestaties van hun werknemers de hoogte in te krijgen.

Nieuw onderzoek toont echter aan dat sommige bekroningen het tegenovergestelde effect kunnen hebben en dus een daling van de motivatie en de productiviteit bij hun medewerkers veroorzaken. Tot deze conclusie kwamen assistent-professor Ian Larkin (Harvard Business School) en professor Lamar Pierce en doctoraatsstudent Timothy Gubler van de Olin Business School (Washington University) in hun recente onderzoek getiteld 'The Dirty Laundry of Employee Award Programs: Evidence from the Field'.

Stiptheid

De onderzoekers bestudeerden de lancering van een nieuw 'awardprogramma' waar de stiptheid van werknemers van een industriële wasserij door hun manager bekroond werden. Werknemers die geen excuus hebben voor hun afwezigheid of te laat aankomen voor een shift, maken geen kans op de maandelijkse award, waar overigens een financiële beloning aan vasthing.

Wat bleek? Het programma zorgde ervoor dat het gemiddeld aantal laatkomers in de wasserij werd verlaagd en dat werknemers minder onaangekondigd afwezig waren. Maar wanneer Larkin en zijn collega-onderzoekers de tijdsschema's en verslagen nauwkeuriger bestudeerden kwamen zij tot de volgende vaststellingen:

1. Medewerkers maakten een soort spel van het programma. Ze kwamen alleen op tijd, wanneer zij wisten dat ze nog in aanmerking kwamen voor de prijs. Daarnaast meldden sommige werknemers zich eerder ziek in plaats van te laat te komen, zodat zij nog kans maakten op de beloning. Terwijl de stiptheid verbeterde tijdens de eerste maanden van het programma, vervielen velen nadien terug in hun oude patroon van te laat komen. Bovendien ging het bergaf met het stipte gedrag, zodra medewerkers gediskwalificeerd werden en ze de award niet meer konden bereiken.
2. De productiviteit van de 'toppresteerders' van het bedrijf die eerder altijd op tijd kwamen, daalde 6 tot 8 procent nadat het programma werd ingevoerd. Dit suggereert dat deze werknemers afgeschrikt werden, en hun motivatie daalde, wanneer hun managers awards introduceerden voor goed gedrag dat ze reeds maanden of jaren hadden vertoond. Zij kwamen voordien altijd op tijd aan op het werk, dus ze vroegen zich af waarom een bekroning noodzakelijk was en waarom sommige werknemers die vroeger te laat kwamen, zulke awards wonnen. 'De bekroning demotiveerde de beste werknemers', aldus Larkin. 'Mensen vonden het oneerlijk dat mensen erkend werden die enkel hun gedrag veranderden om een beloning in de wacht te slapen.'
3. Het awardprogramma leidde uiteindelijk tot een daling van 1,4 procent van de algemene productiviteit van de wasserij. Het bewijs dat bepaald gedrag van de ene werknemer belonen, soms de intrinsieke motivatie van de andere kan tenietdoen.

Beloningen die werken?

Toch is ook aangetoond dat veel andere types bekroningen wél voordelig zijn voor bedrijven. Larkin benadrukt wel dat bedrijfsmanagers er moeten voor zorgen dat werknemers er geen spelletje van maken en dat de bekroningen geen onbedoelde negatieve effecten teweegbrengen.

'Veel awards hebben hun waarde aangetoond en zijn rendabel voor bedrijven', aldus Larkin. 'Onze paper is geen kritiek op zulke beloningen. Het hangt er wel van af hoe ze worden geïmplementeerd.' Zo kan het belonen van een basisvereiste van een job, namelijk op tijd komen, in plaats van de topprestaties, demotiverend werken omdat de echte toppresteerders niet worden beloond.

Geen geld

Daarnaast is Larkin ook geen voorstander van het uitdelen van awards waar een financiële beloning, zoals cadeaubonnen of een reis, aan vasthangt. In plaats daarvan, zegt Larkin, doen bedrijven er beter aan om mensen een 'plakkaat' te geven van werknemer van de maand, een e-mail te sturen naar het hele team of een vergadering bijeen te roepen om bepaalde werknemers publiekelijk in de bloemetjes te zetten.

" Horen dat je goed werk hebt geleverd en dat anderen dit ook horen, is veel meer waard dan geld."

(nm)