Hoe autisme kan werken

“Ga er niet automatisch vanuit dat iemand met autisme niet sociaal zou kunnen zijn.” (Mischa Prinsen, coach bij Emino, op de foto naast Wout Vanschoonbeek)

De loopbaan van Wout Vanschoonbeek was een aaneenschakeling van heel wat interimjobs. Tot hij 5 jaar geleden via Emino, een organisatie die mensen met een arbeidsbeperking begeleidt, een aanbieding kreeg om stage bij Gimotec in Westmalle te lopen. “Er was meteen een klik met Marc en Pieter, de zaakvoerders. Ze gaven me het gevoel dat ze rekening zouden houden met het gegeven dat ik autisme heb. En dat doen ze effectief door me duidelijke richtlijnen te geven. Als ze tevreden zijn, laten ze dat blijken met een compliment. Dan weet je dat je gewaardeerd wordt en dat voelt goed.”

Onverwachte opdracht

Of er ook werksituaties zijn waar Wout het moeilijker mee heeft? “Een onverwachte opdracht die snel uitgevoerd moet worden, kan me uit mijn lood slaan. Maar ik heb geleerd om daarmee om te gaan. Iemand die me geholpen heeft om met veranderingen om te gaan, is Mischa. Zij is de coach van Emino die me tijdens m’n stage bij Gimotec begeleid heeft.” Ook bij Glenn Gabriel was coaching een belangrijke factor tijdens z’n inwerkperiode.

“Van nature ben ik eerder onzeker. Vooral wanneer ik in een nieuwe situatie terechtkom, kan die onzekerheid me parten spelen. Vandaar dat de aanwezigheid van mijn coach op de werkvloer voor mij een echte meerwaarde was. Vaak zette zij in nieuwe situaties de eerste stap waardoor het voor mij makkelijker werd om te volgen. Die aanpak heeft ervoor gezorgd dat ik vandaag een stuk zelfverzekerder ben geworden.”

Opvallend is dat Glenn - net zoals Wout - veel belang hecht aan de appreciatie die hij van anderen voor z’n werk krijgt. “Soms gebeurt het dat we bij mensen thuis opdrachten uitvoeren en onmiddellijk een compliment krijgen. Die rechtstreekse feedback geeft me voldoening.”

Coach van basketbalteam

Mischa Prinsen van Emino begeleidt al meerdere jaren als coach mensen met autisme. “Autisme kan zich op duizend en één manier uiten. Elke persoon is uniek en dat geldt evenzeer voor een persoon met autisme”, vertelt ze. “Bij Emino focussen we dan ook op de individuele talenten en beperkingen van een persoon. Hoe doen we dat? We willen zicht krijgen op welke manier autisme zich bij een persoon manifesteert en welke specifieke impact dit op de werkvloer heeft. Op basis daarvan ontwikkelen we dan een methode die we als leidraad bij de persoonlijke begeleiding gebruiken.

Belangrijk is dat je als coach inspanningen levert om in de belevingswereld van de persoon met autisme te stappen. “Het is cruciaal dat je de talenten van de persoon als vertrekpunt neemt. Een werk dat aansluit bij iemands talenten biedt ook bij personen met autisme het meeste kans op succes. En ga er niet automatisch vanuit dat iemand met autisme niet sociaal zou kunnen zijn. Een persoon met ASS die ik een tijdje geleden begeleidde, is coach van een basketbalteam. Dat zegt toch alles, niet?”

Mening moeten herzien

En hoe kijkt Pieter De Moor, zaakvoerder bij Gimotec, naar de effecten van autisme op de werkvloer? “Wout en Glenn werken ondertussen zes en vijf jaar voor ons en ik denk dat hun nauwgezetheid en engagement moeilijk te evenaren zijn. Vroeger dacht ik altijd dat mensen met autisme op een eiland leven maar die mening heb ik moeten herzien. Het zijn mensen zoals jij en ik die ook nood hebben aan contact.”

Alleen, zo vervolgt hij, moet je ervoor zorgen dat je hun een duidelijk gestructureerd kader biedt waarbinnen ze hun taken kunnen uitvoeren. “Maar eenmaal je dat weet en respecteert, dan zijn de nadelen van autisme van de baan en krijgen de voordelen de kans om naar boven te komen. En dan ontdek je in welke hoge mate stiptheid, loyaliteit en nauwkeurigheid hun prestaties kenmerken.”

Vuistregels voor autismevriendelijke werkomgeving

Zijn er algemene richtlijnen voor een autismevriendelijke werkomgeving? Zeker en vast, stelt Mischa Prinsen van Emino. “Kleine aanpassingen op de werkvloer zijn vaak al voldoende om een betekenisvol verschil te maken. Ik denk bijvoorbeeld aan het creëren van een prikkelarme werkplek door de werknemer met een koptelefoon te laten werken of door tussenschotten te plaatsen.”

Ook aanpassingen in het takenpakket kunnen helpen. “Multitasking wil je vermijden. En de collega’s wil je bewustmaken dat concrete taal veel beter werkt dan abstracte termen. Wat ook helpt, is heldere afspraken op papier zetten en zaken visualiseren.”

Veerle Van den Bosch, collega directeur inclusief ondernemen bij Emino, is er alvast rotsvast van overtuigd dat er veel succesvolle matches tussen werkzoekenden met ongewoon talent en bedrijven mogelijk zijn. “Het is een verhaal van geven en nemen en zo elkaar vinden.

(nd) - Meer info: www.emino.be